De test
Inhoud
We testen de versterkers op basis van prijs. We beginnen met de goedkoopste en werken onze weg naar boven. Het verschil in prijs tussen de NAD C388 en de NAIM is maar liefst 1000 euro. En dan heeft de NAD nog een dac ingebouwd waarbij de NAIM volledig analoog is. Kortom: een heftig verschil in prijs. Houdt daar rekening mee als u de samples beoordeelt.
We zullen per versterker kort aangeven wat onze bevindingen zijn. Dit is géén diepte-review; het is een vergelijkende test die we leesbaar willen houden. Als u iets meer achtergrond wilt weten of iets meer toelichting wenst, dan verwijzen we u naar de video.
NAD C 388
NAD heeft ons voorzien van de NAD C388. Dit is de meest luxe uitvoering in de Classic-serie. De nieuwe M33 die we ook hebben staan, valt ruim buiten deze klasse. En tussen de NAD C 388 en de M33 zit niet echt iets. De C388 is voorzien van MDC-uitbreidingsslots. Het is dus mogelijk om extra aansluitingen toe te voegen. Denk aan een BluOS-module voor streaming (BluOS multiroom én ROON), of HDMI-ingangen. Handig!
De C388 beschikt over Hypex klasse-D modules (UcD). Deze leveren 150 watt in 8 en 4 Ohm. Al verschilt het dynamisch vermogen wel. Dat is maximaal 400 watt in 2 Ohm. Standaard zien we talloze aansluitingen. Zowel digitaal als analoog. Optisch, coaxiaal, single-ended in, MM Phono, bluetooth (AptX en voor control) en 2 sets voor speakeraansluitingen.
De NAD klinkt beter dan we ons herinnerden. Het laat maar zien dat het ‘audiogeheugen’ soms niet klopt en dat het gevaarlijk kan zijn daarop te steunen. De dynamiek van de C 388 is zonder meer prima in orde. En de controle ook. Voor 1800 euro haalt u met de NAD C 388 een serieuze en flexibele oplossing in huis die veel muziek brengt. Het enige wat we een beetje missen is ruimte in de beeldvorming. En wat verfijning in het middengebied. Maar gezien de prijs is dat helemaal geen schande!
Kortom: de NAD C 388 is een zeer flexibele oplossing die veel muzikaal plezier kan brengen. Hang er een paar nette luidsprekers aan en u hebt veel muzikaal plezier.
Yamaha A-S1200
De eerste stap naar boven in prijs is de Yamaha A-S1200. Een versterker van ongeveer 2100 euro. Het grote verschil met de NAD is dat dit een puur analoog product is. Geen converter, geen bluetooth… geen uitbreidingsslots. Gewoon puur analoge ingangen (inclusief phono). En natuurlijk gave VU-meters en dikke knoppen… Een échte modern Classic.
Muzikaal gezien is dit zeker een stap. Een goed hoorbare stap zelfs. We horen ten opzichte van de NAD iets meer rijkheid. Een completer pallet lijkt het. Dit combineert de Yamaha met een ultrasmooth midden en hoog. Dezelfde karakteristiek die we horen bij de A-S2200 die ook een zijdezachte presentatie heeft. Wij houden er wel van. En het combineert heerlijk met de Focal.
Wie van een rustige weergave houdt met een heerlijk soepel midden en hoog wat vocalen erg prettig neerzet, zal zeker vallen voor deze puristische serie van Yamaha. De A-S1200 is het begin. Zoekt u meer kracht – en daarmee ook iets meer fundament onderin – dan kan een A-S2200 of A-S3200 wellicht passen. Zonder meer een fraaie versterker die we van harte aanraden.
Primare i25
Primare zet met de Primare i25 Prisma een model neer op basis van klasse-D versterkertechnologie. Maar wel een eigen interpretatie. Hun klasse-D is – zoals wel vaker – volledig in het analoge domein. (Klasse-D staat niet voor Digital!). Primare’s klasse-D is supersnel en stabiel. Dat moet rust en dynamiek brengen.
Ook de Primare biedt naast analoge ingangen, digtiale inputs. En zelfs een streamer (UPnP, Chromecast (Inclusief ROON) en Airplay). Al is het digitale board optioneel. De streamer niet. Het principe is dus gelijk aan de NAD die ook uitbreidingen biedt. Weet wel dat de Primare modules wat prijziger zijn. Net als de basis die 2500 euro kost. Uiteindelijk kost een ‘volgeladen’ i25 rond de 3500 euro. Nog steeds te overzien voor een totaaloplossing.
De Primare klinkt ontzettend lekker. Heel compleet, dynamisch een snel. Onderin veel kracht en punch. En geen hardheid in het midden en hoog. Vocalen klinken zelfs heel goed gefocust en ‘echt’. Dit is bijzonder goed hoorbaar bij Opéra. Wat staat die stem zeg! Indrukwekkend… gewoon kippenvel goed.
Ten opzichte van de Yamaha heeft de Primare iets meer ‘push’ in het midden. Iets meer energie. De NAD gaat daar nog iets overheen (iets harder), maar mist daarbij iets de verfijning die de Primare wel heeft. Al met al een zeer prettige versterker met de nodige energie.
Denon PMA-2500NE
Big but beautiful? De Denon PMA-2500NE is een flinke jongen. Eentje met grote knoppen, veel aansluitingen – digitaal én analoog – en ook heel wat ‘ballen’. Man: wat een energie! Dus zoekt u nog meer punch en energie dan de Primare kan bieden? Een versterker met een soort ‘fun-modus’? Nou, dan is de Denon PMA-2500NE de juiste partner. Net als bij onze test van versterkers rond de 1000 euro waarbij de Denon goed scoorde op ‘fun-gebied’, is deze PMA-2500NE een feestbeest. Maar wel eentje met meer glans en verfijning dan de PMA-800. De ‘2500’ laat veel energie horen zonder in scherpte te vervallen.
Echter merken we wel dat de Denon iets meer onrust laat horen dan de voorgaande drie. We hebben de versterker in pure analoge modus en ‘direct’ modus laten spelen. Dus alle digitale bronnen uit en geen equalizer. Dat zou optimaal moeten zijn. En ja: het is écht goed. Maar onze Focals laten veel horen. En we horen toch wat meer onrust dan bij de NAD, Primare en Yamaha.
Al met al is de Denon een heerlijke fun-machine. Eentje die met de juiste speaker – denk aan een Sonus Faber of een Definitive Technology – heel veel plezier kan brengen.
PrimaLuna EVO100
Tijd voor wat buizen. Nu hebben we bij Alpha Audio zelden buizenversterkers op bezoek. En dus hebben we eerlijk gezegd weinig ervaring ermee. Deze PrimaLuna EVO100 oogt zeer netjes afgewerkt. We zien twee nette knoppen op het front, onder het ‘kooitje’ waaronder de buizen gloeien. De buizen worden automatisch afgeregeld waardoor verschillen onderling worden gecompenseerd. Wijkt het te veel af, dan gaat er een ledje branden bij de buis die aan vervanging toe is. Keurig. En fool-proof. Oftewel: zelfs wij zouden ermee moeten kunnen werken. En dat zegt wat.
Achterop treffen we – naast de inputs – een set speakeraansluitingen aan. Er is keuze voor 4 en 8 Ohm. Wij sluiten op 4 ohm aan in deze test, aangezien de Focal daar dipt (3,9 Ohm). Dat moet het laag wat helpen in termen van controle.
We hebben vrij snel het gevoel dat er een mismatch is met de Focal. We missen wat gloed, laagenergie en losheid. Na de drie tracks besluiten we dat we deze PrimaLuna een tweede kans moeten geven in een test waarbij we meer tijd nemen voor matching – wellicht werken de DALI Rubicons beter – en ook meer speakers kunnen proberen. Er gaat hier overduidelijk iets niet goed, waardoor we geen conclusie kunnen en mogen trekken. Wordt vervolgd.
Advance Paris (X-P500 en X-A160)
Een puur Franse insteek: bling! Fun! Blauwe VU-meters die swingen en een lading aan mogelijkheden. Advance weet zeker de aandacht te trekken.
De Advance Paris X-P500 heeft zowel digitale als analoge ingangen. Geen streaming ingebouwd. Er is één xlr-ingang. Dat zal voor compatibiliteit zijn. Voor de vinylfanaten: er is een schakelbare phono-ingang (MM/MC). Digitaal kan zowel via optisch, coaxiaal als usb worden aangeleverd.
De eindversterker is een geval apart. De X-A160 is in een hoge en lage bias-instelling te schakelen. Hoge bias zorgt voor meer watts in pure klasse-A. Je hebt minder vermogen… maar dus meer watts in klasse-A. Lage bias zorgt voor meer vermogen, maar minder watts in klasse-A. Nu dachten we dat high-bias wel beter zou klinken. Boy: we konden er niet meer naast zitten. In ons geval klinkt high-bias modderig, traag en gewoon slecht. Bah. Maar wow… als we de schakelaar omzetten: bam! Energie, openheid, controle en … muziek! Kortom: dit is zéker geen dummy-switch.
De Advance Paris X-P500 weet ons wel te boeien. Het is een show-piece. Het oogt gaaf, klinkt lekker en biedt veel aansluitmogelijkheden. Een combi die zonder moeite meekomt in deze test. En er ook gewoon tof uitziet!
NAIM Nait XS3
last but definately not least: de NAIM Nait XS3. Wederom een puur analoog apparaat. Dit is de nieuwe Nait. We hebben voor het eerst kennisgemaakt met deze in de fabriek van NAIM. Maar nu kunnen we er eindelijk écht naar luisteren.
De Nait XS3 biedt phono, diverse lijningangen, een hoofdtelefoonuitgang én de mogelijkheid om een upgrade te doen met een externe voeding. Zo ‘kaal’ kost de Nait XS3 2800 euro. Dat is 300 boven de rest (gemiddeld) en scheelt 1000 euro met de NAD. Is het de stap waard?
Nou… dat ligt natuurlijk aan het budget. Maar we kunnen eerlijk zijn: wow… de NAIM speelt écht de sterren van de hemel. Wat een souplesse, autoriteit en ‘magie’ zet de Nait neer. Het matcht werkelijk subliem op de Focal Sopra. We horen totaal geen randje, een heerlijk stereobeeld en een ritme om de vingers bij af te likken. Dit is écht nog een stapje boven de Primare en Yamaha. Maar vergeet niet: de NAIM is 700 euro meer dan de Yamaha én de Primare biedt voor 2500 euro ook een streamer. Dat zijn significante zaken om rekening mee te houden.
Maar als we dan zonder budget kijken: ja… dit is gewoon de beste keuze voor iemand die het budget kan rekken tot 3000 euro voor een pure versterker. Koppel er een mooie streamer aan – dan ook niet op bezuinigen! – en u zit in hifi-heaven.
Ik heb verschillende Naim versterkers (Nait 5italic, Nait XS1, SuperNait 1), Naim bronnen (CD5x, CD5si, ND5XS) en speakers (Allae) thuis gehad de laatste jaren. De eerste paar weken klinkt het super maar na de gewenningsfase ontbreekt het aan sprankeling en verfijning. Ook was de klankkwaliteit niet stabiel. De ene dag top de andere dag maar matig. Kortom de hele zooi verkocht.
Lag het aan de set, of aan een niet zo stabiele stroomvoorziening en / of grote stroomvreters bij jou in de buurt……….?
Ook belangrijk (althans is mijn ervaring), een klassieke Naim set zoveel mogelijk aan laten staan, heeft best wel even tijd nodig om op te warmen en muzikaal te schitteren………
En om het “zooi” te noemen gaat in mijn ogen wel erg ver……….
Muzikale groet!
Hoi,
Die ervaring met naim kan ik goed begrijpen, ik hoorde het direct al in verschillende luister sessies.
Bij Denon pma1600ne had ik ook dat ik na verloop van tijd het geluid voornamelijk in de bassen het gevoel kreeg dat het rommelig begon te klinken, brommerige en bij grotere volumes dat ik dacht hij begint te vervormen.
Ik heb nu een primaire hij i15 mk2 prisma classe D en die bevalt mij uitstekend.
Sommige zeggen klinisch en de andere noemt het gedetailleerd. Ik vind zelf dat klasse D voor mij perfect klinkt omdat hij de bassen zijn de super strak midden en hoge tonen goed in balans met een prachtig stereo beeld. Ik heb ze aangesloten op 40 jaar oude Philips speakers de FB 880, en daar klinken ze geweldig goed op. Dali F5 klonken erg rommelig met de Denon, maar met de primare klinken ze open strakke bas, nu pas waardeer ik de dali f5. Die mogen nog even blijven. Wat heeft u nu op het moment draaien?
Dank Alpha audio!
Welcome!
Ja soms wil ik wel mopperen, maar nu niet: leuk Jaap, bedankt!!
Gelijk heb je ! Dit was een knap en gewaardeerd initatief van Jaap en Yung, om ons te laten meeluisteren vanop afstand en hun inzichten te delen met ons.
Haha… mopperen doen we allemaal wel eens. Mag best.
Beste Jaap,
Heel boeiende en informatieve test !
Jammer dat ik niet kan horen wat jullie horen door mijn set. Bv bij de derde track ‘opéra’ hoor ik dat sjirpend geluidje waar Yung over spreekt ook wel in de achtergrond maar niet op een positieve manier zoals jullie het lijken te ervaren. Een beetje irritant geluidje, alsof er een vervorming plaatsvindt. Terwijl het internet gonst van de lovende reviews over de apparaten in mijn set.
Alleszins weer wat bijgeleerd ! Mijn volgende set zal bestaan uit een volledig analoge amp met een zacht midden zoals de Yamaha en een stevige gecontroleerde punch in het laag zoals de Naim of de Primare. Aangesloten op een externe dac en liefst ook een externe voeding.
Groeten Pieter
Ik was hier live bij op youtube. Erg leuk mannen!
De Yamaha is in mijn hoofd blijven zitten. Ik heb ooit de AS-1100 in bezit gehad maar weer doorverkocht omdat ik de dynamiek op laag volume vond tegenvallen. En hoe ouder ik word hoe lager het volume bij mijn luistersessies 🙂
Qua vloei en emotie wel de beste versteker die ik heb gehad. Ik hoorde tijdens deze test weer de magie van de Yamaha die ik toen zo mooi vond.
Wil nu misschien een tweede poging wagen en weer voor een Yamaha gaan.
Jaap, ik hoorde jou zeggen dat je de AS-2200 hebt gekocht. Deze zit nog binnen mijn budget.
Als ik mag vragen: Hoe speelt deze op laag volume? Ik weet dat jullie deze versterker getest hebben maar de dynamiek op laag volume is niet besproken. En daar ben ik zo benieuwd naar.
Alvast dank!
Grappig, ik was het meest benieuwd naar hoe de PrimaLuna buizenversterker zich verhoudt tov de andere amps, aangezien ik al jaar en dag ook met een geintegreerde buizenversterker op mijn Focal Sopra 1 speel.
Ik heb een single ended versterker, de Unison S9 – en sinds kort ook de Line Magnetic 219IA – beide 24watt klasse A, en dat gaat meer dan uitstekend hier. Hij heeft niet de ijzeren grip op het laag als een klasse D versterker, maar bij niet hele drukke (gecompliceerde) muziek is dat ook geen enkel probleem. Andere audiofielen die hier geluisterd hebben, vonden dat ook.
Ik lees dat de Evo100 2×40 watt heeft, dat zou gewoon goed moeten gaan, tenzij er echt snoeihard gedraaid wordt (maar dat is niet aan de hand). Dus toch wel vreemd dit!
Hier is de luisterruimte trouwens wel aanzienlijk kleiner. Ook zitten mijn amps in een prijscategorie die ruim 3x hoger is, wellicht dat ‘goedkope’ andere versterkertechnieken sneller een betere resultaat halen dan met de buizentechniek in die prijsklasse?
Jammer dat jullie de kinky studio EX M1 niet mee hebben genomen in de test. Deze kost ook rond de 2500 euro en ik heb het idee dat die goed had kunnen meekomen. Bedankt voor de leuke review.
Niet aan gedacht deze keer. Inderdaad was het mooi geweest!
Ik hoor Yung over buizenversterkers zeggen dat deze een hoge dempingsfactor hebben, maar het tegendeel is waar. Ik vermoed dat het niet matchen in het laag met de gebruikte luidsprekers onder andere aan de, vermoedelijk, niet al te hoge dempingsfactor van de Prima Luna versterker ligt.
Je hebt gelijk. Dat was een vergissing. Hij bedoelde… Lage dempingsfactor. Ik denk dat het een vermogensmismatch is. Net als bij de Advance in high-bias mode…