Spelen
Inhoud
Goed, de platenspeler is in elkaar gezet, de meegeleverde stroomadapter in het stopcontact. We sluiten de meegeleverde RCA-kabel en de USB-kabel aan. Een aandachtspunt bij platenspelers is het goed aansluiten van de aarde-kabel. Doet u dat niet goed, dan hebt u te maken met een vervelende brom. Dat komt doordat de uitgangsspanning van een element laag (MM of moving magnet, ca. 5 mV) tot zeer laag (MC of moving coil, ca 0,5 mV) is. Een phono-voortrap versterkt dit signaal tot zo’n 1,5 tot 2 volt (lijnsignaal). Een lichte brom zal daardoor dus extra hard worden versterkt; alle reden om aardlussen te voorkomen!
De Sony biedt twee mogelijkheden om een plaat af te spelen. We kunnen de ingebouwde voorversterker gebruiken, of een externe phono-voorversterker aansluiten. Let goed op waar deze schakelaar op staat, want als u een signaal van 1,5 tot 2 volt een phono-trapje instuurt, is de kans heel groot dat u iets opblaast.
Draaien
Tijd voor muziek! We hebben van Dali een LP gekregen – ze moesten gelukkig zelf ook heel hard lachen bij het overhandigen! – met speciaal geselecteerde analoge masters. Prachtige test-plaat natuurlijk. Daarnaast hebben we ook een LP van Stockfish liggen. Deze 180 grams plaat staat vol met nummers die we ook op onze NAS hebben staan. Denk aan tracks van Chris Jones, Sarah K, etc. Echte audiofiele muziek dus. We zijn er niet zozeer fan van, maar het is goed als vergelijkingsmateriaal vanwege de hoge kwaliteit van de opnames.
We sluiten de Sony PS HX500 aan op de onlangs geteste Denon DCD 2500NE en PMA 2500NE, voor- en eindversterkcombinatie die de Sonus Faber Olympica 3 aansturen. De DCD2500NE beschikt over een phono-voortrap, dus we kunnen die mooi vergelijken met de ingebouwde voorversterker van de Sony platenspeler. Voor digitale audio spelen we met de bekende NAD M50 streamer via een T+A DAC8.
Het goed aarden van de Sony blijkt niet eenvoudig; we blijven op de phono-ingang van de Denon een lichte brom horen. Vreemd, want alles lijkt goed aangesloten. De brom is geheel afwezig wanneer we kiezen voor de eigen phono-voortrap van de PS HX500. We kunnen daardoor de kwaliteit van de externe en interne phono-voorversterker niet goed vergelijken en gebruiken voor de verdere test de interne uitgang op lijnniveau.
Klinken
Wat als eerste opvalt is dat het volume van vinyl een stuk lager is dan de digitale bron. We moeten bij het schakelen tussen digitaal en analoog het volume flink bijregelen. Als eerste test-track kiezen we Chris Jones’ “No Sanctuary Here”. Een nummer met veel dynamiek, lage stemmen, diepe bas, gitaar. Wat meteen opvalt is dat het dynamisch bereik van de digitale versie groter is dan vinyl. De LP klinkt wat vlakker, de soundstage is ook wat minder diep en breed, het geluid komt niet echt los van de luidsprekers.
Wat we bij het afspelen van LP’s thuis wel eens meemaken, namelijk dat deze een tikje warmer klinken dan de digitale versie en daardoor aangenamer zijn, ervaren we niet bij deze Sony. Zie bijvoorbeeld de review van Adele’s 25 op vinyl. Dat zou te verklaren zijn doordat de platenspeler bij ons thuis in de categorie high end valt; alleen de SME-3009 arm kost al meer dan de PS HX500 bij elkaar.
We hebben er op de High End in München ook over nagedacht; wat is nu precies de meerwaarde van vinyl? Het zou wel eens de imperfectie van het geluid, de warme klank, de beleving van het mechanische proces van LP’s schoonmaken, opzetten, toonarm instellen kunnen zijn die het verschil maken. Het warme geluid kan ook veroorzaakt worden doordat op vinyl de frequenties onder 100-150 Hz mono worden afgemixt (summing), omdat anders de naald uit de groef zou springen.
De PS HX500 klinkt voor een platenspeler bijzonder neutraal. Als u warmte wilt toevoegen, kunt u overwegen een buizen phono-voorversterker gebruiken; dat is dan uw eerste stap in het tweaken van uw analoge systeem! Op zich hebben wij niks tegen een neutrale weergave. Bij vinyl is het misschien zo dat we een warmere weergave verwachten, zeker als we het direct vergelijken met digitaal.
Direct aansluiten van de platenspeler op de versterker levert een lichte brom op. Dan zou ik willen weten hoe dat komt. Sluit er een andere platenspeler op aan en kijkt of die ook bromt. Mocht het alleen bij de Sony voorkomen, is er dan sprake van een exemplarische fout of een ontwerpfout? Tweaken met een buizen-pre? Opwaarderen met een beter element lijkt logischer, toch? Begin aan het begin. ‘Digitaal klinkt alsnog beter’……wélk digitaal? Vergeleken met wát? Déze platenspeler met dít element? Vreemde test.
Roel op mijn voorversterker zit een GND aansluiting. Trouwens dit zit ook op geïntegreerde versterkers. Het ziet er vreemd schroefdraad met bout o.i.d. de bedoeling is dat de enkele draad (niet de stroomdraad) hier op aangesloten wordt. Het maakt niet uit welk element MM MC of arm.De brom is foetsie; -)
Als er een phono-aansluiting op zit, heb je zeker een GND… Anders heb je vrijwel altijd brom.
Noem me ouderwets, star, behoudend, achterhaald of gewoon oud, maar wat is nu de toegevoegde waarde om LPs in DSD-resolutie op te nemen? Zelfs al zou je een LP willen opnemen dan nog gaat het mij totaal boven mijn pet om dit te willen. “Vroeger” nam ik platen op op cassettes en dat klonk al goed (genoeg). Het idee om sowieso platen vast te leggen in een computer-bestand gaat aan het hele idee van platen afspelen voorbij. Ooit zat ik erover na te denken om mijn platen via mijn computer vast te leggen, maar ik ben daar van teruggekomen, omdat ik het nu eenmaal fijn vind om mijn platen gewoon op te zetten en te luisteren. Ja, na 15-20 minuten opstaan om de plaat om te draaien, en ja je kan niet even skippen als een track niet zo heel goed is, maar dat is analoog (om zo maar eens een synoniem te gebruiken) aan het medium. Zoals Q al schreef in zijn column: “Zodra de naald de plaat raakt en de muziek begint te spelen, dan ben je offline. Laat alles voor wat het is, op dat moment is er alleen de muziek”. Waarheid als een koe …. !!
Beste MSH,
Het interessante aan de mogelijkheid om DSD op te nemen is dat het DSD-formaat het meest de analoge golfvorm benadert (zie onze achtergrondstukken hierover).
Verder is het zo dat vinylmasters qua geluidskarakteristiek kunnen verschillen van digitale masters. Ik heb een LP van het album Direct van Tower Of Power en een CD van hetzelfde album, De LP klinkt veel beter. Ik heb dan ook een gedigitaliseerde versie van de LP op mijn NAS staan.
Voor het overige ben ik het geheel met collega Q (en daarmee met u) eens dat het draaien van platen een aangename ervaring is die vooral offline genoten dient te worden!