Actieve luidsprekers; love them or hate them. Het voordeel: stekkers erin, geluidsbron aansluiten en je bent klaar. Het nadeel: er is erg weinig in te stellen en te testen of andere kabels, converters en dergelijke schakels in uw audioketen een significante verbetering opleveren. Dat kan ook als een voordeel gezien worden natuurlijk. We testen de Nubert NuPro A-300. Een bijzondere, actieve speaker.
Het Duitse Nubert heeft een geheel digitale actieve luidspreker op de markt gezet, die het liefst digitale audio-informatie lust. Het wordt pas analoog als het geluid de tweeweg-drivers verlaat, op weg naar uw oren. We duiken er even in.
Digitale versterker
In de NuPro A-300 zitten 2 x 100 Watt eindversterkers die een van de twee drivers aansturen; 25 mm hogetonen van zijde, en 18 cm voor het midden/laag. Het frequentiebereik is 30-22.000 Hz.
Volgens Nubert hebben we te maken met een echte digitale versterker, want er is geen sprake van omzetting naar analoog. De DSP maakt het signaal direct geschikt voor de klasse D eindversterkers. Vandaar ook dat als u de NuPro’s analoog instuurt, er eerst omzetting naar digitaal nodig is. Net als bij de Direct Digital-systemen van NAD.
Ze leggen het hier uit: (met dank aan www.fairaudio.de/Jörg Dames)
?Bei Class D wird, wie von Ihnen richtig bemerkt wurde, ein pulsweitenmoduliertes Signal erzeugt, indem das zu verstärkende analoge Signal mit einem Dreiecksignal verglichen wird. Das Resultat ist ein wertediskretes, aber zeitkontinuierliches Signal (zwei Amplitudenzustände, aber beliebige Pulsweite). Es ist also kein vollständig digitales, aber auch kein analoges Signal, sondern eine Art Hybrid. Es kann daher auch nicht von einem Digitalverstärker gesprochen werden.
In den neuen nuPros wird nach dem DSP keine D/A-Wandlung durchgeführt. Das Signal wird innerhalb des DSPs mathematisch umgerechnet, sodass ein pulsweitenmoduliertes Signal entsteht, das anschließend mit einer Endstufe im Schaltbetrieb verstärkt werden kann. Dieses im DSP erzeugte PWM-Signal ist sowohl werte- als auch zeitdiskret und daher rein digital. Es kann also hier im Gegensatz zu Class D von einem Digitalverstärker gesprochen werden.
Bedingt durch das Fehlen einer D/A-Wandlung mit anschließender Pulsweitenmodulation zwischen DSP und Endstufe kann ein verblüffend geringes Rauschniveau erreicht werden. Besonders bei Verwendung eines Digitaleingangs der nuPro kann der Signalweg bis zuletzt digital bleiben. Unnötige Wandlerverluste werden so vermieden.?
Sind Sie noch da? Het is dus geen digitale ‘klasse-D’-versterker zoals we die al langer kennen, maar een systeem waarbij het digitale signaal zo lang mogelijk digitaal blijft en in digitale vorm vergelijkbaar is met analoge geluidsgolven.
Vergelijkbare systemen zijn vooral de vinden bij de Direct Digital-systemen van NAD (de C390DD of de Masterserie M2, of zoals de recent door ons geteste M12). Voor deze apparaten betaalt u echter een flinke duit, al zijn er nu wel goedkopere systemen uit de stal van NAD. Denk aan de PowerNode die ook Direct Digital gebruikt.
Direct naar PWM
Het digitale signaal (Pulse Code Modulation) wordt direct naar PWM (Pulse Width Modulation) omgevormd, en daarna versterkt doorgegeven aan de drivers via een scheidingsfilter voor hoge en lage frequenties. De digitaal/analoog signaalverwerking verloopt dus tot de driver digitaal.
Als u een analoog signaal instuurt zou dit natuurlijk een probleem opleveren als het signaal niet eerst naar digitaal gaat. Immers: PCM wordt omgezet… Vandaar dat de NuPro dit omzet naar digitaal. Dat gaat via een Cirrus Logic 5364 A/D-converter. De analoge ingang is overigens zo uitgevoerd, dat deze zich aanpast aan het ingangsvolume; een soort automatische gain en limiter/clipbeveiliging.
Beetje bejaard?
Jammer genoeg is de USB-ingang niet asynchroon, maar synchroon. Deze is ook beperkt tot 16 bit/48 kHz. Het is een beetje een – sorry: bejaard – modelletje mogen we wel stellen. De S/PDIF ingangen (optisch en coaxiaal) kunnen wel 24 bits/96 kHz aan. Maar ook dit zijn getallen die wat onder de huidige maatstaven vallen. Al moeten we ook eerlijk zeggen dat we nog maar bar weingi 192 KHz-materiaal bezitten.
Ook moeten we eerlijk zeggen dat we nogal bedenkelijk keken toen we de bijgeleverde dunne RCA-kabel zagen die de linker met de rechterluidspreker verbond. Of het gehoormatig verschil maakt en of dit het gebruiksgemak beperkt gezien het groeiende aanbod hi-res muziek, zal de luistertest moeten bewijzen.
De digitale bron is daarmee een bepalende factor. Hoe beter dit signaal is (bitperfect, woordklok), hoe beter deze zal worden verwerkt in de digitale geluidsprocessor.
Veel in te stellen
De installatie van de NuPro?s is eenvoudig; de linker luidspreker gebruikt u als master, de andere is de slave. U kunt daarmee één luidspreker gebruiken voor de geluidsbronnen, de volumeregeling en andere instellingen. De aansluiting tussen de linker en rechterluidspreker gaat via de bijgeleverde coaxiale S/PDIF kabel. Met de afstandsbediening regelt u volume, bas/hoge tonen, de geluidsbron (USB, analoog, S/PDIF coaxiaal of optisch), standby en mute.
Onderaan is een LED-display met daarnaast een menuknop en keuzetoetsen. Hiermee kunt u de Nuberts nog verfijnder instellen; naast voor de hand liggende keuzes als het aan/uitzetten van het display, standaardvolume, balans, automatische inschakeling als er muziek wordt afgespeeld kunt u ook de frequentie van de scheidingsfilters instellen. Handig als u een subwoofer wilt aansluiten of de laagste frequentie van de NuPro wilt aanpassen aan uw voorkeur. Ook is het mogelijk de limiter/clipbeveiliging uit te schakelen., of de rechter luidspreker als master te kiezen. Door de digitale aansluitopties kunt u ook meerdere luidsprekers doorkoppelen via de ?link?-aansluiting aan de achterzijde.
All about that bass
We installeren de bijna 9 kilo zware NuPro?s op Atacama standaards en sluiten de stroom, de coaxiale kabel tussen master (links) en slave (rechts) aan. Een MacBook Pro gebruiken we als afspeelbron en we sluiten deze aan met een optische kabel (Van den Hul Optocoupler) en een USB-kabel (Van Medevoort). Bij het aanzetten lichten de LED?s op; de master gaat eerst aan, even later volgt de rechter luidspreker. Bronkeuze intoetsen op de afstandsbediening die zo groot is als een betaalpasje, en luisteren maar. Als afspeelprogramma gebruiken we Audirvana (daarmee kunt u op een Mac luisteren naar FLAC, ogg en andere bestandsformaten die iTunes niet leest).
Wat meteen opvalt is de royale en diepe bas. We spelen ?Keith Don?t Go?, een live opname van Nils Lofgren met veel boventonen maar ook met laagfrequente tonen, als hij op de gitaar ?slapt?. We voelen de geluidsdruk, net zoals wanneer je het tijdens een concert ervaart. Qua volume en geluidsproductie lijken de NuPro?s meer op vloerstaanders dan op monitorluidsprekers, zo vol klinkt het. Het hoog is ook in orde, soms naar onze smaak zelfs iets te veel. Daar waar andere Nuberts (NuLine 284 of de NuLine 34) vooral neutraal op ons overkwamen, vinden we de NuPro?s wat guller en voller qua klankkleur.
Dan nog iets over de klankregeling. Audiopuristen zijn doorgaans wars van een regelbare bass en treble. Bij de NuPro is dat anders. Net als bij de NAD direct digital versterkers het geval is, is de toonregeling in het digitale domein en zo ingesteld, dat de klankbalans bewaard blijft. En wat is Duits toch een mooie taal: ze hebben het over hörphysiologischen Erkentissen die bij het ontwerpen van de toonregeling leidend waren; in cijfers kunt u de dynamiek in hoog en laag +/- 12 dB bijstellen. Bij het luisteren was het niet nodig de hoge tonen bij te stellen, maar het was erg prettig om af en toe de bas wat te kunnen bijregelen. Ook handig als de plaatsing van de luidspreker dicht bij de muur is of in een hoek; u kunt dan met de toonregeling toch een gebalanceerd geluid krijgen. Het is daarmee meer een rudimentaire ?room acoustics? regeling dan een conventionele toonregeling.
Snoeihard!
De Nuberts kunnen erg hard! Ook bij hoge volumes blijft het geluid strak en gecontroleerd. De basreflexpoort doet zijn werk erg goed; we zien de gordijnen vrolijk wapperen als er een flinke basdrum te horen is. En ondanks onze reserves bij het zien van het dunne kabeltje dat de digitale ?Link? is tussen de linker en rechterluidspreker, is de balans tussen beide luidsprekers uitstekend. We hebben nog geprobeerd of een beter afgeschermde RCA-kabel verbetering opleverde maar dat niet het geval.
Het is indrukwekkend wat een geluidsmuur de NuPro?s neerzetten. De witte kastjes (u kunt ze ook in zwart krijgen) ogen aaibaar, maar ze kunnen bruut uit de hoek komen als u het volume opschroeft. Singer/songwriter, klassiek, pop, jazz; alles klinkt dynamisch, prettig en niet vermoeiend. Vooral akoestische en vocale (solo en koor) muziek klinkt bijzonder dynamisch en neutraal. De NuPro?s worden wellicht daarom door de fabrikant ook aanbevolen als professionele studiomonitor en dat kunnen we ons voorstellen.
We hebben de A-300 ook even gebruikt voor het opnemen en monteren van een demo en dat ging uitstekend. Maar ook als luidsprekers in een A/V systeem, bijvoorbeeld gekoppeld aan een Apple TV of WD Digital streamer via de optische uitgang kunnen deze monitors uitstekend dienst doen. Onlangs testten we de Focal Dimension Soundbar met subwoofer, qua prijs vergelijkbaar met de A-300?s. Volume, bas-reproductie en detaillering doen deze minstens zo goed als de Focals waarbij u nog het voordeel hebt van de plaatsing; wij vinden een twee-speakersysteem nog altijd beter dan een enkele soundbar of soundbase.
Ruimte
Dan komen we op het punt van de focussering en ruimtelijkheid. Daar vinden we de A-300 niet helemaal uit de verf komen. Zeker, de plaatsing is in orde maar kan beter. En we horen verschil tussen de USB-ingang en S/PDIF. De laatste klinkt gewoonweg beter; meer detail, lucht etc. Dat heeft zonder twijfel te maken met de oudere input-receiver van de usb-poort. Synchroon kan gewoon niet meer: dat jittert veel te veel. En daarbij komt: die lage samplerate kan anno 2015 echt niet meer. Tijd voor vernieuwing Nubert!
We willen graag nog één proef doen. We sluiten de Weiss DAC-2 via de coaxiale ingang aan op de A-300. De wordclock van Weiss is bovengemiddeld goed; we hebben dit al eens eerder gemerkt bij het testen van streamers. Gekoppeld aan de Weiss horen we inderdaad meer dimensies in het geluidsbeeld, een betere plaatsing van instrumenten. En als double-check; wanneer we de analoge uitgang van de Weiss nemen, en deze aansluiten op de RCA-ingang van de A-300, wordt dit weer gedigitaliseerd in de Nuberts en is het geluid toch weer wat minder strak gefocusseerd. Gebruik de Nubert dus bij voorkeur via optisch of coaxiaal.
Ik denk dat de dss940 in de jr 90 hun tijd ver vooruit waren
en een relatieve kleine dynaudio 52 krijgt het echt moeilijk
met deze dss broertjes en al helemaal met de dss930
En zoveel is er de laatste 25jr niet veranderd in de speaker
weergave.
Voor de DSC950 waren 2 typen speakers voorhanden: de DSS930 en later de DSS940. In de jaren ’90 een vooruitstrevend concept met een goed geluid. Maar alles moest wel in het stopcontact getoken worden en dat maakte plaatsing van de speakers soms lastig. In 2007 heb ik de 940’s ontslagen van hun diensten en een paar Dynaudio’s Audience 52 aangenomen: die gaven een veel beter geluid. Speakers zijn toch heel veel beter geworden, zelfs de afgelopen 10 jaar, daar kunnen de Philipsen niet meer meekomen. Qua nostalgie scoort de Philips wel hoog.
Helemaal mee eens Dirk. Er is heel veel ontwikkeling in speakerland… Ik merk dat vrij goedkope modellen al bijzonder goed kunnen spelen. Dat was jaren geleden wel anders!
Dag Jaap,
Kun je wellicht beoordelen hoe deze set zich verhoudt t.o.v. de KEF x300a?
Ben op zoek naar de beste optie voor Actieve speakers tot max. zo’n ?1000,- Gisteren de KEF’s beluisterd en was daar zeer positief over. Verder staan de Dali Kubik’s en de Raumfeld Stereo M speakers nog op m’n shortlist, maar deze lijken ook interessant.
Dank alvast voor je reactie.
Gr. Peter
De KEF kleurt meer. Dit is een lastig segment. Heel veel keuze. De Raumfelds gaan we binnenkort testen.
Beste Yung Lie,
Welk een verrassing. Dit is het systeem van een van de laatste oprispingen (helaas) van Philips DSC 950. Toendertijd vond dit concept geen navolging (zover ik weet) maar zie: NAD en nu Nubert pakken de draad weer op. Ik ben benieuwd hoe jullie deze Nubert zien in vergelijking met de oude Philips; dus als jullie tijd hebben zou ik dat graag lezen/horen.
Bedankt alvast,
Frans Gommers
Beste Frans,
Ik ken de oude Philips eerlijk gezegd niet. En NAD gebruikt Zetex. Nubert volgens mij niet. Maar het principe zal gelijk zijn, gok ik zo.