Picofarads
Inhoud
Alle MOON phono preamps beschikken over verfijnde af- en instelmogelijkheden, ook het instapmodel 110. Dat is best bijzonder, want we zien doorgaans bij de entreemodellen alleen de optie MM (moving magnet) of MC (moving coil). We duiken even in de wereld van de picofarads, weerstanden, capacitieve waarden. Want de wereld van de pick-ups (het element dat de hoogteverschillen in de groef van de plaat oppikt en vertaalt in een electrisch signaal) draait om minieme stroomeenheden die moeten worden versterkt tot wij het kunnen horen (of beter gezegd, tot de voorversterker het weer kan doorversterken).
Allereerst de capacitieve waarde, ofwel de capacitance load. Het element en de signaalkabel hebben een capacitieve waarde. Meestal is deze op te zoeken in de handleiding van het element. De capacitieve waarde is doorgaans tussen de 100 en 200 pF (picofarad). Dan de weerstand. Bij een MM-element (moving magnet) ontstaat er door de bouw (magneet, spoel om stroom te genereren) een hoge weerstand wat weer gevolgen heeft voor de ingangsweerstand van de phono voorversterker. Een typische waarde voor MM-elementen is 47 kOhm. Capacitieve waarde en inductie hebben invloed op de klank; de instelling ervan werkt als een low pass filter. De weerstand werkt als een filter die de bandbreedte van de weer te geven frequenties beinvloedt.
Kortom: het goed afstemmen van de electrische waardes van een element en de bekabeling (in de toonarm, de interlinks) op die van de phono voorversterker zijn cruciaal voor de weergave. Een niet goed ingestelde combinatie klinkt al snel wat mat en dun, er mist sprankeling en soundstage.
MOON 110 LP V2 (€ 550)
Het instapmodel van MOONs phonostages valt op doordat het ruime instelmogelijkheden heeft, iets wat ze niet vaak zien bij voorversterkers in deze prijsklasse. Het kleine kastje heeft een externe voeding. Input en output zijn single ended (RCA). Naast de hiervoor genoemde instellingen is er ook de optie om te kiezen voor de IEC- of RIAA-curve. In een eerder review schreven we al over de RIAA-standaard die in het leven is geroepen omdat zonder een dergelijke EQ-correctie de naald uit de groef zou stuiteren bij luide muziekpassages.
IEC is een alternatief hiervoor en zou een wat aangenamer geluid opleveren. Wij hebben dit niet getest, en gekozen voor het ons vertrouwde RIAA. Met de 110 LP V2 hebt u 5 opties op de gain in te stellen, 4 mogelijkheden voor de impedantie (10 Ohm – 47 kOhm) en 4 voor de capacitieve waarde (0-430 pF). Er is geen aan/uit schakelaar; het kastje staat altijd aan en dat zal zijn omdat dit de levensduur van de electronica dient.
MOON 310 LP (€ 1.950)
We gaan ‘one step up’ en komen dan bij de 310 LP. Het verschil met de 110 zit in de voeding. De 310 heeft een ingebouwde voeding in de vorm van een ringkerntrafo, op een aparte printplaat gemonteerd. De condensatoren zien we ook terug in de 6- en 8-serie. Verder heeft de 310 gebalanceerde outputs (XLR).
De 310 is met 3,1 kilo ook twee keer zo zwaar als de 110, dus dan weet u hoe fors de power supply-sectie in deze versterker is. Vanaf de 310 hebt u bovendien de optie om een externe stroomvoorziening aan te sluiten. Voor het instellen van de verschillende waarden zodat de match met element en bekabeling klopt, moet u bij de 310 de kap eraf halen en met jumpers de goede verbindingen leggen. Dat zal meestal door de dealer worden gedaan. Bij de andere apparaten kunnen we de instellingen aan de onderzijde van het apparaat uitvoeren, met dipswitches. MOON levert er een speciale pen bij waarmee dit makkelijk gaat.
MOON 610 LP (€ 6.750)
De 600-serie is qua uiterlijk wat we gewend zijn van MOON-producten; full-size 19 inch in de breedte, in een two-tone kleurstelling uitgevoerd (geheel zwart of metaal is ook leverbaar) en zwaar, 18 kilo maar liefst. Dit is echt een andere categorie, dat is de boodschap die de 610 uitstraalt.
De stroombehandeling is uitgevoerd met wat MOON 1 2 DCF noemt; elke IC op de printplaat heeft een eigen inductor of spreekspoel en in het geval van de 610 zijn dat er 24. Verder zijn de instelmogelijkheden fors toegenomen in vergelijking met de 110 en 310-modellen: 64 impedantie-instelling van 12,1Ohm tot 47 kOhm, 16 capacitieve waarden van 1 tot 1120 pF en 16 niveaus om de gain in te regelen, van 40 tot 70 dB. In- en uitgangen zijn in RCA en XLR beschikbaar en ook de 610 kan worden voorzien van de externe 820S voeding.
Een echt mooie Platenspeler/versterker combinatie is altijd iets speciaals. Het geluid en vooral de beleving hiervan is vaak niet te evenaren met een digitale bron. Het klopt vaak gewoon, datzelfde heb ik ervaren met goede bandrecorders.