Luisteren
Inhoud
We sluiten de Rotel Michi X3 aan op de Focal Sopra 1 monitors. Meteen valt op hoe niets ontziend deze versterker is. Wat erin gaat, komt eruit en hoe. Het is krachtig, precies, chirurgisch precies. En eigenlijk een tikkeltje teveel voor de beryllium tweeters van de Sopra’s. Het mid-hoog en hoog komt onbarmhartig naar onze oren en dat is niet altijd even prettig.
We wisselen deze Fransen om voor de Britse collega B&W 705 S2, voorzien van de befaamde Nautilus tweeters. Bowers matcht veel beter met de Michi. De X3 houdt de speaker keurig onder controle en lijkt er alles uit te halen wat er in zit. We horen de muziek in detail tot ons komen. Alles is er: soundstage, tonale balans, transparantie. Streamend vanaf de Metrum Ambre spelen we een heel arsenaal aan muziek af. De bekende Alpha testtracks die u inmiddels van de livestreams bent gewend (Fire & Rain van James Taylor, Jacques Loussier’s bewerking van de Kleine Fuga in G, Steven Wilson). En een paar nieuwe, zoals trompettist en componist Ibrahim Maalouf’s Harlem.
Gouden randje?
We horen, zoals gezegd, alles. Maar we worden niet echt meegenomen in de muziek. Waar de Rotel Michi P5 en S5 voorversterker/eindversterker combinatie ons onmiddellijk overtuigen, is het bij de Rotel Michi X3 anders. Er is zeker power en controle maar geen gouden randje. Er is detailrijkdom en soundstage maar net niet van de kwaliteit die we verwachten.
Dat valt vooral op als we digitale informatie (via USB en coaxiaal) naar de Michi sturen. Het signaal is goed geklokt (via de Mutec MC3+) en de Ambre Metrum is een prima streaming bridge. Zou het feit dat de een enkele DAC-chip heeft en de P5 een dubbele met betere en voedingen het verschil maken? Het zijn identieke AKM DAC-chips. We hebben eerder ervaren dat de DAC-chip op zich niet zoveel zegt maar dat de implementatie het verschil maakt. Als de DAC minder taken op zich hoeft te nemen heeft dat invloed op de klank. Daarom is een gescheiden DAC-chip per kanaal hoorbaar en is de klankmatige verbetering door muziekapplicaties als ROON te verklaren doordat deze het signaal zo voorbereiden dat de streamer minder hoeft te rekenen. Een stabiele, schone en constante stroomtoevoer en een goede klok doen de rest.
Kortom: Rust, reinheid en regelmaat zijn ook voor DAC’s heilzaam.
We schakelen over naar een andere Japanse collega als bron en wel de Denon DCD A110. Wie vaker onze reviews leest, weet wat de kwaliteiten van dit apparaat zijn. We durven te zeggen dat deze CD-speler de digitale variant is van de “Boxen-killer”. Wat deze Denon uit een CD weet te halen is uitzonderlijk. En ook op de Michi aangesloten (gewoon single ended) horen we waartoe deze versterker in staat is. B
ij Loussier horen we de reverb die tijdens de mastering is toegevoegd, horen we de ‘ghost notes’ van de drummer duidelijker dan ooit. En er komt ‘dat stukje emotie’ uit de speakers dat we zo graag willen horen. Stevens Wilson’s album Hand.Cannot.Erase zat nog in de speler toen we deze aansloten. Eenmaal opgezet kunnen we de CD niet afzetten. We willen meer horen. En dat, beste lezer, is waar het bij goede audio-apparatuur om draait. Meegesleept worden in de muziek, verwonderd zijn over de dingen die je opeens hoort in een muziekstuk dat je van binnen en van buiten dacht te kennen. Daar is geen meting tegen opgewassen, het is ook niet objectief behalve dan dat de R-factor van een dergelijk apparaat zonder uitzondering hoger is dan 1.
Michi Match
Maar we hadden het over de Michi X3. Met de analoge inputs is niet mis. De bediening is ook prettig. De afstandsbediening is duidelijk en fijn; grappig zijn de volumeregeling en de bronkeuzeregeling die de waarden als een fruitautomaat op een neer laat draaien.
Het zal met de X3 een kwestie zijn van de goede match. In deze klasse zijn alle componenten kritisch. Dat zagen we met de Focal Sopra 1. We hebben voor deze review helaas geen speaker met een ribbon of AMT tweeter kunnen testen of kunnen uitzoeken hoe een klassieke dome tweeter klinkt op de X3. Het is in ieder geval niet zo, dat een speaker die goed klinkt op hoger geprijsde exemplaren in de Michilijn (zoals de S5), ook op de X3 goed klinkt.
Conclusie
Het is lastig om het instapmodel te zijn in een serie met topmodellen. Want is het de moeite om door te sparen en het model te kiezen dat kostbaarder maar ook duidelijk beter is? Het antwoord ligt in de match met de speaker. Er zullen zeker luidsprekers op de markt zijn die goede ‘fit’ opleveren met deze Rotel Michi X3. Want het is een prachtige en krachtige geïntegreerde versterker, vooral het analoge gedeelte. Van de DAC die in tegenstelling tot de X5 en P5 enkelvoudig is uitgevoerd, zijn we minder onder de indruk. Er is een concurrent en die is erg stevig, namelijk de NAD M33. En ja: die heeft wel een streamer.In deze prijs- en kwaliteitsklasse is de gouden combinatie een kwestie van proberen en luisteren. En is dat niet een onderdeel van de muziekhobby?
Hoe verhoudt deze versterker zich tot de Hegel H390
Op welk vlak?
Analytisch betekent zeer weinig vervorming. Het is treurig dat veel mensen zo gewend zijn aan kleuring van het geluid dat analytisch als minpunt wordt bestempeld. Als muziek kil en gevoelloos klinkt, komt dat omdat er in de opnamestudio alle emotie is uitgemixed. Als er zoveel mogelijk geld moet worden verdiend, sneuvelt de kwaliteit. Maar daar kan je de versterker toch niet de schuld van geven?
Analytisch betekent niet direct zeer weinig vorvorming. Schoon en precies betekent weinig vervorming. Analytisch kan ook betekenen dat zaken zijn aangezet en dat er dus overmatig veel hoorbaar is. Dat kan op vanalles duiden. Vergelijk het met de verscherping op sommige TV’s. Dit zorgt niet voor een preciezer beeld: het is scherper dan de realiteit. Dat kan je ook realiseren met geluid door zaken aan te zetten. Pre-ringing doet dat met digitale audio bijvoorbeeld.
Wij zijn helemaal voor schone weergave zonder kleuring. Ik ben persoonlijk vrij allergisch voor kleuring. En ja: als een studio zijn werk goed doet, klinkt dat vrijwel altijd geweldig op een goede set die in balans is.