Een luidspreker van beton. Dat betekent een keiharde kast die niet meetrilt… ook niet bij ‘achterlijke’ volumes en diep laag. Het Duitse Concrete Audio heeft het gedaan. Maak kennis met 80 kilogram betonnen audio: de Concrete Audio N1.Â
Het is een leuke woordspeling: concrete audio… Concreet en beton. Het Duitse Concrete Audio neemt het heel letterlijk door speakers in een betonnen behuizing te maken. Nu is het niet puur beton, maar beton met een soort toevoeging. En ook nog volgens een bijzonder procedé gegoten. Dat moet ook wel, want de kast is één geheel. En er zitten toch gaten in voor de units en terminals. Maar verder dus niets. Het laat je hersenen even goed werken, want hoe doen ze dat dan aan de binnenkant waar ook wat curves moeten zitten? En hoe krijgen ze de filters en kabels er goed in?
Tsja… Hoe  het precies gaat, wil Frank Nebel – de ontwikkelaar van de luidspreker – niet prijsgeven. Het is een goed bewaard geheim. Wel zegt hij dat het meer dan tien jaar en vijftig prototypes heeft gekost om de kast zo te krijgen. Het resultaat is dat hij elke kast in één keer kan gieten en dat wat er uit de mal komt in één keer klaar is. Juist: compleet afgewerkt! Er gaat alleen nog een seal over de kast heen. Die kan in elke kleur, maar ook transparant.
Scan-Speak
In de betonnen kast – die erg mooi gecurved is en zo zacht is als zijde – zitten drie Scan Speak units uit de Revelator-serie. De units staan in een D’appolito-opstelling. Ook wel MTM genoemd: midden-tweeter-midden. Dat moet beter de ideale puntbron benaderen.
Het filter bestaat uit uitsluitend high-end componenten. Denk aan M-caps van  Mundorf. Het filter werkt met 6dB wat niet volgens specificaties is van D’appolito: 18 dB. Concrete Audio gebruikt dus een eerste order filter, wat ook logisch is, gezien het feit dat de units precies in lijn staan. Er is dus geen tweeter die dieper ligt dan de midden/lage tonen units.
Het rendement van de Concrete Audio N1 is ontzettend laag: 83 dB. Kortom: u moet een behoorlijke krachtpatser uit de kast trekken om deze betonnen zwaargewicht te laten zingen. Wij hebben in de test heel wat geprobeerd: van een Densen B330 tot een Pass Labs en een Dion Audio AA100. Uiteindelijk hebben we de Dion Audio gebruikt om de speaker te beoordelen: dat speelde namelijk het beste met 100 watt klasse-A.
De set
De set waarop we uiteindelijk hebben gespeeld bestaat uit onze nieuwe aanwinst: de Pass Labs XP10 voorversteker. Als bron zetten we de trouwe NAD M50 in die een Metrum Acoustics Pavane converter voedt met data. Het analoge signaal gaat een Dion Audio AA100 in. Deze stuurt uiteindelijk de Concrete Audio N1 aan. Kabels komen bij AudioQuest vandaan. Kortom: het is een set waar we behoorlijk van overtuigd zijn dat er weinig mis mee is. Stuk voor stuk kwaliteitscomponenten.
Clean
We pakken de tablet en zetten wat nummers in de playlist. Dan gaat de vinger naar ‘play’… Oe… Dit is anders. Geen randjes, geen gerommel, geen korrel. Wat overblijft is een pure reproductie van het bronbestand. Het lijk echt alsof er niets wordt toegevoegd. En niets wordt weggelaten.
Wat tevens opvalt aan dit systeem is de enorme grootte waarmee het speelt. Wie op X-Fi is geweest, heeft het kunnen horen. het stereobeeld van deze N1 is van muur tot muur en van plafond tot vloer. En dat met een enorme diepte. Wie wachter de set heeft gestaan, zal hebben gehoord dat ook daar het stereobeeld klopt. Dat hebben we niet vaak gehoord.
Deze grootte en coherentie gaat pas écht opvallen als u even tussendoor naar een andere set gaat luisteren. Dan valt er ineens heel veel weg.
Wat echter ook opvalt is de relatief kleine sweet spot. We hebben heel wat moeten draaien en schuiven – dat is niet prettig met 80 Kg aan beton – om de sweet spot te tunen. Voor de show hebben we het niet voor elkaar gekregen drie rijen ‘degelijk’ te laten klinken. Dat is jammer, maar ook realistisch. In een woonkamer moet gewoon de bank of luisterstoel goed geluid hebben. Echter ook dat is nog lastig, want wie uit het midden zit, krijgt al een beetje het gevoel naar één speaker te luisteren. Het is bijna het gedrag van een magnetostaat. En dat terwijl de tweeter gewoon een puntbron is en de D’appolito-opstelling dat juist zou moeten voorkomen.
Kameleon
Een set is goed als je hoort wat u erin stopt. Rock is rock. Ballade is ballade. Een goede opname is goed en een slechte opname… Tsja… Dat willen veel mensen dus niet. Want alles moet te luisteren zijn. En dat gaat dus niet bij deze speaker. De Concrete Audio N1 is een speaker die laat horen wat u erin stopt.
Dat geldt zowel voor de componenten als voor de bronbestanden of cd’s, vinyl of wat u ook wilt spelen. Red Hot Chili Peppers? Vergeet het maar! Mp3? No way. Maar een degelijke opname van Steven Wilson of een prima opname van het oude werk van Blof gaat weer prima. Dan is het ook echt genieten. De vraag is echter of dit is wat u zoekt.
Ik vond ze op de X-Fi beurs klinken als geen andere speaker daar aanwezig. Het is een bijzondere, op zichzelf staande klank.
Voor top 40 waarschijnlijk niet écht geschikt gezien de eerijkheid (een liedje van Blof gehoord) maar voor Ken Iswiwata achtige High Res muziek een natte droom voor elke audiofiel.
Tja, de prijs is idd discutabel. Ik weet natuurlijk niet hoeveel jaar échte research en proto bouw is gedaan maar dat moet toch ergens terugverdiend worden….
Dag Haico,
Leuk je even te hebben gesproken op X-Fi! En leuk dat je even goed hebt geluisterd naar de Concretes. Dit kan je eigenlijk niet in 1 of 2 nummers beoordelen. Niet echt geschikt voor Pop nee. Al hielp de ruimte niet echt mee. Op kantoor klinkt het wel wat ‘milder’ :-).
Of het 32K moet kosten of waard is, tja. Als de speakers voor 16K waren uitgebracht had waarschijnlijk ook niemand geroepen dat het een koopje is en was de beoordeling ook niet anders geweest. Ik denk dat je hier op een punt komt dat je speakers in dezelfde prijsklasse er naast moet zetten of die juist misschien de helft kosten en kijken of het dan nog werkelijk zo bijzonder is. Op het oog (heb ze niet gehoord) is tot zo ver alleen de prijs bijzonder.
Mag ik het gewicht voor een betonnen speaker niet eens zo bijzonder vinden, kijk eens na de 802D3 met ca. 93 kg……
Dag Bert!
Klopt… dan was de beoordeling gelijk. Dit is een speaker met een verhaal… een speciale look… en een ander geluid. Ik weet dat er speakers zijn die geweldig klinken voor 16000 per paar. (Gelukkig maar!). Maar de lucht, en de strakheid en losheid in het midden en laag is vrij uniek bij deze Concrete.
Ik vond ze eigenlijk helemaal niet los klinken, integendeel zelfs. Ik vond ze juist wat gedrukt en bezadigd spelen. De prijs is in mijn optiek absurd hoog en ik vraag mij echt af wat deze idiote prijsstelling rechtvaardigt, of is beton in Duitsland zo duur.
vr. groet
Cees
Beste Cees,
Iedereen mag natuurlijk zijn mening erop nahouden. Dat is ook een leuk onderdeel van de hobby en het houdt je scherp. Maar ‘gedrukt’ en ‘bezadigd’ herken ik echt niet in de N1. Welke nummers heb je gehoord? De N1 laat alles horen. Dus als een opname plat of zonder dynamiek is opgenomen, hoor je dat direct terug.