vrijdag, maart 29, 2024
Home Review Bowers & Wilkins DM5 bookshelf speaker

Review Bowers & Wilkins DM5 bookshelf speaker

23

Prijs: € n.v.t

Bowers Wilkins DM5

Inleiding

Inhoud

Uw redacteur was op bezoek bij een vriend die zijn kantoor aan het opruimen was; of ik even wilde langskomen om te kijken of er nog iets van waarde bij zat aan muziekapparatuur. Anders zou de kringloopwinkel het ophalen. Er was heel wat te zien, zoals een verzameling historische 78-toerenplaten en een antieke mechanische grammofoon met hoorn (die hield hij uiteraard zelf). Een laserdiscspeler op fullsize 12”-formaat. En een paar Bowers & Wilkins speakers, type DM5. De drivers leken nog in goede staat en waren niet gescheurd of uitgedroogd. Hoe zouden deze klinken? Lees verder!

De DM5-serie van Bowers dateert van 1976; het bedrijf was toen 10 jaar oud. De DM5 is de opvolger van de D5, ook een kleine speaker. In die tijd waren luidsprekers voor thuisgebruik vaak aan de grote kant. De drivertechniek was toen nog niet zover gevorderd dat er een kamervullend geluid kon komen uit kleine speakers. In 1976 begon B&W met de ontwikkeling van de 800-serie, waarvan de 801 in 1979 werd geïntroduceerd. Op de DM5 staat dat deze is gemaakt in Worthing, de plaats waar Bowers & Wilkins startte en waar de 800-serie nog steeds wordt gemaakt. DM staat voor Domestic Monitors en dat is ook precies waar de serie voor staat; compacte speakers bedoeld voor gebruik in een huiskamer van gemiddelde grootte. De DM1 werd in 1968 gelanceerd en ging later over in de 600-serie.

70s

In de gebruikershandleiding gaan we terug in de tijd. We zien in de lijst van internationale distributeurs Audioscript staan; aardig om te vermelden dat Audioscript de allereerste importeur was van B&W-producten buiten het Verenigd Koninkrijk. Op dit moment is Audioscript importeur van Luxman. B&W stond medio jaren 70 op de drempel van een grote ontwikkeling, in bedrijfsomvang en in producten. De DM5 komt uit de periode dat het nog een relatief ambachtelijk merk was met overzichtelijke productiefaciliteiten.

Q

De DM5 is een tweeweg monitor in een gesloten kast. Crossoverfiltering is op 4,5 kHz. In de handleiding wordt ook gesproken over de Q-factor: de mate van waarin de speaker in staat is om de energie van de driver te absorberen. Hoe hoger de Q, hoe minder er sprake is van energie-dissipatie. Hoe lager de Q, des te beter de behuizing van de speaker om kan gaan met de energie en hoe minder sprake er is van ongewenste resonantie. Volgens de fabrikant heeft de DM5 een Q van 0,75 en is de systeemresonantie op 53 Hz. Dit zouden waarden zijn die passen bij speakers die vele malen groter zijn dan de DM5. B&W belooft dan ook ‘a big sound from a small enclosure.’

Winkels met Bowers Wilkins

Sint-Antoniusstraat 15
2300 Turnhout, BE
Joseph Bensstraat 21
1180 Ukkel, BE
Pleinweg 136
3083 EP Rotterdam, Zuid-Holland, NL
Bredabaan 1031
B-2930 Brasschaat, BE
Pelikaanstraat 126
2018 Antwerpen, BE
Schoenmakersstraat 19
6041EX Roermond, NL
Grotestraat 23
5931 CS Tegelen, NL
St. Ceciliastraat 28
5038 HA Tilburg, NL
Geldropseweg 105
5611 SE Eindhoven, NL
Breestraat 146-148
2311CX Leiden, Zuid Holland, NL
Korte Jansstraat 11
3512GM Utrecht, NL
Theresiastraat 151 - 157
2593 AG Den Haag, Noord Holland, NL
St.-Katelijnevest 53
2000 Antwerpen, BE
Beethovenstraat 9-b
1077 HL Amsterdam, Noord Holland, NL

23 REACTIES

  1. De DM5 in 2001 overgenomen van mijn broer en vormt een team met de NAD C320 versterker en NAD 5440 CD-speler. Ook de Luxman K111 (Cassette-deck) is een gewaardeerd lid. Dagelijks plezier en geen enkele behoefte aan een update. Overigens staat 1973 als datum op de speaker. Yung Lie noemt 1976 als jaartal van introductie.

  2. Mooi stuk inderdaad.

    Toch bekruipt mij de trieste constatering dat HiFi op het gebied geluidskwaliteit bijna geen vooruitgang geboekt is de afgelopen 40 jaar.
    Vergelijk een willekeurig ander type apparaat van 20 jaar met een van nu en het verschil is bizar.
    Televisies, fotocamera’s, auto’s, you name it.

    Laatst luisterde ik een cassette (TDK SA-X 90) opgenomen met een Akai GX-95 op mijn
    Aiwa walkman met Koss headphones waarmee ik destijds (ca. 1989) dagelijks op de fiets naar school reed. Klink verdorie beter dan mijn huidige Iphone met sennheisser in-ears via qobuz app.
    Ik schaam me er bijna voor.
    Alleen zijn de apparaten wel wat gebruiksvriendelijker geworden.

    Audiofiel zijn is toch ook een beetje zelfkastijding wat dat betreft.

    Afgelopen jaar mijn Panasonic TV vervangen door een 65 inch OLED van LG.
    Boem! Bizarre verbetering van beeld, elke leek ziet dat gigantische verschil. Feest!

    Nu koop ik een dure versterker en meen ik een (bescheiden) geluidsverbetering te horen, maar naast mij op de bank wordt dat verschil niet eens opgemerkt. You snap?

    En dus draai ik vandaag ook gewoon mijn platen op een TD160 uit 1974, die bij sommige persingen de high-res files gewoon in de schaduw laat staan.

    Binnenkort dan maar weer op zoek naar een Nakamichi Dragon in goede staat, ja die.
    Ook tape krijgt weer een revival nu, maar dat is begrijpelijk gezien de slechte vooruitgang die geboekt wordt op het gebied van audio.
    Niemand die op zoek is naar een Sony Trinitron TV uit de jaren 90.

    • Haha, mooie reactie, Kevin. En ik denk (vrees) dat je gelijk hebt. De kwaliteitsproducten uit de gouden jaren van de Hi-Fi hebben nog niets aan kracht verloren, integendeel. Toe we de multitest deden van streamingdiensten, haalden we er min of meer voor de grap een cassettedeck bij als vergelijking. Want de playlists van toen hadden we op een bandje, nietwaar.
      Op een TDK SA-X60 bandje (waar al iets op stond) nam ik de testtracks op, met de Nakamichi CR-1 als opname- en weergavedeck. Het resultaat was verbazend goed; een oplettende kijker merkte op dat je aan onze reactie en lichaamstaal kon zien dat we positief reageerden als de Nakamichi speelde. Maar de echte magie gebeurde toen de tape doorspeelde en Johnny Guitar Watson’s A Real Mother For Ya door de speakers klonk. Opgenomen van plaat; wat een sound. Heerlijk.
      Onze conclusie was dat digitaal en analoog/vintage gewoon andere werelden zijn. Analoog klinkt natuurlijker, prettiger en is ook minder perfect (ruis, lichte vervorming). Maar ook deze vervorming is niet onprettig voor het oor. De Hi-Fi uit de jaren 70 en 80 doet iets goed wat digitale audio op een of andere manier laat liggen. Het is een beetje zoals gitaristen de voorkeur hebben voor huizenversterkers; misschien minder perfect in technische zin, maar het klinkt gewoon beter.
      Ik voorspel dat je veel plezier gaat beleven aan de Dragon die overigens erg prijzig zijn. Probeer de 680ZX; een model een stap onder de Dragon, bijna even goed maar een stuk prijsvriendelijker.

        • beste Kevin, ik vind jou helemaal niet negatief!! HIFI is een prachtige hobby, High End zo mogelijk nog mooier ( ik kijk ook graag in hifiadvice.com met de meest mooie exotische apparatuur, heerlijke reviews van Christiaan en in hifi.nl, vind ik ook heel leuk).
          Maar kritisch zijn is goed, er zijn best wel vernieuwingen, maar er zijn ook heel wat commerciële en digitale verhalen en (zogenaamde?) verbeteringen waarbij je de wenkbrauwen kunt fronsen. Maar ook dat is voor iedereen verschillend, iedereen beleeft muziek nou eenmaal anders en heeft er meer of minder geld voor ( over).
          Wat misschien jammer is, dat als je echt een sprong vooruit wilt maken, je een goed gevulde beurs nodig hebt, ….Maar laten we vooral niet vergeten, het gaat uiteindelijk om de muziekbelevenis en dat kan uit knoepers van JBL’s maar zonodig ook uit een heel klein transistorradiootje!!!

          Muzikale groet en prettig weekend!!!

      • Kevin en Yung Lie,

        Leuk draadje om te lezen, dat vraagt om een reactie 🙂

        Mijn ouders (80+) hadden een setje van deze B&W’s (ooit nieuw gekocht), een paar jaar geleden waren ze ineens weg en toen ik vroeg waar ze waren gebleven bleek dat ze die oude ‘boxen’ hadden weggegeven want de tv had een prima geluid.

        Ik heb tot een paar jaar geleden altijd oude HiFi spullen gehad (klasse A versterkers, platenspelers, tuners, cassettedecks e.d.), vond ik fantastisch.
        Het geluid, de looks en de aaibaarheidsfactor.
        Toch ben ik overgestapt op moderne spullen (Hegel, Bluesound, Amphion, NAS e.d.).
        De reden daarvan is dat mijn vintage apparatuur regelmatig stuk ging, van kapotte eindtrappen, opgeblazen tweeters tot krakende potmeters.
        Kleine klusjes kon ik zelf nog wel fixen maar meestal moest ik naar een reparateur, dat begon mij te irriteren.

        Ik heb mij lang verzet tegen streamen, maar nu ben ik er best happy mee, hoewel ik af en toe ook nog een plaatje draai.
        En de de zorgen van kapotte spullen heb ik niet meer.

        • Dank voor je bijdrage, Jos.
          Alles heeft onderhoud nodig maar als het meer regel is dan uitzondering, is het wel een beetje irritant. Mijn ervaring is dat apparatuur van een goed merk heel lang mee kan gaan en ook weinig onderhoud nodig heeft. Van oude versterkers moeten de condensatoren worden vervangen, om maar iets te noemen. Ik heb twee cassettedecks van Nakamichi. Die doen het nog prima (OK, een niet maar dat kwam door onzorgvuldigheid van ondergetekende). Hetzelfde geldt voor onze Linn Majik versterker. Sinds de aankoop nooit iets mee gehad en dat geldt ook voor de Linn eindversterkers. Dit waren allemaal redelijk kostbare apparaten, maar ze doorstaan de tand des tijds moeiteloos. Kijk maar eens op de tweedehands markt naar apparatuur van merken als Accuphase, Nagra, Luxman.
          En aks ik de reacties lees op deze review, stuk voor stuk merken met emotie!

          • Klopt Young,
            Mijn liefde voor oude HiFi gear blijft, maar zit nu toch wat meer ontspannen op de bank met wat modernere spullen 🙂

            Nog een leuke anekdote,
            In de jaren 80 had een oom van mij een prachtige Luxman installatie, hij inspireerde mij en door hem ging ik naar winkels om mij vergapen aan deze mooie spullen en verzamelde alle folders zoals dat toen ging. Maar zelf aanschaffen kwam het nooit van met mijn inkomen.
            Nu koop je deze Luxmans voor een leuke prijs op Marktplaats, dat deed ik dan ook.
            Maar zoals ik al schreef, ik zat vaker bij de reparateur dan dat ik zat te luisteren.
            Ook het dromen is een belangrijke factor van onze hobby …. toch?
            En uiteindelijk is mijn droom toch uitgekomen, maar luister nu naar hedendaagse elektronica 🙂

    • Beste Kevin,
      leuke reaktie!
      Ja leuk allemaal die digitale technieken, mijn dealer zweert ook bij analoog…….Het menselijke gehoor (en geest) vind dat kennelijk aangenamer dan digitaal…….Ik moet het helaas met hem eens zijn, hoe (puur technisch) mooi een high resolutie opname vanaf mijn dure Melco (Qobuz download) ook klinkt, dezelfde opnmane gehoord vanaf een lp klinkt gewoon aangenamer/natuurlijker/mensleijker, moeilijk uit te leggen maar niet meer of minder waar….

      Lees ook maar eens een intervieuw met Manfred Eicher van het ECM label, heeft eigenlijk ook een voorkeur voor analoog…., en je kunt zelf horen hoe mooi de ECM uitgaves uiteindelijk klinken…….

      Ach, het leven is een circus………

      Muzikale groet!!!

    • Ha die Kevin, grappig dat je zegt dat auto’s wel evolueren…….volgens mij is het nog steeds een doosje met een krachtbon, stoeltjes en een stuur met 4 wielen, net als de T-Ford. natuurlijk wel aangekleed met allerlei 21-eeuwse goed en minder goed bedoelde accesoires…..en ik zeg altijd, rijdt een Porsche 911 van nu nou echt beter dan een van de eerste modellen???? Hetzelfde geldt voor de luchtvaart, na de Boeing 707 en Douglas DC8 is er wezelijk niet veel veranderd……
      En met HIFI is het hetzelfde, een luidspreker is nog steeds een luidspreker, hetzelfde principe voorzien van allerlei doorontwikkelingen en goedbedoelde gadgets uit de 21-e eeuw……….Dit zijn mooie onderwerpen voor in de kroeg, helaas niet meer mogelijk…..

      Muzikale groet en een gezellig weekend!!

  3. Wat was dit een heerlijke speaker.Gekocht rond 1978. Geplaatst op een statief en wat van de muur af. Eerst op een Sansui 317 versterker, wat later op een Quad 33-303. Heel veel kennissen uit die tijd hadden deze set. Draaitafel was of een Lenco 833dd met Ortofon Mc20 of Thorens 160 met Ultimo element. Snijders Hifi Rotterdam deed goede zaken toen.
    Later overgestapt op de Kekkoh Beta speakers. Er zouden er nog vele volgen. Nu heb ik de Dali Epicon 2 en bij deze Dali moet ik altijd terugdenken aan de DM5 🙂

    • Ja Sansui, prachtige zwarte monsters…….echt legendarisch in de 70 en 80 tiger jaren……. …..Ik had zo’n monster in combinatie met de Translator reference speakers van Hans Baan…….Fantastisch klonk dat…..speakers pas een paar jaar geleden verwisseld voor PROAC response K6 speakers. De dealer die de speakers kwam ruilen stond versteld van het ontwerp en de bouwkwaliteit van de References van Hans Baan…..Ja, in die tijd werden echt ook al prachtig klinkende hifi spullen gemaakt (ook in NL!)……

      Muzikale groet, vandaag met Arve Henriksen met cd Cartography, Qobuz download WAV, 24/96…..prachtig…..

  4. Leuk dit type luidspreker stond tot vorige week bij mijn vriendin in de woonkamer. Met een verschil dat er een korte poot onder zat en de zekering zat tussen de luidspreker terminals. Ik denk dat het om de DM4 gaat. De luidsprekers werden aangestuurd door een geïntegreerde versterker van NAD. De behuizing werd inmiddels wel een beetje kaal, maar klankmatig was er geen veroudering waar te nemen. De kabelterminals waren eenvoudig in en uit te pluggen.
    De luidsprekers hebben we doorgeven omdat we gaan verhuizen. Voorlopig speelt ze nu even met een set B&W DM601. De DM601 blijkt geen competitie.

  5. Mooi verhaal Jaap!
    Nieuwer wil echt niet altijd zeggen beter, en al helemal niet met HIFI……….
    Als je bijvoorbeeld een Naim classic apparaat hebt, kun je overwegen die op te sturen naar naar Naim om hem weer op de originele specificaties terug te krijgen (vervangen condensatoren etc….). En echt “die ouwe zooi” kan dan weer als een klok klinken!!!

    Muzikale groet, vandaag met Qobuz download van Carla Bley met ECM cd Trios, prachtig……

      • Mooi verhaal en zo herkenbaar. Ik wil jullie er wel op wijzen dat de nieuwe importeur Audioscript totaal niets van doen heeft met de oude importeur. Toen B&W indertijd besloot om de verdeling zelf ter hand te nemen, kreeg Audioscript (met onder andere B&W, Luxman, Airtight en natuurlijk Sphinx) het zo moeilijk dat ze noodgedwongen moesten stoppen. Pas vele jaren later heeft Hans van Eijk Audioscript nieuw leven ingeblazen. Ik heb zelf vroeger zaken gedaan met Jaap Jansen, en Leon Vringer vertegenwoordiger van Audiocript. Vandaar dat ik dit verhaal ken.

        Het volgende staat ook nu op de website:

        Nu, bijna een halve eeuw later, is Audioscript terug in Loosdrecht! De kleinzoon van de oorspronkelijke eigenaar heeft de passie voor high-end audio met de paplepel ingegoten gekregen en laat nu de combinatie Luxman – Audioscript herleven.