Vreemd: het is de eerste Ayre-versterker die we hebben getest. Sterker nog: het is het eerste Ayre-apparaat dat we onder handen hebben genomen bij Alpha Audio. En dat terwijl we talloze malen hebben genoten van Ayre-apparatuur tijdens shows en demo’s. Soms kan het vreemd gaan. Nu maar hopen dat het niet het laatste apparaat van deze club is die we kunnen testen!
Het kost even wat spierballen om de forse Ayre AX5 in het meubel te krijgen. Maar liefst 22 kilogram weegt deze geïntegreerde versterker die ontworpen en gefabriceerd is in Boulder, Amerika. Dat lijkt niet veel, maar als u het voorzichtig wilt doen en de ruimte is wat beperkt, is het toch een klusje. Misschien tijd voor een ander meubel?
Andersom
Wie heel basaal kijkt naar een geïntegreerde versterker, ziet een (grote) voeding, voortrap en een eindtrap. De voortrap – of voorversterker – regelt het ingangsvoltage voor de eindversterker. De eindversterker heeft een vaste ‘gain’ of versterkingsfactor meegekregen. Door aan de volumeknop te draaien, regelt u het ingangsvoltage voor de eindtrap. En daardoor zet u het volume harder of zachter. Simpel, doeltreffend en mits goed uitgevoerd prima klinkend.
Ayre heeft het geheel omgedraaid. Een technologie die bij de reference-serie vandaan komt: de KX-R. De Ayre AX5 regelt de gain, niet het ingangsvolume. En door het geheel om te draaien, is volgens Ayre aanzienlijk minder verlies, meer openheid en meer dynamiek realiseerbaar. Het klinkt vrij logisch. Immers; de theorie leert: wat u er in het begin vanaf haalt, kan nooit meer terugverdiend worden.
Serieus
Combineer de gainstage met de nieuwe Diamond uitgangstrap, Equilock, een ‘zero-feedback’ circuit en een volledig gebalanceerde opbouw en u begrijpt dat we hier te maken hebben met een vrij serieuze versterker. En dat uit zich ook wel in de prijs: zo’n 11.500 euro.
Nog meer reference
De Ayre AX5 heeft meer geleend van de reference-serie. Niet direct de Diamond uitgangstrap – die vindt zijn weg naar onder meer de Twenty-modellen – maar wel de Equilock-technologie.
De Diamond-stage is eigenlijk ontwikkeld door Richard H Baker (MIT) in de 60’er jaren. Officieel heet de ‘Diamond’ buffer of stage ‘A Gateable Bridge Network Having Power Gain’. Het circuit heeft geen voltage gain, maar wel een hoge current-gain. En dat is precies wat Ayre gebruikt.
Dan de Equilock-technologie. Om Ayre vrij te quoten:Â Â “In een normale opzet heeft de gain-transistor een belasting. Ofwel een transistor of een stroombron. Als de stroom verandert, gaat de spanning mee. En dat heeft zijn consequenties. Alle parameters veranderen.” Equilock gaat dat tegen. “EquiLock zet nog een transistor tussen de gain-transistor en de belasting. Deze extra transistor houdt de spanning gelijk op de gain-transistor. En dat terwijl de veranderingen in stroom gewoon door worden gegeven. Daardoor blijft de rest van de keten stabiel.”
Aansluiten
Ayre heeft de AX5 zes analoge inputs meegegeven: twee single ended en vier keer gebalanceerd. De opzet is bijzonder helder: aan de linkerzijde zitten de inputs voor het linkerkanaal en andersom. Voor wie opnames wil maken, is er ook een tape-out.
In het midden zit de netaansluiting. Ruimte genoeg voor grote stekkers. Boven deze aansluiting vindt u de hoofdschakelaar. Aan de uiterst linkse en rechtse zijde van de AX5 zijn de luidsprekerkabel-aansluitingen aangebracht. Zéér stevige terminals, maar alleen geschikt voor spades, houdt daar dus rekening mee. Wij hadden graag ook een mogelijkheid gezien voor kale draad of wellicht banaanpluggen.
Aan de voorzijde zijn twee (uiteraard spelingsvrije) draaiknoppen en een tweetal drukknoppen. De linker draaiknop is voor de input, met de linkerknop gaat u in het geavanceerde menu, met de rechterknop zet u de AX-5 uit (standby, maar nog wel een verbruik van ruim 40 watt!) en in mute als de Ayre aan staat. Beetje gek. Met de rechter draaiknop regelt u het volume, wat een waanzinnig mooi geluid genereert door de stappenmotor achterin de Ayre. Met elke stap in volume hoort u het motortje vlotje een stapje maken… prachtig.
Flexibel
De Ayre lijkt wellicht een straight-forward versterker. En in praktijk is dat ook zo. Echter, u kunt van alles naar uw hand zetten. Denk aan het in- en uitschakelen van inputs. Of het wijzigen van de namen van deze ingangen. Handig is level-matching, waarbij u de gain kunt aanpassen per apparaat. En wie een home-cinema wil combineren: er is ook een pass-through mogelijkheid. Tenslotte natuurlijk het dimmen van het display en het instellen van Ayre-link om bepaalde zaken te automatiseren met andere Ayre-apparaten. Duizelt het u een beetje? Geen probleem: hier staat de handleiding van de Ayre AX5.
Luisteren
We hebben onze standaard Pass Labs X2.5 en Van Medevoort PA333’s even aan de kant geschoven en de Ayre AX5 als hart van het systeem neergezet. Een NAD M51 converter voedt de AX5 via een gebalanceerde koppeling. De AX5 stuurt onze set Lentus Audio Duo‘s aan. We hebben voornamelijk gestreamd via de htpc.
We zullen heel eerlijk zijn: we moesten wennen aan de Ayre. De stap van onze setup met Pass Labs en Van Medevoort naar deze zéér neutrale en open Ayre is groot. De Ayre speelt een stuk neutraler, heeft aanzienlijk meer snelheid, meer detail en geeft meer nadruk op timing en ‘slam’. Kortom: even slikken en wennen na de wat meer ‘layed back’ combinatie van Pass met vM.
Maar eenmaal gewend is de Ayre verslavend. We gaan langzaam maar zeker de enorme snelheid en het ritmische karakter waarderen. Van het snelle banjowerk van Mumford and Sons tot de diepe beats van Daft Punk: Ayre presenteert het ongekend strak, inzichtelijk en vooral: met verve.
Bizar
Maar dan de neutraliteit en het detailniveau. Ook dat is op ongekend niveau. We horen moeiteloos alle details die verborgen liggen in de bits die via de NAD M51 naar de Ayre stromen. Zaken die we eerder gewoonweg nooit hebben opgemerkt, komen nu overduidelijk door de Lentussen. Hoe is dit mogelijk? Simpelweg fascinerend.
Maar wat wellicht nog knapper is: de Ayre speelt nooit vermoeiend. De AX5 vervalt namelijk nooit in een analytisch karakter. Welke bron u er ook aan hangt. Of dat nu de M51 is die via usb zijn data binnenkrijgt, of de settopbox die het tv-geluid via hdmi naar de M51 stuurt. En daar is naar ons idee High End aan te herkennen: moeiteloos alles weergeven zonder een analytisch of klinisch karakter. Speels gemak. Hoog niveau met een zachte glimlach. Deze Ayre kan het…
Beste reviewer,
Mag ik u vragen of u ook de Mark Levinson 585 heeft gehoord. En wat u het best bevalt? Ik heb nu een ML 383 die ook goed bevalt, maar ben op zoek naar iets nieuwers, De 383 is ook wat laid back maar welneutraal.
Groet,
Frans
Dag Frans,
Ik heb de Levinson 585 niet goed kunnen beluisteren. Alleen op shows. Wellicht eens bij de importeur aankloppen? Of een winkel?