Home Review Arcam FMJ D33 dac

Review Arcam FMJ D33 dac

1

Voordelen

  • Veel inputs Open klank Degelijk gebouwd

Nadelen

  • Beetje up-front karakter

Prijs: € ?2200

Geluid
Bouwkwaliteit
Gebruiksgemak
Prijs
Arcam D33 converter

Dik front, stevige knoppen, twee usb-inputs, aes, gebalanceerd uit en twee ringkernen onder de kap. De Arcam FMJ D33 is een serieuze dac voor serieuze liefhebbers. Dat is wel duidelijk als we hem uit de doos pakken. Maar speelt deze converter ook serieus muziek?

Arcam heeft de FMJ D33 – 2200 euro – in 2012 al op de markt gezet. We hebben op een of andere manier nooit de kans gehad deze eens goed te beluisteren. Gelukkig nu wel. En op zich maakt het niet uit dat we hem nu onder handen nemen, want de D33 blijft nog wel eventjes courant. Daarbij is de dac destijds serieus aangepakt met een usb 2.0-interface die ook high-res kan afspelen vanaf een pc of notebook. Kortom: de Arcam D33 is nog helemaal bij de tijd!

Strak

Arcam D33 converter
Strak, strakker, strakst… geen fratsen!

Als we de Arcam FMJ D33 uit de doos pakken, valt direct op hoe strak deze dac oogt. Geen onnodige knoppen, geen display, geen opschmuck. Het zegt: concentreer op belangrijke zaken. Geen fratsen: gewoon muziek. Daar houden we wel van! Al was een display wel handig geweest in combinatie met pc-audio. Soms wil je even zeker weten dat de software de juiste data doorstuurt met de juiste samplingrate. Nu zijn er wel zes ledjes die aangeven wat er binnenkomt, maar dat is op afstand niet afleesbaar.

Achterop zie we een hele serie aansluitingen: twee maal usb (class 1.1 en 2.0), iPod, aes, twee maal coax en twee maal optisch. Dat moet toch voldoende zijn om alles kwijt te kunnen. De enige aansluiting die wij missen is BNC, maar dat zien we eigenlijk alleen terug bij professionele converters. Prettig is dat Arcam voor elke ingang een knopje heeft. Zo hoeft u niet twee maal te drukken om Coax-2 te selecteren. Ook op de afstandsbediening zien we toegewijde knoppen. Prima werk.

Chipjes

Arcam werkt met een basis van Xmos (fpga), PCM1792, Xilinx Spartan (FPGA) en een DICE ARM-processor die geschikt is voor i2s, firewire en aes. Waarschijnlijk zet Arcam deze in om het signaal te de-jitteren, aangezien de datasheet zegt dat deze over een gepatenteerde low jitter clock recovery beschikt. Rondom deze chip zitten ook alle klokken. Gelukkig apart voor een meervoud van 44,1 en 48 kHz.

Alle usb-apparaten komen binnen via de Xmos fpga. Echter, de usb 1.1 gaat eerst door een ADUM3150 wat de input galvanisch scheidt. Waarom dit niet gedaan is bij de USB 2.0 die direct de Xmos ingaat, is ons niet duidelijk. De aes en spdif-inputs gaan een AKM AK4113 receiverchip in. De rol van de Xilinx fpga is om het digitale signaal te filteren. Daarna gaat het naar de dacs (PCM 1792).

De set-up

Arcam D33 converter
De basis van de conversie vindt plaats in twee PCM1792 dacs van Texas. Deze zijn in mono gezet.

We gebruiken de Arcam D33-dac in onze Dion Audio-set met deze keer een setje Bach-monitors. De SII HE om precies te zijn. Een geinig paar speakers met een opmerkelijke snelheid en neutraliteit. Een review volgt nog van deze monitors. De bekabeling komt van zowel Bach als AudioQuest (NRG-1000 netkabels, Carbon USB). De energievoorziening is van Kemp.

We sluiten in eerste instantie de AlphaHTPC aan op de usb 1.1-input, aangezien deze gewoon werkt tot 24 bit / 96 kHz en we toch bijna geen demo-materiaal hebben van 192 kHz. En mocht dat wel zo zijn, dan samplet
xbmc 13 dat keurig terug naar 96 kHz.

Luisteren

De combinatie van Dion Audio, Arcam FMJ D33 en de Bach-speakers is zonder twijfel een goede. Dit setje maakt écht muziek. We horen een krachtig en strak laag, een zeer open middengebied en een heerlijk luchtig hoog. Nu is het wel even lastig bepalen wat de balans precies is, want we hebben afscheid moeten nemen van onze Bowers & Wilkins PM1’s – nog bedankt voor de lange leenperiode, B&W – en moeten nog even wennen aan deze Bach-speakers.

Maar als we na een weekje luisteren even goed gaan zitten, merken we dat deze Arcam opmerkelijk neutraal speelt, met een lichte neiging naar mid / hoog. Daardoor is het karakter een tikje meer ‘up front’ dan we gewend zijn. Maar dat heeft als bijkomend voordeel dat stemmen zeer open, gedefinieerd en helder door de Bachjes komen.

Als we een beetje richting elektronische funk gaan – denk aan Daft Punk – dan merken we dat de Arcam wel degelijk ‘ballen’ heeft. De beats zijn krachtig en diep vol energie. En opvallend goed te volgen. Beter dan bij de Tentlabs die weliswaar voller weergeeft, maar ook iets minder gedefinieerd. Het echter subtiele verschillen waar we het hier over hebben. Nuances.

Dejitteren

Arcam D33 converter
Dejitteren gebeurt met een DICE ARM-processor.

Waar we ook benieuwd naar zijn, is hoe de Arcam met de spdif-ingangen omgaat. USB gaat uitstekend en de 1.1-ingang die galvanisch gescheiden is, speelt op bijzonder hoog niveau. Maar niet iedereen speelt via usb. En als deze dac in een systeem komt te staan, dan zal er ook een settopbox op kunnen hangen. Of een wat oudere cd-speler. Of wellicht een Sonos Connect?

De Sonos Connect is erg handig, maar de spdif-uitgang is niet audiofiel. Er zit heel wat jitter in dat systeempje. Kortom: wij zijn benieuwd hoe de Arcam FMJ D33 hiermee omgaat.

Het resultaat is zeker niet verkeerd, maar we moeten eerlijk zijn: de htpc via usb speelt de sonos via coax compleet van de kaart. Usb is beduidend soepeler en rustiger dan de Sonos. Dat is goed te horen bij Love Song van Adele. De bekkens worden al snel ruw en rafelig. Ook de stem van Adele is luchtiger en warmer via usb. Hetzelfde geldt voor Katie Melua met Spider’s Web. De s’en zijn via de Sonos simpelweg te scherp. Via usb is het nog prima om naar te luisteren. Hier kan de Arcam dus geen wonderen verrichten. En dat mogen we ook niet eisen…

Winkels met Arcam

Sint-Antoniusstraat 15
2300 Turnhout, BE
Joseph Bensstraat 21
1180 Ukkel, BE
Pleinweg 136
3083 EP Rotterdam, Zuid-Holland, NL
Bredabaan 1031
B-2930 Brasschaat, BE
Pelikaanstraat 126
2018 Antwerpen, BE
Schoenmakersstraat 19
6041EX Roermond, NL
Parkweg 23
8084GG 't Harde, NL
St. Ceciliastraat 28
5038 HA Tilburg, NL
Korevaarstraat 2 e-f
2311 JS Leiden, NL
Jozef Verbovenlei 54
2100 Deurne, BE
Beethovenstraat 9-b
1077 HL Amsterdam, Noord Holland, NL
Paalstraat 128
2900 Schoten, BE

1 REACTIE