Wie naar de Amerikaanse maatschappij kijkt, zal één ding zeker opvallen: alles is groter. Auto’s, flatgebouwen, huizen, hamburgers, bekers Coca Cola, buiken en ook de HiFi-systemen. Wat moeten wij Nederlanders nu met producten uit deze maatschappij van overdadigheid? Wat hebben wij zuinige Hollanders aan een 500 watt versterker? Met deze overvloed aan vermogen financiert u hooguit onnodig de energiemaatschappij. Toch heeft veel vermogen ook zijn voordelen: het bevordert de stabiliteit en het dynamisch vermogen van een systeem. En vanuit dat oogpunt is de Proceed PDP-2 d/a-converter ontworpen.
De DAC weegt een ‘bescheiden’ tien kilo wat vooral het resultaat is van de dikke kast en de gigantische voeding die elke willekeurige HiFi-fabrikant zonder problemen in een voor- of kleine eindversterker kan verwerken. Deze grote voeding draagt gigantisch bij aan de stabiliteit van de DAC. De grote, dikke kast heeft natuurlijk als voordeel dat de PDP-2 absoluut geen last heeft van straling van andere componenten. Deze penetreert zeker niet de kast die uit minimaal 1 mm dik plaatstaal is vervaardigd.
Flexibiliteit
De aansluitmogelijkheden van de PDP-2 zijn uitgebreid, al biedt de opvolger, de PDP-3, nog meer flexibiliteit (onder meer aansluitingen voor bnc en toslink). Toch is het niet behelpen met drie digitale cinch-ingangen, een digitale XLR-ingang en een digitale cinch uitgang. Dankzij dit aanbod kunt u probleemloos al uw apparaten op de PDP-2 aansluiten.
Ook heeft Proceed gedacht aan de liefhebbers van gebalanceerde aansluitingen; de PDP-2 biedt zowel een set analoge cinch-uitgangen als een analoge XLR-uitgang. Uiteraard geniet de tweede variant de voorkeur, aangezien deze zonder twijfel meer rust en controle laat horen.
Digitale rimpels
Met de basis van deze DAC zit het dus wel goed. Als we het vergrootglas verschuiven naar het digitale gedeelte van de DAC – daar gaat het immers om bij een DA-converter, dan zien we twee Burr Browns van het type BB PCM58P, waarbij PCM natuurlijk staat voor de meest voorkomende digitale standaard waarmee onder meer
audio-cd’s en audio-dvd’s werken: PCM (Pulse Code Modulation). De BB-DAC krijgt de hulp van een Yamaha digitale interface en een NPC SM5813APT analoog filter dat acht keer oversampled. U leest het goed: acht keer!
De PCM58P-DAC is een 18-bit DAC die signalen tot 48 kHz accepteert. Deze cijfers wijzen uiteraard op de leeftijd van de chip. (De PDP-2 werd in ’91 en ’92 gefabriceerd). Nieuwere chips kunnen minimaal signalen tot 96 kHz aan, vaak al tot 192 kHz. Toch is het geen enkel probleem om een dvd-speler aan te sluiten op de PDP-2. U hoeft alleen maar in het menu van de speler aan te geven dat de speler het Dolby Digital- en DTS-singaal downsampled naar PCM 16-bit 48 kHz.
Presence!
Techniek is heel interessant, maar het gaat bij HiFi om muziek! Tijd om te spelen dus. Als eerste belandt Yello, The Eye in de cd-lade van de TEAC VRDS-10. Ik gebruik deze speler graag als loopwerk, vanwege het befaamde, zeer stabiele vrds-loopwerk. De speler is middels een Audioquest Digital Pro coaxiale interlink gekoppeld met de Proceed PDP-2. Die is op zijn beurt met twee Van Medevoort SC-QS interlinks met een vM CA230 voorversterker verbonden die met kabels uit dezeflde Van Medevoort-serie is verbonden met een Densen Beat 300 eindversterker. De Densen drijft via een set Audioquest Argent luidsprekerkabels (2 keer 3 meter) twee Magnepans 0.6se’s aan.
Yello begint op ‘The Eye’ met een zeer dynamisch en intensief nummer: ‘Planet Dada’. Dit vereist van een systeem veel controle en snelheid. De PDP-2 laat zien dat het ondanks de ‘rimpels’ geen enkele moeite heeft met het ontcijferen en doorsturen van de data. Het laaggebied is bijzonder strak, de ruimtelijkheid blijft in stand ondanks de diverse lagen in de muziek en het hooggebied behoudt definitie en afwisseling.
Bij het rustige nummer: ‘Junior B’, hoort een mysterieuze sfeer te overheersen. Het laaggebied van dit nummer is zeer vol en moet kamervullend zijn. Over de vrouwelijke stem (Jade Davies) is een vreemd filtertje gemixt dat goed hoorbaar moet zijn. Ook hier laat de PDP-2 zijn audiofiele ‘roots’ horen. Definitie en bereik zijn wederom ruim voldoende en de kracht die deze DAC tentoonspreidt is op zijn minst indrukwekkend.
Ruwe randjes
Tijd voor wat subtieler werk. De prachtige cd van Blof, Umoja, landt in de cd-speler. Ik ben dol op het nummer ‘Wennen aan september’ vanwege de gevoelige ondertoon en het prachtige samenspel met de zanger van de Counting Crows, Adam Duritz. Uiteraard is het de bedoeling dat de PDP-2 alle instrumenten keurig los van elkaar presenteert. Hier toont de converter helaas wat ouderdomsverschijnselen. De achtergrondstem van Adam valt af en toe een beetje weg en bij de drukkere passages vertoont de PDP-2 wat ruwe randjes in het midden- en hooggebied. Een nieuwere DAC met 24 bit, 192 kHz upsampling presteert hier zonder twijfel beter.
Wat de Proceed echter wél keurig doet, is een dynamisch geheel neerzetten. Wat een kracht! De lange uithalen van Pascal – de leadzanger van Blof – vertonen een levendigheid die de TEAC nooit zelf had kunnen realiseren. Dankzij de PDP-2 krijgt dit nummer de intense kracht die het verdient. Deze magie spreidt de PDP-2 weer tentoon bij het nummer ‘Herinnering aan later’ waar de prachtige vocalen van Christina Branco uit Portugal u zonder twijfel kippenvel bezorgen.
Conclusie
De PDP-2 d/a-converter is een mooi staaltje high-end werk. Het Amerikaanse Proceed heeft veel aandacht besteed aan de basis van deze converter. De kast is geen
schoonheid, maar is wel zéér degelijk. Door het dikke plaatwerk is de converter ongevoelig voor straling van buitenaf en kan het apparaat zelf bovendien geen stralingsbron vormen. Wie ook het netsnoer aanpakt, maakt de converter 100 % ongevoelig voor straling van andere componenten.
De chips zijn veroudert. Dat mag ook wel na zestien jaar. De veroudering uit zich vooral in het signaal dat de DAC kan accepteren. De PDP-2 accepteert namelijk PCM-signalen tot 48 kHz. Ook wil de PDP-2 wel eens een ruw randje laten horen bij drukke passages. Deze vormen zich vooral in het midden- en hooggebied. Wie een beetje vergevingsgezind is en wil genieten van een zeer dynamisch, vol en robuuste presentatie kan zich goed vinden in de PDP-2.
