Home Muzikale Series – Zondagochtendmuziek – Deel 1

Muzikale Series – Zondagochtendmuziek – Deel 1

4

Buitencategorie

Inhoud

Bij het vergelijken van HiFi-apparatuur wordt al snel gegrepen naar muziek met diepe bassen, grote dynamiek, tinkelende percussie en snelle ritmes om te bepalen waar de grenzen van een systeem liggen. Ik draai graag kamermuziekopnames. Muzikanten oefenen vele uren om hun samenspel te laten klinken als meer dan de som van de afzonderlijke instrumenten. Dat wil ik horen en het is verrassend hoe lastig het is om correct weer te geven.

Kamermuziek is niet precies te duiden als categorie. Het zijn vaak stukken voor 1 tot 6 spelers en daarbinnen is er een hele grote variatie. Voordat radio en televisie er waren, was muziek voor kleine bezetting de manier om vermaak te zoeken, als speler of als toehoorder. Dat verklaart waarom er ontzettend veel kamermuziek geschreven is in de eeuwen.

Er is een hoop middelmatige prut geschreven. Er is ook veel opgenomen met weinig liefde voor de muziek.

Dat is zeker niet het geval bij deze opname van Fanny Robiliard (viool) en Paloma Kouider (piano). De sonate van Debussy en de nocturne van Hahn zijn prachtige stukken, op hoog niveau uitgevoerd. Ga dat vooral luisteren. Er staan twee andere stukken op het album waar ik uw nieuwsgierigheid mee wil prikkelen.

Het stuk ‘Mythes’ van Szymanowski heeft drie delen die allen gebaseerd zijn op een verhaal uit de Griekse Mythologie. De lijm tussen de stukken is dat alle drie de mythes met water te maken hebben. Het stuk vloeit dan ook als water. Wat Szymanowski heeft gedaan is dat hij het karakter van de hoofdrolspelers in de mythe heeft “verklankt”. Als je niet thuis bent in de mythologie, dan is het een aanrader om eerst te luisteren en dan pas op te zoeken wat het verhaal is. Ik ben benieuwd of u het verhaal hoort in de muziek. Ik vind het trefzekere karakterschetsen. Viool en piano hebben in dit stuk een gelijkwaardige rol, wat het net wat spannender maakt om naar te luisteren.

Het album sluit af met een Sonate van Ravel. Ravel was weg van jazz die hij hoorde in Parijs. Het is grappig te realiseren dat een stuk wat geschreven is volgens de regels van onze westerse muziek probeert de vrijheid en klank van jazzmuziek te vatten. Dat kan heel gekunsteld klinken, maar Ravel schakelt naadloos tussen deze twee werelden. Robiliard en Kouider laten het klinken alsof het ze geen enkele moeite kost.

Debussy, Szymanowski, Hahn, Ravel – Fanny Robiliard, Paloma Kouider, Evidence EVCD039, 2017

Van muzak naar muziek

U bent misschien wel eens op een chique receptie geweest, waar een strijkkwartet muziek in de hoek van de ruimte aan het spelen is en waar alle gasten hun best doen om de muzikanten te negeren. Tien tegen één dat ze een stuk van de Tsjechische componist Antonín Dvo?ák spelen, een componist die grossierde in melodieuze strijkkwarteten die niemand tegen de haren instrijkt. Vaak klinkt het daardoor wat beleefd.

Het kan ook anders. Strijkers van de Berliner Philharmoniker zijn bij elkaar gekropen om samen muziek te spelen naast hun reguliere orkestbaan. Het is alleen geen kwartet, maar een kwintet. Aan de twee violen, altviool en cello is een contrabas toegevoegd. Er zijn niet zoveel stukken geschreven voor deze bezetting, maar Dvo?ák heeft dat wel gedaan. De contrabas doet wat voor het fundament onder het geluid en is de reden waarom ik deze opname aan de lijst heb toegevoegd. Het maakt van muzak muziek en je gaat er net wat lekkerder op, de zondagochtend door.

Bestaan er interessantere uitvoeringen van de strijkkwarteten en kwinteten van Dvo?ák dan deze? O zeker. Maar wat dit tot de perfecte zondagochtendmuziek maakt is de lol die er vanaf spat. Deze vijf spelers maken deze muziek omdat ze zin hebben om te spelen, los van de druk die lid zijn van een gerenommeerd orkest met zich meebrengt. Je kan heerlijk ‘schmieren’ met de muziek van Dvo?ák, maar het blijft in deze opname binnen de grenzen van smaakvol. Voor wie niet weet wat schmieren is verwijs ik u graag naar de zangkunsten van volkszangers: net even de emoties van het nummer te dik aanzetten.

Dvo?ák: String Quintets – Berlin Philharmonic String Quintet, PentaTone PTC 5186458, 2012

Hey DJ, put that classical record on!’

Aan iedere zondagochtend komt een einde, zo ook aan deze. Ik hoop dat dit uitnodigt om meer klassieke muziek te verkennen. Een leuke manier is het beluisteren van de podcast “De Mengtafel”, waar DJs en producers uit de dance praten over hun link met klassieke muziek.

 

Conclusie

De zondagochtend staat synoniem voor een ochtend zonder verplichtingen. Het is niet per definitie die dag van de week, maar het idee van de klok even stilzetten om ontspannen te luisteren. Met muziek die aansluit bij het karakter en de stemming van zo’n ochtend. Er is een berg aan kamermuziek geschreven die aan dat criterium voldoet. Goede muziek, die sterk genoeg is om je even uit je beslommeringen te halen. Het is ook muziek die dankbaar materiaal is voor een goed gebalanceerd HiFi systeem en u beloont met een beleving waar de apparatuur verdwijnt en de muzikanten in de huiskamer een privé concert geven.

4 REACTIES

  1. In zijn tijd was het klavier of een orgel of een klavecimbel. Vlak na zijn dood kwam de fortepiano, de grootvader van onze huidige piano, in beeld.

    Beetje duister zinnetje, wat versta je onder een ‘klavier”?
    Bij mijn weten werd er in die tijd geschreven voor “toetsenbord” en dat kon een klavecibel, een virginaal, etc zijn.
    Een klavier is een piano en, zoals je terecht aangeeft, die bestond toen nog niet.

    Niks tegen Sudbin maar Scarlatti hoort op een klavecimbel.
    Op een piano wordt het toch wat zoetelijk.
    Probeer eens Pierre Hantaï en constateer dat deze vurige muziek niet geschikt is voor een zondagochtend.

×