vrijdag, maart 29, 2024
Home Multitest: Tidal vs Qobuz vs Spotify vs Master files vs Vinyl vs Cassette

Multitest: Tidal vs Qobuz vs Spotify vs Master files vs Vinyl vs Cassette

53

Inleiding

Inhoud

Is er verschil hoorbaar tussen streamingdiensten? En wat zijn deze verschillen? Deze test hadden we lang op ons verlanglijstje staan en bij het voorbereiden ervan bedachten we dat afspeellijsten ook al bestonden voordat er online streamingdiensten waren. Deze werden op een cassettebandje gekopieerd; voor eigen gebruik of om aan vrienden te geven. Zo deelden we muziek. De muziek werd opgenomen van een LP of van de radio. So here it is: een vergelijking van moderne en vintage playlists. Let’s Play!

In deze test zetten we dus in basis streaming tegenover analoog. Specifieker: we vergelijken streamingdiensten met vinyl en cassette. Om dat goed te doen, is de aanpak cruciaal. We zetten eerst even uiteen hoe we het hebben opgezet.

Streamingdiensten

  • Tidal Hifi-abonnement (afgespeeld via Roon)
  • Qobuz Studio (via Roon)
  • Spotify Premium (Spotify app)
  • Nakamichi CR-1 cassettedeck (ca. 1990)
  • Cassette: TDK SA-X 60 (Chrome tape)
  • Music Hall 5.1 platenspeler
  • Iseki Milltek Green Moving coil cartridge (high-output)
  • Primare R35 phono pre-amp

WAV-files opgenomen met Vox music player in Mac OSX (Macbook Pro), via USB naar de Violectric DHA V590 DAC/preamp naar de Nakamichi

Om alle tracks op een gelijk volume te horen, gebruiken we een dB-meter van Velleman.

De platenspeler is vriendelijk ter beschikking gesteld door Adri van A3 Longplay, waarvoor hartelijk dank! De platen en master-files zijn beschikbaar gesteld door Music on Vinyl. We hebben alle filters in Roon uitgezet en ook de Nakamichi speelt zonder ruisonderdrukking .

We spelen de muziek af op de Alpha Audio referentieset:

De testmuziek

Voor het goed testen van de muziek is het belangrijk dat we dezelfde bronversies hebben, namelijk de studiomasters. En dan zijn we er nog niet helemaal, want mastering engineer Sander van der Heide vertelde ons bij een bezoek aan de Wisseloord Studio’s dat elke streamingdienst specifieke eisen heeft. Er is dus een studiomaster, het eindproduct dat de opnamestudio oplevert.

Voor het publiceren van de muziek moet de studio-engineer deze master steeds aanpassen of converteren naar het formaat dat een (streaming)dienst verlangt. En ook bij vinyl is de master anders dan een gewone productie; behalve de RIAA-correctie die ervoor moet zorgen dat de pieken en dalen in de groef niet te diep worden, worden de frequenties onder 200 Hz mono afgemixt. Daardoor klinkt een plaat ook warmer.

We prijzen ons gelukkig dat Alpha Audio is gevestigd in het pand van Record Industry, de platenperserij waar ook de Artone studio’s, Music On Vinyl en muziekproducenten werken. Sterker nog, ons kantoor was ooit de plek waar Discogs begon en Chef’s Special repeteerde. Na enig overleg met mastering engineer Rinus kwamen we op het volgende lijstje:

  • Robert Palmer: Johnny And Mary, van het album Clues (1980); Music On Vinyl remaster Robert Palmer Collected. Analoge master.
  • Acda en De Munnik: Als het Vuur Gedoofd Is (1997). Digitale master en vinyl master
  • Evanescence: Bring Me To Life (2018): live opname, digitale master (geen vinyl master)

Drie zeer verschillende opnames, zowel in muzieksoort als in opnametechnieken.

53 REACTIES

  1. Mooi dat jullie een vergelijking maken van streamingdiensten. Ik dit een tijd geleden ook gedaan (tidal, qobuz, deezer, Apple, spotify) om tot een keuze te komen. Inderdaad, geen van deze kan het winnen van vinyl, wat ik ook regelmatig draaide, en Qobuz klonk van de diensten het meest correct en “hifi”. Echter, waar Qobuz zelfs wat klinisch klinkt, vind ik gek genoeg dat de slordigere Spotify, met veel opnames ietsjes meer fun brengt. Ik heb laatst high end hoofdtelefoons getest (rond 2000euro) waarbij ik tot een zelfde conclusie kwam. Misschien is het mogelijk om met het karakter van een netwerkspeler en luidsprekers iets meer fun te brengen als je met Qobuz streamt.

  2. Toch even een reactie op de vergelijkingstest met daarin Qobuz en Tidal. Ik gebruik Spotify voor nieuwe music. Elke maandag Discover Weekly 30 tracks met Soundiiz omzetten naar Qobuz en Tidal. Tidal heeft vandaag 2 error’s, Qobuz 9. Als ik een playlist met wereldmuziek en elektronische muziek Tidal omzet naar Qobuz verlies ik 30%, dus 100 tracks vind Qobuz er 70. Geluidskwaliteit vind ik gelijk, dit ligt ook aan je geluidsinstallatie of je dit kunt waarnemen. B.v. Royksopp, Roudeep, AK (Aljosha Konstanty) ontbreken grotendeels op Qobuz, ook Max Richter is niet compleet. Ik vind dit kwalijker dan dat het misschien iets beter klinkt, hun catalogus is klein vergeleken bij Spotify, en minder dan bij Tidal. Zou het appreciëren als dat aspect ook wordt meegenomen in een vergelijk, vooral dat Qobuz wel 25% duurder is!!!

    • Ik wil niets afdoen aan jouw mening en ja het gaat uiteindelijk om de muziek. Kan mij echter ook voorstellen dat Qobuz juist weer muziek biedt heeft die Tidal niet heeft. Of dat dan bij jouw muzieksmaak past weet ik uiteraard niet!
      Ik ben, beide diensten goed kennende, in ieder geval een tevreden Qobuz/Roon gebruiker.

      • Mijn muzieksmaak is breed, van klassiek naar elektronische muziek, dus daar ligt niet de reden van het verschil. Verder geniet ik nu van Tidal in de auto, sinds een paar dagen is er Tidal Connect en dat maakt verschil in de auto, Thuis gaat de bediening van Bluesound direct naar Tidal op tablet. Verder hoop ik dat Hegel Spotify connect uitbreid met Tidal connect. Dat het met Roon ooit nog gaat lukken betwijfel ik, dan maar direct Tidal connect, zou top zijn!

        • Hoi Peter,

          Dank voor het meedenken! Heb de info over Amarra met interesse gelezen.
          Zou echter de mogelijkheden die Roon mij biedt om met veel verschillende artiesten en genres in aanraking te komen (o.m. door Roon Valence) niet willen missen. Dat zelfde geldt voor mijn Roon Nucleus (met mooie PH SR5T). Prima core en servertje voor voor wat highres bestanden en albums.

          Ciao, Huite

  3. Ik heb ook een beetje moeite met de qualificatie alsdat Qobuz ,,beter,, is als Tidal. Zelf ben ik al jaren geabonneerd op beide diensten en in staat om MQA aftespelen. Niet onbelangrijk bij een vergelijk. Maar soms heb ik de indruk dat Qobuz beter klinkt maar dat is ook wel eens andersom. Steeds gaat het vrijwel altijd om miniscuul kleine verschillen en is het moeilijk hard te maken wat beter is. Onlangs heb ik op de MolaMola Tamboquai en Grimm MU 1 het vergelijk herhaald. Weer met het zelfde resultaat.

  4. Ik ben erg verbaasd over het loudness verhaal van Tidal. In onze setup streamen wij via Roon en netwerkspelers. Dat zijn die van Merging (NADAC) en Lyngdorf (TDAI-3400). Ik heb nooit verschil in volume waargenomen tussen Qobuz en Tidal. Ik heb het zojuist gecheckt en gemeten met genoemde track van Acda & de Munnik. Qobuz speelt 0,1 dB harder maar dat wijt ik aan onnauwkeurigheid in de meting. Mijn conclusie is wat mijn oren bevestigen, geen volumeverschil.
    Wel neem ik waar dat Qobuz een beetje hoog toevoegt. Dat maakt het voor mij minder transparant. Tidal zit veel dichter bij de flac en wav bestanden van CD rips op mijn NAS.

  5. Zelf ben ik er toch nog niet helemaal uit of Qobuz nu beter klinkt dan Tidal of omgekeerd. Ik heb al een hele tijd een Tidal Hifi abonnement omwille van de MQA mogelijkheid, maar ik heb nu toch opnieuw eens een proefabonnement op Qobuz genomen om te kunnen vergelijken (Roon maakt het ook gemakkelijk om te switchen tussen Tidal en Qobuz). Voorlopig merk ik weinig verschil (zowel in CD kwaliteit als Hi-Res/MQA) en ik begrijp ook niet waarom WhatHifi zo’n lage score geeft aan Qobuz. Het verschil in aanbod kan ik nog begrijpen, maar de geluidskwaliteit in elk geval niet, want het klinkt voorlopig in mijn oren niet beter of slechter dan Tidal.

  6. Ik heb nu een proefabonnement op Qobuz premier (de hi-res variant). Bij het overzetten van mijn Tidal bibliotheek van 751 albums blijken er maar liefst 91 (!) niet op Qobuz te staan. Dat vind ik wel een extreem groot gemis en bewijst voor mij dat Qobuz de bibliotheek niet zo goed op orde heeft als Tidal.

    Tuurlijk is het sympathiek om de ‘ontbrekende’ albums dan maar los aan te schaffen, maar een los album in flac (niet eens hi-res) zit tegenwoordig ook al snel op 12 a 13 euro. Dat loopt dan flink in de papieren en de reden om lossless te streamen en (ruim) 20,- per maand te betalen, is natuurlijk om die albums niet allemaal los aan te hoeven schaffen.

    Wat me wel positief opvalt aan de hi-res versie van Qobuz is de hoeveel van de albums in HD kwaliteit en díe ervaar ik wel als beter klinkend dan in Tidal. Dus dat is wel weer extra interessant.

    Frappant: WhatHifi geeft Qobuz 3 sterren en Tidal 5, mede gebaseerd op de catalogus en geluidskwaliteit.

  7. Jammer dat er niet een aantal testfiles van 2L in meegenomen zijn. http://www.2l.no/hires/index.html?

    Niet alle stream MQA tracks(Tidal Masters) van Tidal zijn evengoed de nieuwste producties meestal wel.
    Dat sommige tracks van Tidal als luid of Loudness achtig klinken ligt niet aan Tidal i.m.h.o.
    Ik gebruik 3 verschillende devices (DAC/DAP etc.) en ik ervaar dit “euvel”niet bij Tidal.
    Dat er een groot verschil zit in aanbod is vaak een geld en contract oorzaak in de oorlog met platenmaatschappij en artiest. Zo ga je alles van Garth Brooks niet vinden op Spotify of Tidal maar wel op Amazon Music.
    Het wordt wel tijd dat Spotify zijn kwaliteit gaat opschroeven. Ik sta namelijk op het punt om Spotify account er uit te gooien na het proeven van Tidal Masters.(subliem)

  8. Dat Qobuz goed klinkt is mij al een tijdje bekend. Luister naar Gary Numan en je weet ‘t.
    Mijn receiver heeft geen ingebouwde Qobuz speler. Ik speel Qobuz af via wifi met een chromecast audio (met toslink), dts play-fi of mconnect. Dat alles m.b.v mijn telefoon. De ingebouwde chromecast speler in mijn receiver werkt slecht. Werkt alleen goed met Spotify. Het is mij niet duidelijk wat de beste manier van streamen is, als die er al is. Graag advies……..Is een android pc een goede manier.? Over Deezer HIFI ben ik ook tevreden. Klinkt beter dan Spotify en goedkoper dan Tidal. Een aanrader is radio Paradise in flac formaat; lekker muziek luisteren.

      • Ik denk dat hier Tidal toch enigszins zwart wordt gemaakt terwijl ze er juist op een wetenschappelijke manier iets aan proberen te doen – en jullie schakelen het express uit! Kijk hier eens naar: https://www.grimmaudio.com/publications/eelco-grimm-presents-music-loudness-research-paper-at-147th-aes-in-new-york/

        Waar vind ik een dergelijke setting in Roon? Je kunt in het audio pad inderdaad een (vaste) verzwakking inbouwen zodat eventuele latere DSP niet gaat clippen, maar dat is wat anders dan normalisering op -14 LUFS of -18 LUFS.

        • Ik denk niet dat Tidal zwart gemaakt wordt. Ik heb een maand lang tegelijk een abonnement bi en Tidal en Qobuz gehad. Mijn streamer ondersteund Qobuz niet, dus ik gebruik nu BubbleUPnPServer om Qobuz te spelen.

          In die maand heb ik Tidal en Qobuz beide via Bubble laten lopen en het viel me op dat de terms ‘loudness knop’ voor Tidal van toepassing is in vergelijk met Qobuz.

          Dat geldt voor alle genres, waarbij bij Tidal klassieke muziek de neiging heeft ‘dicht te lopen’. Ondanks de onhandigheid van het gebruik van Qobuz via Bubble was het voor mij duidelijk dat ik duidelijk de voorkeur geef aan Qobuz.

        • Inderdaad ik heb ook dat idee. Ik heb vol ingezet op MQA.
          ?Jacques Loussier Trio, Little Fugue in G? wordt als referentie gebruikt terwijl:
          1. dit geen echte HiRes opname is en niet in MQA of DSD wordt aangeboden door de artiest of platenmaatschappij.
          2. Zelf aangehoord via diverse koptelefoons en TWS ANC earbuds en ook op Sonos(tegenwoordig HiRes met de nieuwe software) en mijn oude B&W’s met ene Luxman versterker.
          Er wordt gezegd dat het nummer te luid en slecht is….ik begrijp hem niet… er is niks mis mee. Alles klinkt goed en ik hoor geen piano “ringen” en de floor toms klinken ook goed.
          Subjectieve test i.m.h.o. geBiased door vinyl en cassette-freaks. Ik heb mijn Nakamiche CassetteDeck 2 jaren geleden al aan de wilgen gehangen en had hem nog net niet ritueel verbrand zo blij was ik met de komst van digitale media.

          • Dag Henk,

            Dank voor je toevoegingen. Iedereen moet natuurlijk zelf bepalen wat hij / zij prettig vind en goed vindt klinken. We hebben in deze test helemaal niet gezegd dat we high-res gaan testen. Het is streaming / digital VS analoog: vinyl en cassette. DSD / MQA / High res gaan we nog doen in deel-2. Dan gaan we het tegenover CD zetten. En meerdere diensten pakken.

            Als is één ding NIET ben, is het een vinyl-fanaat. Dat weten de vaste lezers ook. Bekijk hoeveel reviews er van vinyl te vinden zijn en hoeveel daarvan ik er heb geschreven. Precies 0. Ik ben juist een streaming-fan / netwerk-nerd. Dus als ik bevooroordeeld zou zijn, zou het richting streaming zijn.

  9. Beste Jaap, hartelijk dank voor deze heldere samenvatting en de lijst van streamingsdiensten en apparatuur. Ik blijf de uitkomst verrassend vinden, zeker wat betreft Tidal want ook ik ervaar vooral loudnes – ik speel Tidal via Lumin D2 mét SBooster voeding wat verwerkt wordt door AVM V30/M30 en Martin Logan – maar merk dat er iets niet klopt en overweeg serieus over te stappen naar Qobuz. Maar dan ontstaat er een nieuw issue en ben ik het eens met Wouter Kapteijn: het aanbod bij Qobuz en vooral Indie is best wel mijn ding, dat ga ik missen. Toch kan ik qua geluid niet te kritisch zijn want mijn oren laten mij in de steek, inclusief tinnitus (zijn daar meer ervaringen mee door audioliefhebbers?) Ik ben blij met mijn switch naar mijn LP12. Verder mis ik de beoordeling van muziek via de NAS, of lees ik daar overheen? Ik zie uit naar een vervolg. Muzikale groet van Ed

    • We hebben via de NAS de studiomasters (WAV) afgespeeld. De volgorde was per track: Tidal, Qobuz, WAV via de NAS, Spotify, vinyl, cassette. Ik geloof dat we een keer iets hebben omgekeerd, maar dat geven we wel aan.
      Onze ervaring was dat Qobuz en de master-WAV via de NAS min of meer gelijkwaardig klonken en dat Tidal altijd te hard stond en minder headroom had. Roon heeft een headroom-optimalisatie en als die aan wordt gezet is het effect minder; maar dab blijft staan dat Tidal de tracks met ± 3 dB meer volume aanlevert. Zonder Roon zal je dan weer met een (digitaal) filter moeten werken.
      Ik merk dat ik weer zelf albums aan het verzamelen ben; downloaden dus. Indie-artiesten bieden ook die mogelijkheid en belonen dat vaak met extra tracks etc. En daarmee steun je ze directer dan via een streamingdienst.

      • Kunnen jullie daar misschien een keer een artikel aan wijden? Ik weet niet of het voor artiesten meer oplevert als je via Bandcamp muziek koopt, via een download store als Qobuz of door de muziek te streamen.

        Ik heb het gevoel dat er ook bij downloads veel aan de strijkstok blijft hangen, maar je kan weinig inside informatie vinden.

        Hifi apparatuur is leuk, maar muziek is belangrijker.

  10. Mooie test wederom en erg leuk om te zien dat mijn oren niet helemaal gek zijn. Tijdens mijn huis test was tidal ook aanzienlijk luider dan andere streaming diensten en waren er veel versies op tidal die verschrikkelijk klonken. Qobuz klonk elke keer het beste en spotify was regelmatig in mijn muziek genre beter aan te horen ondanks de compressie dan tidal. Ik ben erg benieuwd naar jullie volgende test.. gaat MQA dan ook aan bod komen naast andere diensten zoals amazon en google music?

  11. Zeer interessante test. Ga me toch maar weer eens aan Qobuz wagen dan, alhoewel me meteen opviel dat een aantal albums die Tidal gewoon wél heeft Qobuz niet heeft, en dat is toch wel echt een belemmering. Laatste Kathleen Edwards staat er bijv niet op, Covenhoven ook niet… En zo ga ik er ongetwijfeld nog meer tegenkomen.

    Trouwens, voor Roon-gebruikers is goed om te weten is dat Deezer en Amazon niet werken icm Roon. Dus daar ben je gebonden aan Tidal of Qobuz.

      • Ja snap ik.
        In de (alternatieve) indie- en americana hoek waar ik veel in luister vallen me toch wel grote gaten op hoor. Ook een Mick Flannery en Loney Dear staan er gewoon niet in. Misschien is mijn smaak te obscuur, maar als ik nog allerlei albums als losse download moet gaan aanschaffen wordt Qobuz alleen maar duurder.

        Heb nu wat tracks lopen te vergelijken tussen Tidal en Qobuz die beide op dezelfde dag uit zijn gekomen en beide 16/44 zijn, maar ik vind de verschillen toch wel klein hier. Tracks die ik heb geluisterd zijn van John Allbright, Ry X, Denison Witmer en ik hoor soms wel íets verschil maar niet persé in het voordeel van Qobuz.

        Ik heb een Innuos ZENith server en speel in Roon in de experimental Squuzelite mode, wat beter klinkt dan ‘gewoon’ in Roon afspelen; wie weet maakt dat uit…
        Vooralsnog zie ik dus te weinig reden om over te stappen. Tidal heeft een veel completer aanbod en de geluidsverschillen ervaar ik niet als schokkend. Ik luister op Focal Sopra 1, met een Unison S9 buizenversterker en RME Adi-2 dac; toch geen misselijke set lijkt me.

      • Die slag is jou!! Maar ik ben 66 en te oud om nog een platencollectie op te bouwen. Een beetje goeie pickup ( Mooie Thorens etc) met mooi element komt al gauw op zo’n 2 mille……Dat geld geef ik nu liever uit aan de aanschaf van high resolutie uitgaves van goeie muziek……Maar achteraf denk ik wel eens, had ik maar beter naar m’n dealer geluisterd….

        Gezellige dag!.

        • Dag Henk,
          Ook ik ben nog een maand 66. Kortom, wij hebben nog gemiddeld 20 jaar te genieten van het leven…hoop ik. Ook van al dat moois wat regelmatig getest wordt door de heren Jaap en Yung Lie. Ik heb buikpijn als ik terugdenk aan het feit dat ik 30 jaar geleden alle lp’s de deur uit heb gedaan. Ik koop nog steeds cd’s en zal dat gaan combineren met een goede streamingdienst. Daarom heel blij met de recensie over streamingsdiensten.
          En ook ik ga niet meer terug naar een Thorens met platen…..ondanks het feit dat het mooi blijft klinken. En ook de oude nakamichi cassettedeck weer nieuw leven inblazen vind ik wel erg ver terug in de tijd.
          Hartelijke groet, Hermann