Level 3
Inhoud
We zijn klaar voor het non plus ultra van de hoofdtelefoons, tenminste voor zover het gaat om de collectie van Beter Beeld & Geluid. We passen enkele wissels toe in de selectie. De elektrostaat-set van Sonoma (hoofdtelefoon en versterker) ruilen we vanwege het prijs- en systeemverschil met de andere sets in voor de Hifiman HE1000se. En de Audeze LCD-XC wisselen we om voor de Audeze LCD-3.
Zoals bij alle headsets in deze categorie is er veel te schrijven over deze vier modellen Aan alles is te zien dat het om topmodellen gaat waar fabrikanten veel tijd en energie hebben geïnvesteerd om hun visitekaartje af te leveren. We proberen om de essentie van de door ons beluisterde modellen met u te delen. Voor meer informatie verwijzen we door.
Meze Empyrean
De serie-opbouw van Meze is uiterst eenvoudig en een tikkeltje extreem. Er zijn namelijk twee modellen over-ear. De eerder genoemde en geteste 99 Neo/Classic van 199/299 euro. En dan de Empyrean die het tienvoudige moet kosten: € 2.999. Net zoals de 99 Classic een sensationeel product is, is de Empyrean dat in deze prijsklasse van high enders en dat is zonder meer knap te noemen. Collega’s van de muziekpers in binnen- en buitenland schrijven lovend over de Empyrean, dus onze verwachtingen zijn op scherp gezet.
Voor de Empyrean werkt Meze samen met Rinaro, een bedrijf dat nog zijn wortels heeft in de Sovjet-Unie. Rinaro ontwikkelde de planar driver voor Meze.
Vormgeving en afwerking hebben overeenkomsten met die van de Meze 99 Classic. De hoofdband, de lijnen en vormen hebben een onmiskenbare signatuur. De achtergrond van Antonio Meze als industrieel ontwerper laat zich goed zien in de Empyrean. Er is veel inspanning verricht om lastig te bewerken materialen als carbon en titanium in de gewenste vorm en structuur te laten landen zodat design en materiaaleigenschappen elkaar kunnen versterken.
De door Rinaro ontworpen planar driver is voorzien van een dubbele spreekspoel; een is spiraalvormig, en de andere heeft een zigzag-vorm. Dit zou de timing en de differentiatie van de hoge en lage frequenties ten goede moeten komen. De oorkussens tenslotte, zijn magnetisch aan de hoofdtelefoon bevestigd. Behalve handig is dit ook goed voor de sound want het elimineert een magnetisch strooiveld en stuurt een (deel van het) magnetisch veld weer terug naar de driver, hetgeen zou moeten leiden tot een hogere efficiency en dynamiek. Een soort turbo-prop, om een analogie uit de motortechniek te gebruiken. De vorm van de oorschelp is ei-vormig, om gewicht te besparen en om beter aan te sluiten bij de vorm van het oor.
Hoe het klinkt
Dit is een hoofdtelefoon die we maar met moeite willen afdoen. Bij de test zitten we op onze luisterbank en wisselen de headsets af. Maar dat willen we helemaal niet, de Empyrean afdoen! Wat klinkt dit fijn. Alsof we naar een high end audiosysteem in de kamer luisteren.
Onze indruk is dat er een tikkeltje kleuring in zit, een beetje warmer dan we van een planar zouden verwachten. Maar zeker niet onaangenaam, integendeel. We worden in de muziek gezogen, we horen details die we daarvoor niet hoorden. En dan draaiden we vooral geen audiofiele muziek. U weet wel, singer/songwriters met een gitaar en een trommel, opgenomen met high end buizenmicrofoons. U kent het wel van hifishows.
We starten Sting’s Englishman in New York in. We kijken elkaar aan: wat hebben we al die jaren gemist in dit nummer! De pizzicato’s van de violen lijken een soort delay of overdub te hebben die nog een onontdekte laag in deze grijsgedraaide track onthult. En nog veel meer. Kortom: we vergeten de techniek van deze Empyrean en willen aan luisteren. En hem niet afdoen, zeker niet omdat Jaap/Yung er ook naar wil luisteren: “Nee, ik ben!”
Wat zegt Harriëtte erover?
Poe: het is wel duidelijk dat we een klasse zijn gestegen. Als we kijken naar impulsgedrag, is het gewoonweg gehalveerd. Er is een puls en daarna… niets. Erg indrukwekkend. De respons is ook schoner en minder rommelig. Laag pakt vlot op. De vervorming is gek genoeg in het laag iets hoger, maar in het hoog weer lager. En gelijkmatiger. Kortom: duidelijk een verbetering overall ten opzichte van de klasse lager.
Specificaties Meze Empyrean
| Type | Over-ear open back |
| Driver | Rinaro Isodynamic Hybrid Array |
| Gevoeligheid | 100 dB |
| Impedantie | 31.6 |
| Gewicht | 430 |
| Lengte kabel | N.B |
| Prijs | 2999 |
Audeze LCD-3
We willen in deze categorie graag een toestel van Audeze en volgens Björn is de LCD-3 een geschikt model. Weliswaar in prijs een stuk lager dan de andere drie, maar het model daarboven is weer ruim 1.000 euro hoger geprijsd. Dilemma’s, dilemma’s.
Uitvoering en pasvorm van de LCD-3 zijn subliem. De combinatie van hout en leer zorgen voor een luxe en warme uitstraling, heerlijk. Het hout is Afrikaans Zebrano hardhout (gecertificeerd) en u kunt ervoor kiezen voor echt leer of kunst-leer. Deze laatste variant bestelt u bij Audeze overigens als Vegan Leather. Wij vinden dat deze woordvondst prima past in het rijtje van Blokkeerfriezen en Curling-ouders. Het is niet voor niets dat Audeze zich een vaste plek heeft verworven in de high end hoofdtelefonie. Wat een prachtige toestellen zijn dit, en dan vooral in dit segment. Het is stoer en elegant tegelijk. Groot en fors zoals het een Amerikaan betaamt.
En dan het geluid. Ook hier horen we alles wat er uit de muziekketen kan worden gehaald. In vergelijking met de Meze Empyrean en de hieronder beschreven final D8000 missen we net de verfijning en soundstage. De laatstgenoemde zijn zó goed, dat het verschil zich goed manifesteert. Moeten we toch een hoger model van Audeze proberen? Dilemma’s, dilemma’s. Het hoge gewicht (we schatten 550—600 gram) noemen we ook hier als nadeel, ook omdat de andere modellen significant lichter zijn. Gewicht en comfort gaan bij ons hand in hand. Hoe fijn de LCD-3 ook klinkt, een zware hoofdtooi is al snel een last.
Wat zegt Harriëtte erover?
Het is vrij knap wat Audeze heeft gedaan bij de LCD-3. Met name het impulsgedrag is opmerkelijk goed voor een planar. Bijna als een dynamische unit. De respons is ook ongelooflijk lineair. Met een mooi laaggebied: heel rijk. Vervorming is goed, maar loopt in het laag – voor deze klasse – wat langzaam af. Dat doet de Meze en Hifiman beter. Hifiman heeft echter een gekke piek aan het einde van de grafiek rond de 8K. Er zit iets in die planar, net als bij de Audeze LCD-2C….
Specificaties Audeze LCD-3
| Type | Over-ear open back |
| Driver | Planar |
| Gevoeligheid | 102 dB |
| Impedantie | 110 Ohm |
| Gewicht | N.b |
| Lengte kabel | N.B |
| Prijs | 2399 |
Hifiman HE1000se
De HE1000se heeft ook metaal, hout en leer als opvallende stijlkenmerken. Het nanometer dikke diafragma van de driver zorgt voor een geluidskarakteristiek die qua snelheid en dynamiek als een elektrostaat is. Dat merken we ook als we de handen tegen de oorschelp aanleggen en weer van ons hoofd bewegen. Zelfs op enige afstand horen we de invloed van de handen op het geluid. Met recht is dit een open systeem. De HE1000se zit ook heerlijk, is goed af te stellen en voelt robuust aan. Anders dan de Hifiman Susvara, die zo moeilijk aan te sturen is dat deze ook op een speakeraansluiting van een versterker kan, hoeft u het met de HE1000se niet zover te laten komen. Op de Questyle zong de Hifiman HE1000se prima zijn liedje en konden we genieten van wat deze hoofdtelefoon te bieden heeft.
Het wordt een beetje eentonig en dat was het in de test absoluut niet; maar daar waar we bij Level 1 nog forse verschillen hoorden tussen de hoofdtelefoons, gaat het hier vooral om nuance en smaak. De metingen laten dat ook enigszins zien. Het zal gaan om de match tussen de andere toestellen in uw systeem, uw muzikale voorkeur, het gewenste gebruik. In die zin zijn goede kwaliteit hoofdtelefoons niet anders dan luidsprekers.
We hebben genoten van deze Hifiman. Alles is er: hoog, midden, laag, breedte, diepte, detail, overzicht. Alles went behalve high end.
Wat zegt Harriëtte erover?
We zien een wat rommelig beeld in onze metingen. Het impulsgedrag is niet zo best als we eerlijk zijn. En ook de vervormingsmeting laat een piek zien rond de 8000 Hz, wat wil zeggen dat deze op 16 kHz ook aanwezig is. Respons is netjes… Maar technisch gezien is dit niet de hoogvlieger in de test. Geluidstechnisch geen klagen…
Specificaties Hifiman HE1000SE
| Type | Over-ear open back |
| Driver | Planar |
| Gevoeligheid | 96 dB |
| Impedantie | 35 Ohm |
| Gewicht | 440 gram |
| Lengte kabel | N.B |
| Prijs | 3499 |
Final D8000
Door een eigen driver-technologie te ontwikkelen die compleet afwijkt van wat er op de markt is, zijn zij een stap dichter bij de perfecte weergave gekomen. Het Air Film Damping System (AFDS) heeft de D8000 ondanks zijn open constructie een enorm open, diepe en vooral gedefinieerde laagweergave, gecombineerd met een extreme verfijning in het hoog. In de D8000 gebruikt Final een ringvormige aansturing met het door hen gepatenteerde ‘Air Film Damping System’ (AFDS), dat de laagweergave drastisch verbetert ten opzichte van veel concurrenten en door zijn lichte gewicht evengoed een uitmuntende hoogweergave toelaat. Het membraan van veel planar/magnetostatische hoofdtelefoons is slecht gedempt en kan bij grote uitslagen in contact komen met de magneetaandrijving. Met AFDS is dit onmogelijk.
Om reparaties en toekomstige upgrades mogelijk te maken, is vrijwel ieder onderdeel zo ontworpen dat deze gemakkelijk te vervangen zijn. Dit maakt ook gemakkelijk upgrades mogelijk. De Final D8000 wordt gefabriceerd in het hoofdkantoor van Final in Kawasaki. Tesamen met de precisie van de individuele onderdelen, zorgt de precisie van de tools voor precisie in de assemblage. Al deze tools worden door Final zelf gefabriceerd. Zij zijn van mening dat om de beste kwaliteit te verkrijgen, het nodig is om de bron van rauwe materialen dicht bij de fabricage-faciliteiten te brengen. Hierdoor wordt de beste kwaliteit gegarandeerd.
Hoe klinkt het?
Wij kunnen maar niet kiezen tussen de Meze Empyrean en de final D8000. Ze hebben veel overeenkomsten en subtiele verschillen die de keuze verdraaid moeilijk maken. De final D8000 klinkt neutraler dan de Meze Empyrean en is daardoor iets beter in soundstaging, holografische afbeelding. We kunnen ons daarom goed voorstellen dat de D8000 bijzonder in de smaak valt bij de professionals in de studio. In Wisseloord en andere vaderlandse studio’s is de final D8000 steeds vaker te zien. Ook deze willen we niet afdoen, we willen alleen maar meer muziek luisteren. Het is goed dat we deze laatste vier headsets tegen het einde van de dag hebben getest, anders waren we nooit gekomen tot het beluisteren en meten van 12 hoofdtelefoons… De match met de Questyle hoofdtelefoonversterker is uitstekend, beter dan de match die we (op shows weliswaar) hoorden op andere hoofdtelefoonversterkers. Mocht u aanschaf van de D8000 overwegen, probeert u deze vooral met een aantal verschillende versterkers.
Wat zegt Harriëtte erover?
Ook hier zien we weer uitstekende resultaten. Een mooie respons, een bizar goed impulsgedrag en keurige vervormingswaarden onder het hoorbare gebied. En zo hoort het natuurlijk ook. Wie goed kijkt, zal zien dat de 2e harmonische bij Final domineert. En dat de rest daar weer vrij ruim onder zit. Dat is grappig te zien, want bij de Empyrean zijn ze meer verdeeld en zien we de 3e harmonische hoger liggen. Dat geeft een iets ander tintje… al liggen deze twee modellen héél dicht tegen elkaar aan.
Specificaties Final D8000
| Type | Over-ear open back |
| Driver | Dynamisch |
| Gevoeligheid | 98 dB |
| Impedantie | 60 Ohm |
| Gewicht | 523 gram |
| Lengte kabel | 1.5 meter / 3 meter |
| Prijs | 3499 |
Leuke test.
Aangezien ik de laatste jaren echter alleen nog maar via hoofdtelefoon muziek beluister was en ben ik altijd geïnteresseerd in dit soort reviews.
Echter kan ik mij zelf absoluut niet vinden in de beoordeling van de hoger segment modellen welke getest zijn.
Met name de Meze emporium welke ik hoge verwachtingen had zijn mij persoonlijk echter zeer tegen gevallen.
Heb deze op zowel high end thube amps als solid state versterkers uitvoerig beluisterd maar vond het laag gewoonweg slecht en ongedefinieerd.
Midden en hoog ervoer ik als mat en weinig dynamisch.
De Raal SRH1A daarentegen ervoer ik als een absolute openbaring in alle facetten.
Niets klinkt en ervaart zoals de Raal
Smaak verschilt dus ook duidelijk.
De HD 660 S doet prima mee in het viertal dat we in deze categorie testen. De planar en open hoofdtelefoon valt op door een prettig neutrale klank, een soundstage die het geluid mooi om het hoofd heen afbeeldt. Ook het midden-laag klinkt prettig, een beetje neigend naar warm, bijna zoals een niet-planar driver zou klinken.
Dat laatste zinnetje klopt wel, want het is geen planar maar een moving coil.
:-)… je hebt gelijk.
ik weet niet hoe hij neutraal kan worden bevonden. tenzij je het vergelijkt met een B&W