Drie topspelers
Inhoud
MSB Discrete met Renderer
We beginnen de stream met de MSB Discrete dac met renderer module. MSB biedt een modulair systeem met zijn dacs. Dat is heel erg prettig, want zo kunt u het product compleet naar wens inrichten. Standaard zitten er gewoon digitale ingangen op, net als een setje XLR uitgangen. Prima natuurlijk. Maar mocht u willen streamen, dan is er ook een Renderer module te plaatsen die dan weer ROON toevoegt. Wilt u USB? Dat kan. Extra coax? Dat kan ook… Zelfs voedingen zijn te upgraden. Heel prettig.
MSB gebruikt een zelf ontwikkelde dac-chip. Dat is een ladderdac die zij de Prime DAC noemen. Deze prime-dac kan zowel PCM als DSD native afspelen wat bijzonder is. De dac chip kan in theorie samplerates tot 32 bit / 6 Mhz aan. En DSD zelfs tot 50 MHz. Kortom: er is genoeg headroom om door te groeien met deze modules. De vraag is natuurlijk: willen we ooit bronmateriaal met zulke absurde samplingrates. Aan de andere kant: overhead en extra rekenkracht kan nooit kwaad.
Nu is techniek heel leuk; uiteindelijk gaat het om de klank. Dat zit wel goed bij deze MSB Discrete dac. De klank is robuust, dynamisch en innemend. We worden echt direct in de muziek getrokken. Het is een prettig, niet over-analytische klank die de nadruk legt op vloei. En dat bevalt ons zeer goed. Alle vier de test-tracks klinken gewoon erg fijn. Er is rust, controle, fundament en betrokkenheid.
De beeldvorming is groot, maar niet overdreven geschaald, zoals sommige hifi-producten nog weleens doen om indruk te maken. Larger than life / Larger than live klinkt indrukwekkend. Maar het doel zou natuurlijk moeten zijn dat een systeem een reflectie is van de realiteit. En dat streeft MSB in onze optiek na met deze Discrete DAC. Fijn apparaat!
| Merk | MSB Technology |
| Type | Discrete DAC |
| Ingangen | RCA, AES, Word-sync, 2 x optisch, 2 x slot |
| Uitgangen | XLR |
| Modulair | Ja |
| Focus van weergave | Body, vloei |
| Afmetingen / gewicht | 43 x 30 x 6.8 cm / 8.2 Kg exclusief voedingen |
| Prijs | Onze configuratie: 15.000 euro |
Video en samples MSB Discrete dac
Grimm Audio MU-1 met Mola Mola Tambaqui
Als er één streamer / dac combinatie is met bijzondere technologie, dan is het dit duo wel. De Grimm Audio MU-1 hebben we eerder gereviewd. Heel kort samengevat biedt deze streamer een bijzondere upsample technolgie. Elke input wordt met een superkrachtige processor naar een hogere samplingrate gebracht. Denk aan 24 bit / 192 kHz. Door dat ontzettend nauwkeurig te doen en deze datastroom vervolgens naar een dac te sturen, heeft de d/a-converter minder rekenwerk, wat zorgt voor een betere, nauwkeurigere weergave. We hebben dat uitvoerig getest in onze review en het werkt. Er is een duidelijk hoorbare verbetering als we de upsamping aanzetten: meer lucht, meer ‘akoestiek’ en minder ruwheid in met name het middengebied.
Het mooie aan de MU-1 is dat dit dus met elke input kan; niet alleen met de streamer, zoals wij hebben gedaan in deze test. De MU-1 biedt naast ethernet ook nog optisch, coaxiaal en zelfs een antenne-ingang voor FM. Wij hebben in de test gebruik gemaakt van onze eigen ROON-server. Dat is echter niet nodig: de MU-1 is ook een ROON-server namelijk. Maar hij kan dus ook als endpoint fungeren. In deze test was dat praktischer, gezien het feit dat we eigen playlists gebruiken én dus een opname moeten afspelen.
Dan de Mola Mola Tambaqui. Ook dat is een apart apparaat. Deze DAC is totaal anders van opzet dan ‘normale dacs’ of zelfs ladderdacs / R2R dacs. De Mola Mola is een PWM-dac met een 32-stage FIR output stage. Kort samengevat worden alle ingangen naar 32 bit / 3.125 MHz ge-upsampled om vervolgens door een 32 stage FIR (Finite Input Response) ‘DAC’ heen te gaan. Heel complex, heel bijzonder; wij hebben het niet eerder gezien. Behalve voor een deel bij de Direct Digital technologie van Zetex. We weten niet of dit (deels) vergelijkbaar is. Maar ook Zetex zet PCM om naar PWM. Een ook dat klinkt erg schoon. We gaan er echter vanuit dat Bruno Putzys dit naar een volgend niveau heeft getrokken.
De Tambaqui dac heeft een serie ingangen: usb, optisch, aes, coaxiaal, ethernet (ROON endpoint) en hdmi-I2S. Er zijn zowel gebalanceerde uitgangen als een tweetal hoofdtelefoon uitgangen. Lekker flexibel dus. De DAC heeft een viertal knoppen op het front én laat bediening en configuratie via Bluetooth toe. Dat is wel handig voor de initiele installatie. Er is een app voor iOS en Android. De app mag iets vriendelijker zijn in gebruik vinden we. Niet alles is even helder, maar dat zal ook wel wennen.
De klank is totaal anders dan de MSB. Met name het middengebied is anders… voelt anders. Het is ontzettend doorzichtig en detailrijk. Dit maakt het onderscheiden van lagen nog eenvoudiger dan bij de MSB. Ook lijkt het stereobeeld wat groter – met name breder – dan bij de MSB. DIt is duidelijk de signatuur van de MU-1, want ook bij onze Pavane voelden we de ruimte groeien. Dit is overigens met name de akoestiek van de ruimte in deopname die loskomt; het is niet zozeer dat stemmen groeien, of instrumenten ineens groter afgebeeld worden.
De focus bij de MU-1 – Mola Mola combinatie ligt op nauwkeurigheid. Een zo puur mogelijke weergave realiseren. Inzicht in de muziek. Dat is niet zo gek, als u beseft dat Grimm spullen levert aan studio’s en Bruno Putzys de (mede) ontwikkelaar is van UcD / nCore en nu Purifi. Allemaal spullen die ulraprecies te werk gaan. Kortom: missie geslaagd. De MU-1 met Mola Mola is de meest detailrijke combinatie in deze test.
| Merk | Mola Mola | Grimm Audio |
| Type | Tambaqui | MU-1 |
| Ingangen | AES, HDMI I2S, Ethernet, Coax, Optisch, USB | AES, Optisch, Coax, ethernet, usb (storage) |
| Uitgangen | XLR en 2 x hoofdtelefoon | AES, LS1-uitgang |
| Modulair | Semi | Nee |
| Focus van weergave | Detail, snelheid, eerlijkheid | Puristisch |
| Afmetingen / gewicht | 20 x 22 x 32 / 5.2 Kg | 35 x 8,5 x 29,5 (bxhxd) / 3.5 Kg |
| Prijs | 10.000 euro met opties | 10.000 euro |
Video en samples Grimm MU-1 / Mola Mola Tambaqui
NAIM ND555 + PS555
De laatste in deze ronde is de De NAIM ND555 met PS555 voeding. Een heftige combinatie. Zowel op gebied van prijs als op gebied van gewicht… Dat gewicht komt met name van de PS555 voeding. Daar zit een dikke ringkern in die de voeding schoon en gescheiden naar de ND555 streamer stuurt.
In de Naim ND555 heeft Naim bijzondere Burr Brown PCM1704U-K multibit ladderdacs verwerkt. Deze dac-chips zijn verwerkt op compleet zwevende pcb’s om trillingen te dempen en zo de ruisvloer te drukken. Dat doet naim in vrijwel alle producten. Echter compleet zwevend ophangen gebeurt alleen bij de toplijnen. Zoals deze Naim ND555 dus.
Naim zou Naim niet zijn als dingen niet anders in elkaar steken. Allereerst de voeding: er lopen twee dikke kabels vanuit de PS555 voeding naar de ND555. Dan zien we achterop de ND555 een serie ingangen – inclusief bluetooth BNC en Airplay, Roon en Chromecast audio via het netwerk – en een paar uitgangen: DIN en single ended. Zoals in de video al gezegd: we hadden graag gebalanceerd. Maar daar stopt de kritiek wel. Want zodra we op play drukken vergeten we alles.
De Naim weet prachtig detail en vloei te balanceren. Ja: de MU-1 en Mola Mola brengt meer detail (met name in het mid). En de MSB heeft wellicht iets meer slam. Maar we missen het niet bij de Naim ND555. Er is een heerlijke balans tussen detail, vloei en detail. Tel daar de befaamde PRaT van Naim bij op en u snapt waarom deze streamer zo verslavend is. Er is audiofiele fun… En dat is zonder meer als compliment bedoeld.
| Merk | Naim |
| Type | ND555 + PS555 |
| Ingangen | Wifi, bluetooth, ethernet, coaxiaal, 2 x optisch, bnc, usb (storage) |
| Uitgangen | DIN + Single ended |
| Modulair | Nee |
| Focus van weergave | PRaT, dynamisch, vloei |
| Afmetingen / gewicht | 43 x 31 x 9 (bxhxd) / 12 Kg (ND555) |
| Prijs | 25.000 euro met PS555 |
Video en samples Naim ND555 / PS555
Muziek Melle
Download hier de live opnames van Melle Boddaert
Beste Jaap/Geoffrey,
Bij het bekijken van de video op YT daal ik even terug neder uit de hemel en bedenk ik dat ik nog een bron mis in mijn set. Die bestaat uit ATC luidsprekers met ATC voorversterker en een Benchmark DAC3 B. Qua bron kom ik van een Cambridge Audio CXN v2 maar zoek dus iets anders.
Nu had ik twee vragen hierbij : ga ik voor een puristische streaming transport en wat past er dan bij mijn set? Ik heb bijna geen CD’s om te rippen en ook geen downloads dus een server lijkt me (nog) niet nodig. Hoewel je daar ook mee kan streamen soms (Innuos?).
En ik las ergens op Alpha Audio dat een aparte clock zoals de Mutec USB gunstige resultaten kan geven icm de Benchmark? Is dat werkelijk hoorbaar? En heeft die Mutec een zogenaamde ‘galvanisch geïsoleerde’ USB uitgang waar ik dan bv. vanaf de laptop met gunstigere resultaten muziek kan afspelen?
Dit zijn al apparaten van x jaar terug maar ze lijken me nog relevant te zijn vandaag.
Groeten Pieter
Een beetje een zijspoor, maar wat zou ook een vergelijking van de 3 Nederlandse music servers mooi zijn. Ik doel op de Grimm MU-1, de Pink Faun ULTRA en de Taiko Audio SGM EXTREME.
Op oplopend qua prijskaartjes, maar wél Hollands glorie op digitaal gebied zeg maar!
We willen een keer een NL shootout doen. Alleen maar Nederlandse hifi.
Top!??
? Wat is je vraag?
Was geen vraag.? was per ongeluk.Bedoelde gewoon dat ik die NL shootout een tof idee vind.Excuus voor de verwarring.
Ow, ok! Zag wat vraagtekens, vandaar… :-).
Goed idee! Ik miste de stream server varianten. Wel heel mooi de selectie van 9 mei! Hierbij vind ik de vraag of een aparte stream server meerwaarde heeft ook interessant. Persoonlijk denk ik dat een vrijstaand end point belangrijk blijft.
Wat een pracht apparaten, vooral de Grimm vind ik erg mooi! Na het lezen van de recensie vraag ik me toch af of upsampling van 44.1/16 op mijn AURALiC Aries toch wel de moeite loont? Ik dacht altijd dat dit een no go was…
Probeer het uit. Weet wel: de ene upsampler is de andere niet.
Jaap,
we begrijpen dat deze 3 dac anders zijn!
tot slot, welke zou je voor jezelf thuis kiezen?
bill
Ik zelf zou voor de Naim gaan… toch best of both worlds in dit geval. Ruim voldoende detail én de vloei en grunt…
Mooie/interessante review Jaap.
Leuk ook dat de Nederlandse merken in dit geweld prima meekunnen.
En wanneer zetten jullie je (test)playlist op Qobuz?
Kunnen we thuis onze set-up en oren ook eens in stijl “martelen”!
Weekend, Huite
Ik ga er eens aan werken!