Massatest AudioQuest USB-kabels

USB-kabels en audio; er is al veel over geschreven. Jaap?s artikel ?De USB-kabelmythe? leverde zoveel heftige reacties op dat enkele discussianten op de alom gevreesde Alpha-Audio blacklist terechtkwamen. Toch blijven we ons afvragen: hoe zit dat nu met USB? We testen álle AudioQuest USB-kabels! 

Eén belletje naar AudioQuest is genoeg: “Geen probleem: we sturen ze allemaal toe”. Perfect! AudioQuest is al jaren een grote speler op de kabelmarkt en heeft – al zeggen we het zelf – een indrukwekkend aanbod aan kabels: digitaal, analoog, video, audio, ethernet én power. Momenteel heeft AudioQuest 6 soorten USB-kabels in de collectie. Zij zijn alle leverbaar in nagenoeg elke denkbare configuratie; van mini-USB tot de stekkers die passen op tablets, zoals de Apple Lightningconnector. Was voorheen de Forest de instapper: nu is de Pearl aan het assortiment toegevoegd. AudioQuest wil het kennelijk de koper nog makkelijker maken om de overstap te maken naar hogere kwaliteit USB-kabels voor audio. Recentelijk hebben de kabels een facelift ondergaan. We hebben alleen kunnen ontdekken dat de pluggen anders (glimmender) zijn uitgevoerd dan de eerdere series. Of er intern ook zaken zijn aangepast, durven we niet te zeggen. Redacteur in kwestie speelt al langer met een Coffee, dus wie weet is er een verschil met de nieuwe versie hoorbaar.

Groot in kabels

AudioQuest is een Amerikaans merk dat uitsluitend kabels maakt, en één apparaat: de Dragonfly USB-DAC. AudioQuest is daarmee een echte specialist, maar dan wel een grote. Nagenoeg alle kabels, connectoren en stekkers die je maar kunt bedenken zijn leverbaar, in lengtes van minder dan een meter tot haspels van enkele tientallen meters. Zelf heb ik op mijn Linn Majik versterker  AudioQuest ?jumpers? tussen de uitgang van de voorversterker en ingang naar het eindversterkergedeelte in plaats van de meegeleverde koperen ?bridges?. Deze maken een groot verschil! Mooi dat je met een relatief kleine ingreep al veel verbetering kunt bereiken. Maar laten we teruggaan naar USB…

USB: meerdere vormen

Voor degenen die nog nieuw zijn in het Grote Debat Over USB-Kabels zetten we de belangrijkste thema?s even op een rij. Even een spoedcursus USB-audio!

Op het eerste gezicht zou je zeggen dat het niks zou moeten uitmaken. Data zijn data (nullen en enen), en een digitale kabel kan daar helemaal niks aan verbeteren anders dan de data fatsoenlijk van A naar B transporteren. Voor audio gaat dit verhaal niet helemaal op. Wél voor printers of externe USB-schijven. USB is bedoeld voor correcte data-overdracht waarbij de correctheid en controle van de datapakketten zwaarder weegt dan de timing waarmee deze pakketten worden overgedragen. Timing maakt bij bulkdata niets uit. Ook niet bij muizen en bijvoorbeeld webcams. Het gaat erom dat het aankomt. En als het fout gaat, stuurt de pc het nog een keertje. Niets aan de hand!

De transfer van een digitaal bestand naar een printer of een externe USB-drive wordt gecontroleerd door middel van een Cyclic Redundancy Check (CRC) waarbij de ?handshake, token en datablokken? tussen zender en ontvanger nauwkeurig worden gecheckt. Wordt in dit CRC-proces een fout geconstateerd, dan vraagt het ontvangende station om het betreffende datablok opnieuw te versturen, of zorgt het zelf voor herstel van de fout.

Als je er een tekening van zou maken zijn het pakketjes die van zender naar ontvanger gaan, waarbij er af en toe een pakketje wordt teruggegooid, soms de ontvanger even wacht om een pakketje te herstellen. Geen continue stroom van data dus (isochroon). En dat is nu juist wat erg belangrijk is bij audio. Een DA-converter of digitale soundprocessor heeft wel een crc-check, maar kan niet om een nieuw pakketje vragen: het pakket zal dus gedropt worden. Timing van de data en correctheid van data is dus cruciaal voor een ?schoon? geluid.

Jitter

Deze timing kan worden verstoord; dit heet ?jitter?: het constante ‘tijdssignaal’ is vervormd, waardoor conversie naar analoog niet meer juist verloopt. Jitter kan op diverse manieren ontstaan en kabels zijn één van de factoren die een rol spelen. Afhankelijk van de uitvoering kunnen deze signalen beïnvloeden waardoor er sprake is van een verdere toename van de signaalverstoring. Net zoals bij niet-digitale kabels is het van belang dat de doorvoer van signalen zo exact mogelijk is, vrij van storing door andere signaalgolven die door de lucht gaan: GSM, wifi, radio, stroomkabels. Een goed signaaltransport en adequate afscherming kunnen jitter reduceren.

USB-voeding

Veel USB-DAC?s worden ook van stroom voorzien via de dezelfde USB-kabel. Dat kan je oplossen door een aparte voeding te nemen waarmee het stroomsignaal niet meer wordt gebruikt. Nu is het ook zo dat USB-kabels hiervoor ook speciaal op worden ontworpen. Ze hebben een betere scheiding tussen voeding en data. En dit zijn nog niet eens alle argumenten. Wat wel duidelijk is, is dat er veel variabelen pro en contra de zin of onzin van high end USB-kabels zijn. Zoals bij veel artikelen op deze website bevelen wij ook hier aan om uw oren te gebruiken. Let your ears do the talking. Als u verschil hoort, is er verschil. Punt. Met deze overwegingen in het achterhoofd zijn we gaan luisteren naar de AudioQuest-kabels. Aan de verzameling van zes testkabels voegen we nog een gewone USB-kabel toe die je in computerzaken bij printer of USB-drive meegeleverd krijgt.

De pijnbank

We hebben alle zeven kabels uitgebreid getest een Stax-set met St006i buizenversterker, Stax 404 Signature, en M2TechHiFace USB-DAC (voor dit doel uitgerust met een hoogwaardige USB A naar USB-B verloop). Ook hebben we de kabels getest op de Weiss DAC-2, waarbij we het USB-signaal via een USB naar SPDIF converter hebben laten voeren in de DAC. Dit om het verschil te testen in een DAC met en zonder apart voedingsgedeelte. Beide systemen zijn bijzonder neutraal in weergave, met een hoge resolutie en ruimtelijkheid. En als ‘check’ op onze bevindingen hebben we de kabels getest op een setje Bose Companion; actieve speakers voor bij de computer, die voor ca. ? 150 een verrassend goed geluid geven. Als bron hebben we een Macbook Pro ingezet waarop Audirvana is geïnstalleerd: wel en niet gekoppeld met iTunes en M-player X.

De indruk

Om het artikel leesbaar te houden, geven we een totaalindruk. Het heeft weinig zin élke kabel individueel te behandelen. Dan ziet u ook door de bomen het bos niet meer. We hebben voor deze test natuurlijk ruim de tijd genomen. Eerst zijn de kabels ingespeeld en daarna hebben we een paar dagen ernaar geluisterd. Zowel intensief en geconcentreerd, als rustige achtergrondmuziek. En natuurlijk op verschillende volumes en met een grote diversiteit aan muzieksoorten. De conclusie: Ja, er is verschil tussen de geteste USB-kabels. Geen van de kabels klinkt slecht, laat ik dat vooropstellen. Ook de budget-USB kabel van de printer klinkt niet verkeerd.

Tot je het instapmodel, de Pearl aansluit! De HiFace DAC klinkt ook echt beter met de AudioQuestkabels ertussen. Bijzonder, omdat de DAC die is uitgevoerd als een USB-stick, helemaal niet is bedoeld om te combineren met een aparte USB-kabel. Het verschil is met name te bemerken in minder scherpe s-klanken en de manier waarop met name de hoge tonen worden afgespeeld: zaken die veelal gekoppeld kunnen worden aan jitter. Een mooi testnummer is Happy van Pharrell Williams (https://www.youtube.com/watch?v=Q-GLuydiMe4 ), momenteel ook veel te beluisteren op de radio. Deze track kent een ronduit snerpende hi-hat en een scherpe ?s?. Zo is deze ook afgemixt. De ?basismodel? kabels laten een scherpe, soms zelfs dominante s horen en een hi-hat die meer klinkt als schuurpapier. Vanaf de Carbon wordt de sss echt een s en is de bekkenklank mooi afgerond. Elk kabelniveau hoger leverde op: een hogere resolutie in het geluidsbeeld, rust, ruimtelijkheid, plaatsing. Stiltes worden steeds stiller, ruimtelijke informatie wordt ook doorgegeven als er niks te horen is, galm is galm, boventonen van een piano klinken mooi door.

DBS: Dielectric Bias Systeem

AudioQuest heeft twee kabels die zijn uitgerust met het Dielectric Bias Systeem. Dat zijn de Coffee en de Diamond. Hiermee wordt een spanning van 72V op een ader door de kern van de kabel én de mantel van de kabel gezet. Deze spanning zorgt ervoor dat alle moleculen in de kabel dezelfde kant opstaan. Voodoo? Onzin? Onmogelijk? Feit is: het levert hoorbaar meer rust en ruimtelijkheid op. Meer info over dbs staat hier.

Redacteur in kwestie heeft de indruk dat de verbetering in het geluid vooral te maken heeft met de isolatie van de verschillende kabelstrengen binnen de kabel en het gebruikte geleidingsmateriaal. Het topmodel, de Diamond, is van 100% zilver gemaakt. De Coffee heeft 10% verzilvering, de Carbon 5%, de Cinnamon 1,25%. De nieuwe Forest beschikt over 0,5% zilver en de Pearl heeft 100 procent koperen bedrading. De stijfheid van de kabel neemt ook bij elk type toe: dat is vooral te wijten / danken aan de dikkere afscherming van de kabel en in geval van de Coffee en Diamond natuurlijk het DBS-systeem.

In balans

Zoals bij alle schakels in de audioketen gaat het om een goede balans. Een kabel van 600 euro (de Diamond) koppelen aan een DAC van 200 euro levert niet de gewenste meerwaarde op. Hoewel… toen we de de HiFace koppelden aan de Bose Companion speakerset gebeurde er er wel degelijk iets. We hebben als radicaal gebaar de Diamond ertussen gezet en het geluid kreeg opeens diepte (het kwam veel meer naar je toe), meer detail en expressie. Natuurlijk zal je op een high end systeem nog mooiere resultaten bereiken, maar het is wel bijzonder wat een verschil USB-kabels kunnen maken in onze testconfiguratie. Op de Weiss DAC-2 kwamen de Coffee en Diamond beduidend beter tot hun recht. Logisch: de Weiss speelt op een aanzienlijk hoger niveau dan de HiFace. Welke kabel geschikt is voor u, kunnen wij natuurlijk niet zeggen. Ons advies: vraag uw leverancier of u een paar kabels mag testen. De meesten zullen dit doen. U kunt dan zelf de afweging maken welke trede voor u het best past in relatie tot uw budget.

Gerelateerde artikelen

Interlinks doen toch niets? 32 rca kabels gemeten en beluisterd

Review Audiomica Silver Signature bekabeling

Audioquest PowerQuest 707 - 505 en 303