[Haico]

Ik ben al een tijdje bezig met inlezen over luidsprekerfilters en de hierin gebruikte componenten.
Ondanks dat ik mijn Taga harmony F100 zuilen OK vind klinken miste ik wat detail in de muziek. Ik karakteriseer de speakers als prettig klinkend in alle genres waarbij het verschil tussen MP3 en FLAC weggemoffeld wordt onder een denkbeeldige sluier over de muziek. De bas vind ik daarnaast erg zwaar en galmend.

Ja, en dan moet je een keuze maken. Ga ik mijn speakers tweaken (versterker was al getweaked met Mundorf caps) of koop ik nieuwe speakers.
Tweaken dus als een die-hard 😉 (ook al ontbrak het het me compleet aan de benodigde kennis)
Als ik uiteindelijk kijk naar de tijd en centjes wat het heeft gekost had ik net zo goed nieuwe speakers kunnen kopen 😉

Waar ben ik begonnen?
Ik ben begonnen met alle speaker units uit de speaker te halen alsmede de complete bekabeling en het aangebrachte synthetische “wol”.
Wat me gelijk opviel was dat de luidsprekerkabels met goedkope stalen schoentjes op de speakers waren aangesloten.
de interne luidsprekerkabel was van het type 10 cent/meter.
Daar het een mooie gekromde luidspreker betreft met een aardig afwerkingsnivo hoopte ik op een dito inwendige constructie.
Niets is helaas minder waar. Alle speakers waren gewoon gelijk in het MDF geschroefd waardoor het MDF aan de achterkant (daar waar de schroef uitkomt) open was gaan staan of lelijke scheurtjes vertoonde.
De gebruikte tape, waardoor de luidsprekerkorf netjes in de voorgefreesde opening in het hout valt en extra wordt afgedicht, was vaak scheef aangebracht waardoor de speakers niet mooi evenwijdig “flush” met de voorkant liepen.
Fineer in de luidspreker opening was scheef afgesneden waardoor het bovenstaande vaak nog erger was.
Het aangebrachte wol was dun en aangebracht middels dikke lijmproppen.

Het luidsprekerfilter was zeer eenvoudig van opzet met maar een paar componenten van merkloze kwaliteit.
Twee condensatoren waren van het MKP type en de andere twee waren elektrolytisch. De spoelen voor het hoog/midden waren luchtspoelen met zeer dunne wikkelingen. De bas spoel was een week kern type.
Al met al een beetje een deceptie….

Wat heb ik gedaan met de kasten?
Alle lijmproppen in de behuizing verwijderd. Alle slecht afsneden fineer gecorrigeerd. MDF bijgewerkt.
Nieuwe foam geplakt voor de speakers tegen te bevestigen.

Wat heb ik gedaan met het wol?
Vervangen door Pritex noppenschuim.

Wat heb ik gedaan het het filter?
Een zeer behulpzame meneer welke ik gecontacteerd heb via het internet (Gert Jan Hilberink) heeft me geholpen met het luidspreker filter te analyseren qua component waarden en layout.
Helaas kom je dan dingen tegen zoals spoelen/weerstanden en condensatoren met nét even een andere waarde.
Blijkbaar engineeren ze in Polen/China met een andere E-reeks…

Ik heb alle componenten vangen door hoogwaardigere types welke me beter leken na het doorpluizen van tig fora en een vleugje eigenwijsheid.
Zo zijn alle spoelen nu van het type luchtspoel (Intertechnik) met 1.6 mm dikke wikkeling. Dit betekend dus dat voor het bas gedeelte een 2.2 mH luchtspoel nodig was van dik 1 kg… Een dikkere wikkeling geeft een lagere R waarde. Een lagere R waarde leek me goed voor een “snellere”weergave.
De condensatoren voor het bas gedeelte zijn nu lekker dikke Obbligato MKP caps (Frankrijk). De condensatoren voor het midden en hoog zijn vervangen door Mundorf MCap EVO. De weerstanden zijn nu van het MOX type.
Alles is met polymax gelijmd op een MDF plaat en onderling gesoldeerd met verzilverde teflon draad.
Omdat vooral de spoelen erg groot zijn past het filter niet meer in de speaker. Inmiddels zit het filter achterop de speaker gemonteerd (piggy back)

Wat heb ik gedaan met de inwendige bekabeling?
Vervangen door soepele Oehlbach 4mm2 speakerkabel.
Middentoner aangesloten met verzilverde teflon draad.
De luidspreker aansluiting vanuit de versterker wordt verzorgt door degelijke verzilverde terminals.

En nu de hamvraag. Hoe klinkt het ná de aanpassingen?
Licht optimistisch zeg ik: Anders….
De bas is strakker. De ruimtelijke plaatsing van muziek is belachelijk veel groter. Het midden en hoog zijn akelig vol detail.
Maar….
Het midden en hoog zijn iets te sterk aanwezig (wel kraakhelder).
Mijn vrouw is trouwens helemaal verliefd op het nieuwe geluid 😉
Ik ga van het weekend de weerstandswaarde van het filter voor het hoog/midden van 6.2 naar 6.6 Ohm brengen (kleine weerstand in serie) om eens te kijken wat dit brengt. In de crossover wereld praten ze hier over een attenuator weerstand.

Wat heb ik van mijn avontuur geleerd?
Naast dat ik redelijk wat wijzer ben geworden door alle fora door te pluizen m.b.t. speaker filters/crossovers ben ik ook tegen beperkingen opgelopen. Ik vaar als het ware blind. Iets dat ik aanpas is proefondervindelijk en smaak gericht. Dat maakt dat ik drie keer mis schiet voor één keer raak.
Ik ben geen goeroe met een kast vol componenten dus alles moet ik dan weer bestellen bij een webshop, wachten tot het binnenkomt, wachten tot ik tijd heb en dan testen.
Wel merk ik dat betere elektronica componenten daadwerkelijk iets doen met het geluid.
Niet elke condensator is dus gelijk ook al is de waarde overeenkomstig.

Ik acht de kans groot dat mijn TAGA’s binnen nu en 2 jaar een weg zullen vinden naar de slaapkamer een van mijn kids waarna pappa eens goed gaat luisteren naar Tannoy xt6f speakers of een setje Feufel definion 3 😉
Even weer een stapje omhoog in de HiFi ladder.