Afgelopen weekend overleed Walter Becker, gitarist, componist, producer en mede-oprichter van Steely Dan, op 67-jarige leeftijd. Walter Becker richtte met Donald Fagen Steely Dan in 1967 op toen ze aan het Bard College in New York studeerden. Tussen 1972 en 2003 maakten Becker en Fagen tien albums. Voor het grotere publiek bekende singles zijn Do It Again (1972), Rikki Don’t Loose That Number (1974), Hey Nineteen (1980). Het meest bekend is Steely Dan geworden met het album Aja (1977). Behalve de singles Peg en Deacon Blues is het titelnummer Aja bekend (en berucht) om de combinatie van virtuositeit, muzikaal vakmanschap, intelligente en scherpe teksten terwijl het zijn aantrekkelijkheid om ernaar te luisteren blijft behouden.
Steely Dan ontwikkelde een eigen muziekstijl. Dit wordt natuurlijk van veel bands gezegd, maar voor Steely Dan bestaat er consensus dat zij op twee muzikale fronten pioniers zijn.
College rock
Het eerste front heeft te maken met de achtergrond van Becker en Fagen. Zij studeerden aan de universiteit – niet aan het conservatorium – en deden studies als Engelse literatuur. In hun vrije tijd maakten ze muziek en daar ontstond de band Steely Dan uit. Begin jaren 70 hield rockmuziek vooral in: lange gitaarsolo’s en vaak simpele teksten over de liefde. De muziek van Walter Becker en Donald Fagen is onmiskenbaar rock, maar dan met maatwisselingen, complexe harmonieën, vooral bij de backing vocals en verwijzingen naar muziekstijlen uit de jaren 50.
Steely Jazz
Het tweede front is dat van de jazz. Na de jaren 60 beweegt de jazz zich in twee richtingen; de muzikanten die bij Miles Davis speelden brengen albums uit die de jazz-rock stroming zou gaan vormen. Herbie Hancock en een formatie als Weather Report zijn hier voorbeelden van. Aan de andere kant zien we grote ensembles als Chicago en Blood, Sweat & Tears die met blazers en soms orkest albums maken waarvan de tracks thematisch met elkaar zijn verbonden. Een kleine band combineren zij binnen één nummer met symfonische muzikale proporties. Luister maar eens naar het album Chicago II of Spinning Wheel van BS&T. Steely Dan stelt daar een geheel eigen stijl tegenover. Op elk album horen we blazers, maar dit zijn maximaal 3 spelers. Solo’s zijn vaak gitaarsolo’s van Walter Becker. Het is, naast de al eerdergenoemde rock, zeker ook jazz, maar ook zeker geen jazz rock of fusion. Volgt u het nog?
Wat er ook mag zijn van het toekennen van etiketten aan bands, feit is dat Steely Dan door een zeer breed publiek werd gewaardeerd; pop, rock, jazz, prog-rock; juist omdat er niet echt een label kan worden gegeven aan de muziek van Becker en Fagen, en de heren er in interviews ook niet over peinsden om hierover enige duidelijkheid te scheppen, bleef de ‘fan-base’ van Steely Dan groot. Ook toen de band in de jaren 80 ruim 10 jaar uit elkaar was (Becker verhuisde naar Hawaii en kwam daar van zijn drugsverslaving af), Donald Fagen een succesvolle solocarrière had met het album The Nightfly, trokken ze meteen volle zalen bij twee tournees in de jaren 90.
Studio
Na 1974 hielden Becker en Fagen op met optredens en werkten ze vanuit de studio. Voor de audio heeft Walter Becker een rol van betekenis gespeeld toen hij de plaatselijke audiozaak (en technicus) Miller & Kreisel vroeg om een geluidssysteem te maken met een aparte studio referentieklasse subwoofer onder de mengtafel en een monitor er bovenop. Hiermee werd het album Pretzel Logic opgenomen en gemasterd. M&K is nog steeds een gerenommeerd merk in de studio- en filmwereld. De audiokwaliteit van de Steely Dan-albums is dan ook bovengemiddeld, met uitzondering van één album.
In de studio werkte Steely Dan niet met een vaste band, maar maakte gebruik van sessiemuzikanten. Zo konden ze voor elke muzieksoort de optimale samenstelling kiezen en waren ze niet gebonden aan de vaardigheden van een statische groep. Wie de albumhoezen bekijkt, ziet dat de ‘crème de la crème’ van muzikanten meespeelde. Toto’s drummer Jeff Porcaro, Steve Gadd, David Paich (Toto), Joe Sample en Wilton Felder (Crusaders), Mark Knopfler (Dire Straits). Bij het maken van de eindmix in de studio kozen Donald Fagen en Walter Becker welke partijen het haalden op de plaat. Op een documentaire is te zien hoe de heren bijna als een Siamese tweeling aan de knoppen van de mengtafel zitten, elkaars zinnen afmaken, elkaar aanvullen.
Zelfs het NOS melde over het overleiden van Walter Becker.
Ik ben een tijdje met Steely Dan muziek in de weer geweest.
De naam komt van een viberator.
Het nummer Igy een song van Donald Fegan is ook eens gecouverd door niemand minder dan Howard Jones die bekend is van de hit What is love.
Steely is echte east coast muziek.
Dat Jeff Porcaro ook een bijdrage leverde zegt genoeg over deze legendarische drummer.
Ook is de zeer bekende Micheal McDonald van de partij, een hele goede componist met ook veel eigen bekende hits op zijn naam.
Mijn favoriete Steely dan songs zijn er veel, maar ik kies deze uit Kid Charlemagne.
Nog wat Steely Dan info:
De jaren 70 waren de jaren voor de twee muziekanten.
De jaren 80 bracht veel nieuwe muziekanten en muziek voort, waar Steely Dan eigenlijk niet in paste. En er was een gat in de creatieve geest waardoor de inspiratie wat weg bleef, en als je hun muziek hoord weet je ook dat Steely Dan zó goed is dat zij over een hoogtepunt zijn gegaan,
Het komt bij meer supermuziekanten voor, dus het is iets eigens dat in de muziekbizz thuis hoord.
Verder vergelijk ik Steely Dan hoe gek dan ook met the Eagles.
De Eagles zijn van de country rock, en Steely Dan van de Jazz rock. West coast, East coast. Jin Jan.
Audio kwaliteit:
Ik vind hun albums wel geschikt om op top audio te luisteren, want Steely Dan is ook van hoge kwaliteit.
Het liefst op een goede set JBL luidsprekers i.v.m. de jaren 70 achtergrond.
Walter Becker, een goede muziekant.
Stoommachine, dank voor deze aanvulling!
Dank voor deze ode Jaap! Ik was en ben nog steeds een fan van deze heren. Als tiener kocht ik telkens een nieuwe plaat van ze en beluisterde die aandachtig, want het is inderdaad geen simpele popmuziek en dat waardeerde ik zeer. Voor mijn vrouw is ‘Do IT Again’ een van haar alltime favoriete nummers.
Sorry, Yung Lie, bedoel ik.
Graag gedaan! Complimenten aan het adres van Jaap komen ook bij mij terecht hoor. De invloed van Steely Dan op muziek en musici in de jaren 70 en 80 is groot. Je had het zelf over Do It Again. Michael Jackson’s Billy Jean is sterk op dit nummer geinspireerd.
Op de website van Rolling Stone staan een mooi overzichtsartikel en persoonlijke herinneringen van Walter Beckers dochter, Donald Fagen en Rickie Lee Jones.
Dank voor de tip! Hopelijk luisteren jongeren ook nog naar deze muziek. De komende weken ga ik al hun albums weer eens beluisteren. Dat van Billy Jean wist ik niet.