Klinkt vinyl beter dan cd? Is vinyl beter dan streaming? En waarom is dit onhandige medium weer helemaal hot? Moeten we allemaal weer een platenspeler aanschaffen? Na ons bezoek aan de Wisseloord studio’s raken we niet uitgepraat over de zwarte schijven waar een naald op moet. Het blijft ons boeien, maar er blijven vragen bij komen. Tijd om antwoorden te vinden op de vragen waar wij mee zitten.
De hipster. Die heeft een baard, draagt zijn haar in een knotje, eet quinoa, rijdt op een caferacer en…….luistert zijn muziek op vinyl. Dit is één van de redenen waarom vinyl zo’n grote comeback heeft gemaakt. De oude platenspeler van vader werd van zolder gehaald, samen met de oude plaatjes. Er werd weer echt geluisterd naar muziek. We hebben het nu over het grote publiek. Bij de echte audiofiel is de platenspeler nooit weg geweest. Maar waarom bleef men er naar luisteren?
Vervorming
Dat heeft onder meer te maken met vervorming. We kennen natuurlijk de digitale vervorming. Die gaat gewoonweg ten koste van de muziek. Het is hard en bits… ruwe randjes enzo. Naar… Al is dat met name aan de begintijd van cd en digitale audio in het algemeen aan de orde geweest. Inmiddels zijn we deze vervelende vervorming grotendeels wel kwijt en klinken (degelijke) dacs meer en meer soepel en schoon.
Aan de andere kant kennen we die fijne, warme harmonische vervorming. Dit is wel bekend bij vinyl. Maar het is dus niet per definitie slecht. Deze zogenaamde ‘tweede harmonischen’ zijn warm van klank… en dat vinden we lekker!
Fabrikanten en artiesten
De trend van vinyl wordt opgemerkt door aan de ene kant fabrikanten en aan de andere kant artiesten. De fabrikanten spelen hier op in door nieuwe platenspelers in productie te nemen. Door de ontwikkeling van materialen is vandaag de dag een veel betere en hogere geluidskwaliteit haalbaar dan met de gemiddelde platenspeler van 40 jaar geleden. Combineer dat met redelijke prijzen en de kettingreactie wordt aangewakkerd.
Artiesten gaan over stag door de sound van vinyl. Maar zeker ook door de verkoop van platen. Want de muziek wordt weer echt gekocht. En dat is goed voor de centen. Denk maar eens aan Adele. Zij wilde niet op de streamingdiensten en haar muziek wordt uitgebracht op cd en vinyl. Met de artiesten erbij, is de kettingreactie van consument, artiest en platenspeler productie helemaal compleet.
Origineel
Bij de van Wisseloord studio’s werden wij keihard wakker geslagen met de originele opname van ‘Billie Jean’. Weer een goede reden om naar (het oude, originele) vinyl te luisteren. Vaak zijn het de originele opnames die toch het best klinken. Die zelfde avond waren wij driftig op zoek naar de vinyl versie van het album. Tuurlijk zijn er masters of remasters die beter klinken dan het origineel, maar een paar grote titels zoals die van Michael Jackson, is punten scoren voor vinyl. En daarmee brandstof voor de kettingreactie. Dan komen de platenlabels, want die willen er ook aan verdienen. Wat zien we: oude titels die opnieuw geperst worden. Of op 180 grams vinyl worden geperst voor veelal een nog betere geluidskwaliteit.
Ritueel
Bij vinyl heeft u, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een Spotify, een ritueel. De muziek heeft u in handen, de albumcover, de geur van het medium en het aanzetten van een album. Skippen naar een volgend nummer is er niet bij. Dus er wordt geluisterd naar alle muziek. Dat draagt bij aan de beleving. Het spelen van platen is een ervaring op zich.
Klinkt beter?
Klinkt vinyl beter dan cd? Ja en nee. Een goede vinyl productie klinkt beter dan een slechte cd productie en vice versa. Een cd klinkt schoon en helder tegenover het warmere geluid van vinyl. Dat is dus een kwestie van smaak. Maar dat warme geluid van vinyl kan de muziek ten goede komen. Denk eens aan soul, funk of jazz muziek. Dan werkt het als synergie en zorgt het voor meer beleving in de muziek.
Nachtmerry
Is vinyl beter dan streaming? Nee. Heel duidelijk toch? Qua geluid is de strekking het zelfde als het cd-verhaal. Al denken wij dat MQA daar verandering in gaat brengen. Maar als geluidsdrager zijn de zwarte schijven een nachtmerrie. Het oppervlak is zeer gevoelig, een klein krasje en je hebt eigenlijk niks meer aan de plaat. Vinyl is gevoelig voor warmte, kou en helemaal voor vocht. Platen mogen niet gestapeld worden, anders trekken ze krom of vervormen ze. In de groeven gaat stof en vuil zitten. Platen moeten dus onderhouden worden. U maakt de platen dus schoon. Dit gebeurd voor het luisteren met een borsteltje of met een grote was beurt. Kortom: praktisch is het zeker niet.
Toch Vinyl kopen?
Moeten we allemaal weer een platenspeler aanschaffen? Wij kunnen niet zien wat uw bugdet is en bent u zojuist compleet ontmoedigd door het fragile en kwetsbare karakter van vinyl, doe het dan niet. Aan de andere kant kan vinyl wel een extra dimensie toevoegen aan het luisteren van muziek.
Het ritueel van luisteren, het warme geluid en de moderne platenspelers zijn genoeg redenen om platen in huis te halen. Ga gewoon eens bij de hifi winkel luisteren en oordeel dan zelf of het een toevoeging is op uw muziek installatie. De fanatieke muziekliefhebber heeft het allemaal in huis. De platenspeler, cd-speler en de streaming apparatuur. Want soms klinkt het ene medium gewoon beter dan het andere!
Maar dat warme geluid van vinyl kan de muziek ten goede komen.
Vinyl klinkt helemaal niet warm, ja op een goedkoop setje.
Het verschil wat ik waarneem tussen de oude plaat en de cd zit hem erin dat de cd de hoogste frequenties iets plastic-achtiger weergeeft, maar dan moet je wel heel goed luisteren. Het verschil is uiterst miniem en als je oren er niet op spitst hoor je het verschil niet.
En het audiofiel zijn, ik ben zo geboren.
Allemaal begonnen door de platenspeler. Daana trok de jaren zeventig glimmende apparaten met ledjes me in een audiowereld die ik vandaag de dag nog niet verlaten heb.
De Dire straights hoorde ik zó vaak, dat op een gegeven moment beu was. Nu weer in volle glorie kan ik naar ze luisteren. Nu is dat nostalgie.
Al met al is het hele audiogebeuren een zaak van Engeland.
Let the knobs be with you. God bless audio equipment.
Hier komen mijn opvattingen:
De plaat is onverslaanbaar, maar die dicht ik de cd ook toe.
De CD is bij mij nu echt een museumstuk, sorry voor Jan Timmer en Sony dat het helaas zo is.
De plaat, dat raakt mijn muziekhart.
Wat Quintin zegd dat na een krasje en of vuil in de groeven de plaat waardeloos is, uh uh nee niet bij mij.
Een lekker versleten plaat mag ik ook graag horen.
Bij de laatste groef kan ik horen dat de laatste track klaar is, ‘doek’ doek’ ‘doek’.
Platen hoef ik niet te kopen, ik heb er genoeg staan thuis voor wekenlang platendraaien.
Een baard, ik ben niet zo’n type die met alle winden meewaaid, maar een audiofiel , ja ik ben er één.
Dit is zo’n beetje dezelfde discussie als de transistor versus de buis. Ik vergelijk het zelf met het beluisteren van een viool. Op de keper beschouwd is een viool een verschrikkelijk lelijk instrument. Je strijkt immers met de staart van een Mongolisch paard, liefst hengst, over een stalen of nylon snaar. Dat kan natuurlijk met de beste wil van de wereld nooit “mooi” klinken. Net zo min als dat je met je nagels langs een schoolbord schraapt. Wanneer je dan het viool geluid door een transistor laat versterken zal je nagenoeg hetzelfde horen. Een transistor is immers snel en een goeie is ook lineair. Een buis is niet zo snel, 80 procent van de tijd versleten en niet zo lineair. Een viool gaat dan mooier klinken. Maar we hebben het gewoon over vervorming en dat kan zeker je vriend zijn. De ruis waar onze vriend Menno het over heeft gebruiken we al jaren in de beeldbewerking en heet aliassing. Een hoekig lettertje op een scherm mooi glad maken. Dit doen we ook met AD en DA conversie. Feitelijk verzinnen we er gewoon wat bij. Dat heeft tot op zekere hoogte natuurlijk niets meer met de werkelijkheid te maken. Net zo min de bijgeluiden van een LP. Dus… Kiezen we voor realiteit A of B of gaan we naar de concertzaal en luisteren we naar het echte. Natuurlijk dan wel alleen met onversterkte instrumenten, want anders ben je weer terug bij af.
Een luisterrijk nieuwjaar voor iedereen…!
Haha… Mooi toegelicht Ronald! Ik ga het liefst voor echt… En anders voor wat ik gewoon lekker vind 😉
Mooi platgeslagen Jaap ! Zelfs op de sweetspot in een concertzaal is het ook niet altijd helemaal ideaal. Even los van de onvervangbare ‘live’ beleving heb ik genoeg opnamen die meer indruk op mij maken als welke live uitvoering ik ooit heb bijgewoond. Kortom het gaat om de beleving en daar is veel over te roepen. Heb mij op dit punt onlangs enorm laten verrassen door een opname van Joe Pass die Audiomaster Guillaume Chalaron op zijn site heeft gezet als voorbeeld hoe je een Mastertape opname nog een stuk interessanter kan laten klinken met zijn remaster methode van bestaande opnamen. Het 3D beeld groeide bijv.duidelijk van midden tot plafondhoogte. Erg mooi gedaan want ik mis eigenlijk niets qua definitie ed, Het blijft high end maar een stuk losser en natuurlijker. Leuke ontdekking die ik net zo interessant vindt als MQA. Top om opnames bewerkt met deze methoden eens naast elkaar te zetten en proeven wat het bevredigend is.
Vrouwen met makeup zijn mooier dan zonder. Aardappelen met jus zijn lekkerder dan zonder.
Tenminste, dat vind ik dan. Dat eerste geldt overigens niet voor Doutzen. Die is gewoon altijd mooi.
Maar je raakt wel de sweetspot Bert. Wil je nou de werkelijkheid horen of dat wat de tussenhandel en/of de electronica er van maakt. Original mix, remixed, remastered…? Tuurlijk, dat wat het lekkerste klinkt. Maar dan ben je meestal al snel klaar met een Bose boomboxje en een ‘ge-Optimod’ platgeslagen striempje van Radio538.
Ik heb een hele oude LP van mijn vader. British Percussion van Le London All Star. Jimmy Page speelde hier op toen hij 19 jaar was. Of all people. Die plaat is slechter dan slecht opgenomen. Dat is de realiteit. Platgeslagen slecht…! Fritz de With van STS heeft ‘m voor mij “mooi gemaakt” met zijn magic boxjes en op een stickie gezet. Wauw, dat scheelt een slok op een borrel. Dus, wat makeup er op et voila, het is mooi.
Maar neem nou ‘ns die drie meisjes van O’g3ne. Als je die met z’n drietjes op een piano zet en een deuntje laat zingen, dan hoeft daar echt niets meer aan gedaan te worden. Ik wed dat die golfjes uit die strotjes compleet in fase staan. Genetical phase locking zal dat heten denk ik.
Kortom, hoe wil je een vrouw en hoe wil je een aardappel…? That’s the question… 🙂
Een vrouw met make up wat met zorg is aangebracht,waarbij haar schoonheid wordt geaccentueerd, is voor mij prima. En ja, die aardappel natuurlijk met de aller, allerbeste jus 🙂 Kortom als een wazige plaatje met een klein zetje met genoemde technieken verscherpt kan worden dan graag.
Ja maar Fritz de With kan van veel opname’s waarvan je denkt dit is prima nog meer anders maken vaak is het beter maar of het dichter bij origineel is word lastig maar ik vind Fritz een wonder met mastering
Heel grappig dat de belangstelling over de aloude LP is opgelaaid. Of dit met ‘çool’, nostalgie of beiden te maken heeft laat ik aan de lezer over. Kwalitatief hoeven de media plaat, CD en streaming tegenwoordig niet onder elkaar hoeven te doen. Ik bedoel hiermee dat je met alle drie een zeer bevredigende high end ervaring kan opdoen waarbij de prijskaartjes niet veel van elkaar zullen verschillen Het is al eerder genoemd. De master en opnamefilosofie/techniek is bepalend. Nog even checken met mijn eerste gekochte CD.( NIM 5019 stereo Ambisonic UHJ encoded) uit 1985. Tijdloze topopname uit een tijd waar 2 jaar eerder de eerste CD spelers zoals de Philips 101 op de markt werden gebracht.
Mooi stukje van Menno van der Veen met de uitleg over die lp versus cd
https://www.youtube.com/watch?v=0y_f62Mh0ug
Dat is zeker interessant!
Wat stellingnames tegenwicht voor evenwicht…
“is hard en bits… ruwe randjes enzo. Naar… Al is dat met name aan de begintijd van cd en digitale audio in het algemeen aan de orde geweest.”
– Ik ben van mening dat het juist vooral de ‘perceptie is van toen’. Zoals eerder gesteld, CD’s *waren* zéér dynamiekvol t.o.v. cassettetape/LP. En dan nog de opname-technieken waren vol analoog, dus alles moest omgezet worden. En ja, de huidige DAC-techniek is beter/anders geworden maar dan is er ook weer de Loudness-war bijgekomen.
En waarom zijn DAC’s met ‘oude chips/discrete analoog uit’ en die Philips NOS-chips nu eigemlij weer zo trendy de laatste jaren?
Ook bij mij klinken de 80/90’s CD’s toch net ff beter.
“…is vandaag de dag een veel betere en hogere geluidskwaliteit haalbaar dan met de gemiddelde platenspeler van 40 jaar geleden.”
– Ik denk dat heel veel vinyl-enthousiasten (vintage liefhebbers) daar totaal me oneens zijn.
En ik wil geen nieuwere bedragen noemen enzo maar een €250 tweedehands opgeknapt model is in staat tot prima prestaties.
Tip! vrijwel alles wat her-uitkomt op het label Rhino (van Warner) wordt zeer goed gewaardeerd bij de vinyl-liefhebbers.
Op 2dehands gebied vind ik de 70’s platen van CBS en Island hele goede persingen.
Het brengt wat teweeg hè zo’n uitje naar die Wisseloord studio’s.
😉
Dag Wilco,
Oudere opnames op cd wilden nog weleens vanaf een verkeerde master geperst zijn (tape-master, dus met meer hoog ivm demagnetisering… vandaar de-emphasis). Dat zorgde voor een overbright geluidsbeeld. Oudere chips hadden ook minder goede oversampling-technieken, waardoor er nog weleens een hard randje hoorbaar was. Ook vanwege minder fraaie filtering.
Ja, het is een generieke stelling. Maar het klopt wel grotendeels.
Zo’n tripje maakt zeker wat los! :-).
Klinkt een beetje als afhankelijk van het weer en bestemming (werk) heb ik een auto op lpg, één op diesel natuurlijk ook een benzine cabrio.
De meeste van ons willen 1 goede bron omdat budget dat nu eenmaal toelaat en vrouw lief wil ook ruimte in ons steeds kleinere huizen.
Dus Streaming heeft zoveel potentie en fysieke voordelen als bron voor thuis en On the go..
-Met de Krell KSP25i voorversterker cd en dac hoorde ik voor het eerst dat cd het op klankpunten wint van Lp.
– Mijn Sony X7esd is op leeftijd toch met kop en schouders boven andere (welke anders niet beter klinken) opmerkelijk eerst geloofde ik dat niet.
– Ook bij streaming heb ik gehoord dat het van belang is de muziekopslag de player en de dac als eenheid te benaderen vanwege oa ontbreken digitale kabels.
– Toch ken ik ook voorbeelden van pc audio bedraad ethernet ussb uit spdif converter aan top buizendac wat met gemak het mooiste muziek maakt met 16bits FLAC echt 3D met twee speakers.
Muziek het blijft een mooie hobby…
Boeiend thema en leuk dat Alpha Audio het aandurft inhoudelijke discussies met de lezer aan te gaan over een onderwerp wat veel audiofielen al jaren bezig houdt.
Jullie bezoek aan de Wisseloord studio heeft veel teweeg gebracht en is hopelijk nog maar het begin. Wat ik zelf al jaren als een grote beperking zien binnen het audiofielw wereldje is de focus op high-end geluidsweergave vooral vanuit een ‘end-of-chain’ perspectief. Met name sinds de introductie van digitale audio is het enorm verkwistend dat het nog steeds niet mogelijk is 100% klonen van de opname in onze DAC te krijgen. Dat gaat dus al erg fout vanaf de opname naar de master en daarvandaan nogmaals een aantal stappen terug.. Die werkelijkheid is ernstiger dan het veschil in weergave tussen LP of digitale geluidsbron. Ik heb een aantal CD’ s uit de jaren 80 waarop duidelijk te horen is waartoe een CD qua dynamiek. O.a. de gratis CD’s van het Duitse blad Audio maar ook het label DMP music die DD gemasterde CD’s uitbracht van Flim & the BB’s zijk nog steeds fris en overtuigend. Het zit hem volgens mij dus vooral on de Mastering en niet of het vinyl of streaming of CD is.