Watts (versterker)
Inhoud
Het vermogen van een versterker drukt men uit in watts. Let er wel op bij hoeveel ohm het vermogen geleverd wordt, want dat maakt nogal een verschil. 100 watt in 8 Ohm is iets anders dan 100 watt in 4 Ohm. Dat laatste is in feite de helft van het vermogen.
Nu is het heel fijn dat een versterker bijvoorbeeld 100 watt in 8 Ohm kan leveren en bijvoorbeeld 200 watt in 4 Ohm; er is nog een belangrijker factor die meespeelt: de voeding.
Voedingscapaciteit
Waar het in muziek veelal om gaat is namelijk de pieken: de dynamiek. En daar speelt voedingscapaciteit en reserverkracht een grote rol.
De capaciteit van de voeding – schakelend, ringkern of bijvoorbeeld e-core – is daar cruciaal. Net als de bufferstage erachter. Voedingscapaciteit wordt uitgedrukt in VA: volt-ampère. Dit is een eenheid uit de electrotechnische branche. In feite is dat nog steeds Watt, want spanning x stroom (volt x ampère) is vermogen: watt.
De bufferstage achter de voeding bestaat in veel gevallen uit condensatoren. Deze hebben een bepaalde capaciteit die in uF – micro-farrad – wordt uitgedrukt. Er zijn ook zogenaamde supercaps die soms wel meer dan één farad capaciteit bevatten. Facbrikanten gebruiken deze zelden. We treffen ze soms aan in custom voedingen.
Dempingsfactor
De laatste specificatie die we bespreken is de dempingsfactor. Een versterker moet een luidsprekerunit in beweging krijgen, maar ook weer stoppen. Mede verantwoordelijk daarvoor is de dempingsfactor. Een hoge dempingsfactor uit zich veelal in een strakke weergave van met name het laag.
De dempingsfactor is de verhouding tussen de nominale belastingsimpedantie en de uitgangsimpedantie. Om het eenvoudig te houden: als een versterker gemaakt is voor een nominale weestand van 4 Ohm, en de dempingsfactor is 100, dan is de inwendige weestand 0.04 Ohm.
U ziet hier dus al dat de dempingsfactor afhankelijk is van de belasting. En ja: hier speelt ook de speakerkabel mee, want die heeft ook invloed op de weerstand. Een korte luidsprekerkabel heeft dan ook een positieve invloed op de totale dempingsfactor.
Hoe hoog de dempingsfactor moet zijn, is afhankelijk van de luidspreker, kabel én smaak.
Versterkerklassen
Dan het ‘hot topic’: verstekerklassen. Immers: veel liefhebbers zijn van mening dat een bepaalde versterkerklasse een bepaalde sound heeft. En in zekere zin is dat ook wel zo. Maar weet dat er vooral slechte en goede versterkers zijn. Er zijn prachtige klasse A versterkers, maar ook zéér interessante AB-modellen en ook prachtige klasse-D eindbakken. Kortom: ga niet zozeer zoeken naar een klasse A, AB of D versterker. Ga vooral luisteren naar welk model past bij uw speaker. Ongeacht de technologie.
Maar hoe zit dat dan met buizen en transistoren? Dat is een iets ander verhaal. De meeste buizenversterkers zijn geen pure krachtpatsers. Controle in het laaggebied is geen garantie zullen we maar zeggen. Al zijn er natuurlijk uitzonderingen. Een buizenversterker moet dus wel echt passen bij een speaker. De meeste specialisten weten wel wat past en wat niet past. Laat u goed voorlichten is hier het credo.
Conclusie
Een versterker bij een speaker matchen – en andersom – is één van de lastigste zaken binnen hifi. Dit komt doordat het weliswaar twee apparaten zijn, maar onderaan de streep vormen ze één geheel. Wellicht dat daarom een actief systeem zo prettig is: er is geen keuze en het is altijd perfect gematcht. Maar ja: het haalt wel een stuk van de hobby weg.
“100 watt in 8 Ohm is iets anders dan 100 watt in 4 Ohm. Dat laatste is in feite de helft van het vermogen.”
Nee hoor. 100 Watt is toch echt 100 Watt. En bij vergelijkbaar rendement levert het evenveel geluid op.
Leuke serie, maar wel jammer dat het allemaal erg kwalitatief blijft. ‘Er zijn grote verschillen, apparaten moeten bij elkaar passen, ga vooral luisteren.’
Kwantificeer de gegevens: wat voor dempingsfactor heeft (bijvoorbeeld) een versterker van 250 euro, en is dat (veel) beter bij een versterker die tien keer zo duur is of spelen daar nog weer andere dingen mee? Wees niet te bang om zo nu en dan een beestje bij de naam te noemem.
Bij Watts (versterker) mis ik eigenlijk nog het volgende:
– is het vermogen in RMS, DIN, PMPO
– bij welk vervormngspercentage
Ik lees wel eens bij versterkers, vooral Japanse merken, van bijvoorbeeld 75 Watt RMS bij 8 ohm, 0,02% vervorming. 150 Watt bij 4 ohm en 0,7% vervorming.
Of je ziet het volgende 75 Watt bij 8 ohm RMS (20 Hz – 20 kHz) en 150 Watt bij 4 Ohm DIN (1kHz).
De vermogens waarden bij 4 ohm zijn geen verdubbeling van het vermogen bij 8 ohm.
Ikzelf heb als eis dat het vermogen bij 4 ohm ongeveer anderhalf keer zo groot is als bij 8 ohm, gemeten volgens dezelfde meetmethode.
Hallo Jan,
Mag ik vragen wat je motivatie is voor deze eis? (4 Ohm 1.5 meer vermogen dan 8 Ohm)?
Heel vaak zie ik juist dat bij 4 Ohm de factor 0.8 of zoiets opgegeven wordt.
Met vriendelijke groet,
Theo
Vanwege de kwaliteit van de voeding. Omdat de voeding duur is, wordt daar vaak op bezuinigd.
Beste Jaap, Ik hoop dat je ook nog tijd hebt om de Cambridge edge W reviewen.
Ik ben benieuwd naar het verschil tussen edge NQ met edge W en 851W met 851N
In combinatie met BW 805D3.
Groet,
Frank.
Helaas. We krijgen niets van de importeur… Wellicht om bepaalde redenen…?
Jammer Jaap, want Ik vind jou reviews wel altijd kundig en positief.
Misschien light het aan de importeur zelf.
En omdat Ik momenteel met de 851W en 851N speel, en de edge W overweeg maar misschien toch maar een Pass lab!
Pass gaat vol over de Cambridge heen… geen twijfel daar.
Ik kan daar helaas niet zoveel over zeggen, behalve dat we echt wel contact hebben gezocht. Het gaat gewoon niet zo lekker. Jammer wel.