donderdag, maart 28, 2024
Home Hi-Fi Nordic Dynamic – Fuck Loudness!

Nordic Dynamic – Fuck Loudness!

17
Nordic Dynamic – Fuck Loudness!

Onlangs is het evenement van Nordic Dynamic geweest. Een event, verzorgd door onder meer Peter Lyngdorf, rondom de loudness war. Peter Lyngdorf legt aan de hand van wat treffende voorbeelden uit wat dynamische compressie doet. Kort gezegd maakt het de muziek gewoon kapot. En dat kan en mag volgens de Deen niet gebeuren!

We hebben al een paar keer over Loudness geschreven. Het is een verschijnsel dat al decennia aan de gang is. En ondanks dat we beter apparatuur bezitten en studio’s ook over de meest geavanceerde d/a en a/d-converters beschikken, wordt het erger en erger. Tot het punt waarop er gewoonweg geen enkele vorm van dynamiek meer hoorbaar is.

Een treffend voorbeeld: Death Magnetic van Metallica. Een album dat redacteur in kwestie ook bezit, maar na één nummer gewoonweg terug in de kast heeft gezet… zonde! Helaas is Metallica niet de enige. Ook bands als Coldplay, Muse of The Red Hot Chili Peppers zijn schuldig. Leuke muziek, maar op een goed systeem niet naar te luisteren. En dat moet afgelopen zijn.

Twee versies

Een goed punt van Peter Lyngdorf is dat hij een oplossing aanhaalt voor deze al maar luider wordende maatschappij. Waarom zouden studio’s niet meerdere versies maken? Bijvoorbeeld één versie voor radio – een medium waarbij loudness een voordeel heeft: nummers vallen meer op en klinken wat ‘vetter – en een versie voor de mensen thuis. Een versie waar wél voldoende dynamiek in zit, zodat de muziek wel tot zijn recht komt op een goede hifi-set.

Nog een reden om twee versies te maken, is het feit dat als een nummer dynamisch gecomprimeerd is, dit later niet meer ongedaan kan worden: eenmaal in elkaar gedrukt, is de schade gedaan. Dat is natuurlijk doodzonde. Als een studio een ‘compressed’ en ‘uncompressed’ versie heeft, kan de studio later altijd nog zonder verlies aan het nummer werken. Bijvoorbeeld om een remaster te maken.

U kunt overigens testen hoe dynamisch een track is. Dat kan zowel met software – denk aan Audition – als een online tooltje van Nordic Dynamic: Music Tester. FLAC wordt helaas nog niet ondersteund. Maar dat moet in de uiteindelijke versie wel gaan gebeuren.

Normalisatie

Wat we ook hebben begrepen is dat het binnenkort waarschijnlijk geen zin meer heeft om alles kapot te comprimeren. Er zijn onder zowel radiostations als streamingdiensten plannen om standaard alles te normaliseren. En als dat écht doorzet, heeft harder afmixen en dynamische compressie eigenlijk geen zin meer. Dat zou geweldig nieuws zijn voor de liefhebbers in de muziek- en audiowereld.

We hebben voor u de presentatie op video vastgelegd. Zo kunt u ook meer te weten komen over de oorlog tegen de loudness war!

Video Nordic Dynamic / Peter Lyngdorf

17 REACTIES

  1. Gek genoeg niet veel last van full dynamic range opnames, met de oude muziek die ik luister.
    Nou ken ik de tracks Private investigations van de Dire Straits en Get Lucky van Daftpunk.
    Als ik eerlijk ben dan kan ik Private investigations beter luisteren dan Get Lucky. Zonde, want Get Lucky is een leuk popnummer.

    De loudness overkill lijkt mij voor high end audio dan ook niet om aan te horen.
    Je kan de loudness overkill ook niet oplossen door een toon regeling op high end audio te zetten. Wat Peter Lyndorf in de video ook zegt, is dat de muziek industrie weer naar de normale dynamiek moet terugkeren. Dat scheelt een hoop onnodige vervorming.
    Voordat alles weer terug bij het oude en vertrouwde is, luister ik gewoon lekker naar die oude LP’s uit de jaren 70.

  2. Er wordt ons een worst voor gehouden.
    Watt??
    Of je worst lust!

    … enne 1 van de ergste Loudness-war remasters (helaas) zijn die sinds zo rond 2005 uitgekomen duo CD-albums met 2 beste albums van een artiest.
    Niet (te)doen dus, gewoon de originele uitgave nemen.

  3. Wat me een beetje verbaast is dat er veel muziek digitaal gecomprimeerd wordt door de platenmaatschappij. Maar wat is er vandaag de dag technisch mogelijk om het omgekeerde te doen..? Vroeger was er zoiets als DBX, wat een dynamisch ruisonderdrukking systeem was voor o.a. tape en pletenweergave. Het moet toch niet meer zo moeilijk zijn om gecomprimeerde muziek digitaal te expanderen zou je zeggen..?

    Nou..net voordat ik bovenstaande wilde posten eerst even een google search gedaan en..ja hoor..! Er is een software beschikbaar die dit kan repareren.. notabene door een Nederlander geschreven:

    http://www.perfectdeclipper.com/
    https://www.youtube.com/watch?v=oqOljvx9KaM

    Nou..dat moeten we maar eens onderzoeken dan..:-)

    • Leuk zo’n declipper maar lijkt me de omgekeerde weg. Je wilt dat de master uit de studio perfect is. Alleen zo behoud je de originele signalen die nodig zijn om maximaal te profiteren van nieuwe technieken/apparatuur. Platenmaatschappijen hebben er geen belang bij waarschijnlijk. Zolang de meesten alleen muziek luisteren via de PC of telefoon en dus geen idee hebben hoe het ook anders kan klinken, zal de noodzaak er niet zijn. Audioproducenten dragen hier zelf ook aan bij door produkten in de markt te zetten die ‘leuk’ klinken en goed verkopen maar nooit een audiofiele goedkeuring krijgen.

      • Hoi Frank, je hebt 100% gelijk, maar helaas zijn het juist diezelfde platenmaatschappijen die in opdracht van de producer bepalen dat de opname met (te) veel loudness wordt opgenomen, danwel gemastered… Als het al tijdens de opname fout is gegaan, dan is het leed al geschiedt en kan alleen dit soort software uitkomst bieden. De tweede video en software die ik tegenkwam is nog interessanter overigens! Veel te beluisteren voorbeelden van bekende albums die er fors op vooruit gaan qua geluidskwaliteit!

        • Hallo Peter,
          RoonLabs regelt dit probleem ook voor je. Een echte aanrader dus!!

          Wat betreft de video . . .
          Lyngdorff is natuurlijk een autoriteit op kamer akoestiek inregelen etc., maar ik heb toch de indruk dat het probleem niet juist wordt benoemd.

          Op de grafiek is heel mooi te zien dat met de introductie van de CD (DAC dus) de dynamische omvang ernstig afneemt. Dat heeft met opnames in studio’s ect m.i. weinig te maken. Want waarom zou een LP niet luid hebben moeten klinken? Alsof de marketing van muziek bij de introductie van de dac ineens compressie voor ging schrijven….. En alsof opname studio’s in eens bedachten: we hebben nu vele malen meer dynamic range dan op de LP, laten we dus wat minder doen????? Een erg onlogische motivering.

          Het heeft alles te maken met het volumeniveau van de DAC. ofwel: De standaard niveauregeling van de DAC in de uitzendstudio’s. Die moesten geluidsniveau’s normaliseren om niet van het ene nummer naar het andere, en van het nummer naar de stem van de DJ iedere keer het volume te variëren. Op een LP wordt die dynamiek gewoon geregeld via de dikte van het vinyl met bijpassen maximale groefdiepte. Dat was dus redelijk gestandaardiseerd omdat bijna alle vinyl dezelfde fysische eigenschappen bezat, Het maximale geluidsniveau werd dus door de dikte van het vinyl bepaald. En daar werd de rest op aangepast.
          Maar bij een DAC kun je er gewoon getallen op loslaten. Dus iedere studio deed maar een gooi, een beetje afhankelijk van de instelling van de microfoons van de DJ.
          De normalisering werkte dus ineens andersom!

          Er is een Internationale standaard gemaakt: Uitzenden met -21 LUFS. Dat betekent min 21 Loudness Units t.o.v. Full Spectrum. Zo wordt muziek ook in de studio’s gemasterd.
          RoonLabs normaliseert volgens deze standaard het volume van de DAC!!! (Maar je mag ook andere getallen kiezen)
          Er is dus altijd genoeg headroom om de volle dynamicrange van een nummer af te spelen. MAAR:
          Wanneer je dus bij Metallica je DAC op vol volume laat staan, bijvoorbeeld bij een DAC waar je het volume niet zelf kunt regelen, verlies je alle rekenruimte (headroom) voor dynamiek. Wanneer in die opname van zichzelf weinig dynamiek zit, en dat is zo de meeste popmuziek, wordt het probleem alleen maar groter en groter.
          Dat is vragen op clipping problemen in de DAC. Dan moeten er volumetoenames van boven -0 Db worden uitgerekend, en dat kan dus niet. Weg klank.
          Roon regelt die -21 LUFS in de stream. Dus heb je bij (ook niet volume gestuurde) DAC’s dat probleem niet meer.

          Dit probleem doet zich overigens uitsluitend voor in de hoge en midtonen. Een lage toon (40 Hz????) van 90 dB betekent een nieuw servies kopen en met gescheurde trommelvliezen naar de HAP, terwijl dit volume met midden en hoge tonen geen problemen veroorzaakt anders dan met je buren. Je kunt het Loudness probleem het best hoorbaar maken met een rinkelde sleutelbos, dat is dynamisch een ontzettend sterk geluid.

          Dan nog dit: The War on Loudness is gebrek aan dynamiek probleem. Je kunt fluisterend schreeuwen . . . . . In de video hoeft het volume dus niet zo hoog te worden gezet om het probleem kenbaar te maken. Je haalt dan twee problemen door elkaar. Dat werkt erg verwarrend.
          Wij ervaren een gebrek aan dynamiek als schreeuwerig. Daar raken we vermoeid door. Luistermoe dus.
          De Zeeuwe band BLØF is live geweldig. Hun studio CD’s dramatisch.
          Wanneer je in RoonLabs de juiste instelling maakt, je DAC van vol volume afhaalt, bijv 75%, en het volume met de versterker regelt, begrijp je ineens waar de schoen wringt.

          Veel luisterplezier
          Theo

        • Hallo Jaap,

          Ik denk dat je digitale compressie technieken voor het oog hebt.
          Bij de War on Loudness wordt niets weggegooid. Het enige wat gebeurt is dat door inaccurate dB metingen in de opnamestudio snelle volume veranderingen niet meer mee mogen doen in de berekening van het gemiddelde, en de maximale geluidspiekpiek in dB (SPL).

          Met vinyl was dit door de uniforme dikte van het vinyl algemeen werkend en dus geen probleem.
          Met digitale technieken verviel die uniforme dikte en was alles mogelijk.
          Om dan een juiste meting te doen tussen het gemiddelde en de maximale piek van een opname heb je dB-meters nodig die volgens het Nyquist theorema meten. En dat zijn hele dure dingen.
          Wanneer je dus met bijvoorbeeld 1000 metingen per seconde meet, meet je al heel snel de volume toe en afnames in het frequentie-gebied hoger dan 500 Hz NIET!
          En dan wordt de War on Loudness werkelijkheid. De maximale en gemiddelde waarden worden dan foutief ingesteld als de norm. (dit is ook de reden dat het laagfrequent geluid dan veel te dominant overkomt op de toehoorder)
          Omdat dit fenomeen het echte probleem veroorzaakt, begrijp ik het betoog van Lyngdorf niet goed.
          Wanneer bij opnames de instellingen van de apparatuur wordt genormeerd met een decibelmeter die volgens het Nyquist theorema werkt, is de War on Loudness geschiedenis.
          Omdat die decibelmeters erg duur zijn, is afgesproken standaard op te nemen met -21 LUFS. En dat niet iedereen zich hier aan houdt is erg jammer en vervelend, maar meer dan dit is het, volgens mij met alles respect voor de video hierboven, niet.

          Veel luisterplezier
          Theo

  4. Hebben de artiesten/muzikanten zelf geen invloed op het eindresultaat? Het is natuurlijk allemaal commercie, vandaar dat de slechtste opnames bij de grote namen plaatsvinden. Wat heeft het voor zin technieken te ontwikkelen die tot doel hebben ons als luisteraar meer te laten genieten van muziek als de opnames en mastering naar de klote geholpen worden? Wie wordt er nu serieus genomen? De luisteraar zeker niet. De muzikanten al helemaal niet. Ik snap de trend naar vinyl wel…

    • Ja..die artiesten en de producer bepalen hoe het gaat klinken en het is uiteindelijk de doelgroep en het medium waarop geluisterd wordt wat bepaald hie het gaat klinken en uiteindelijk draait het hoofdzakelijk om geld. Videoclips en (auto) radio heeft het grootste bereik en daar moet snel gescoord worden. Hoe harder het uit de TV of boombox komt, hoe meer aandacht t.o.v. andere muziek etc. Luister maar eens hoe verschrikkelijk hard de radio en TV reclames worden uitgezonden..Allemaal schreeuwen om aandacht.. en aandacht is cash..denken ze.. Audiofielen zijn maar een splintergroepering helaas..

      • De doelgroep wil akoestisch behang. Pittig, dus hard; Gelijke volumes, dus makkelijk; Correcties, dus ‘goed’ geluid.
        De leverancier zorgt daar dan wel voor. Veel abonnementen !!
        De liefhebber verlangt weer terug naar de CD of LP ?
        Zie ook de artikelen in C’T IT magazine van juni 2019.
        Het voorbeeld van “My Apocalipse” is niet meer te herstellen !
        Toon B

      • Helemaal correct Jaap,

        De ellende zit hem dus niet in opname (alleen).
        Wanneer de master is opgenomen met -21 LUFS heb je audiofiele kwaliteit. Echter, wanneer het radiostation, TV-uitzending etc. zich NIET aan die -21 LUFS afspraak houdt, clipt de (jouw) DAC en begint het geduvel. (vandaar dat sommige dac’s zich geen dac meer willen laten noemen maar computing …… etc denk aan Wadia of dCS.)
        Streamen van een goede dienst, en die zijn er genoeg, levert dus heel goede kwaliteit, en met Roon of iets soortgelijks achter de hand kan er thuis bijna niets mis gaan.

        Veel luisterplezier
        Theo