Home Hi-Fi De Lezersvraag – Welke versterker past bij mij?

De Lezersvraag – Welke versterker past bij mij?

Jaap Veenstra
-
17
De Lezersvraag – Welke versterker past bij mij?

We krijgen behoorlijk veel vragen in onze mailbox. En dat is fijn. Want op die manier weten we wat er bij u speelt! Sommige vragen krijgen we vaker. Denk aan vragen over versterkers en luidsprekers. Wij proberen in deze serie zaken helder op een rijtje te zetten voor u. Deze keer: welke versterker past bij mij?

De versterker: het pompend hart in een audiosysteem. De krachtcentrale die uiteindelijk de luidsprekers in beweging moet zetten. Een cruciaal onderdeel van de set dus. En daarmee een onderdeel om goed over na te denken.

Het is dan ook één van de meest gestelde vragen: welke versterker past goed bij mijn luidspreker?

Om die vraag te kunnen beoordelen, hebben we veel meer informatie nodig dan het type versterker. U moet begrijpen dat een hifisysteem meer is dan een verzameling componenten. Het is de combinatie van:

  • Diverse audiocomponenten
  • … en de matching daarvan, inclusief bekabeling
  • Energievoorziening
  • Akoestiek
  • Soort muziek
  • Luidheid waarmee uw speelt
  • Uw smaak
  • … zelfs uw humeur

Kortom: er speelt heel veel als het gaat om prestaties van een audiosysteem. Veel meer dan mensen in eerste instantie denken. Laten we de diverse versterkers eens uitsplitsen.

Geïntegreerd of los?

Er zijn in basis drie soorten versterkers:

  • Voorversterkers (mono, stereo, multi-channel)
  • Eindversterkers (mono, stereo, multi-channel)
  • Geïntegreerde versterkers (stereo, multi-channel)

Wat beter is, is niet te zeggen. Dat is van vele factoren afhankelijk. Er zijn waanzinnig goede geïntegreerde modellen en er zijn hele mooie losse voor- en eindversterkers.

In theorie zijn losse componenten beter, vanwege het feit dat elk component zijn eigen voeding heeft en dus geen ‘last heeft’ van storing van andere componenten. Daardoor is – in theorie – de ruisvloer en vervorming lager dan bij geïntegreerde modellen. Al is het wel zo dat bij geïntegreerde modellen de fabrikant optimaal kan afstemmen én er kortere signaalwegen mogelijk zijn. Tevens is de beste kabel géén kabel. En bij een losse voor- en eindversterker is nog altijd een set kabels nodig. U ziet het: afwegingen.

Het kan ook zo zijn dat er niet heel veel plek is. In dat geval is een geïntegreerd model de enige oplossing. Weet dan dat er zonder meer high-end geïntegreerde modellen zijn. Elke topfabrikant heeft een high-end oplossing.

Versterker klasses

Dan nu de eeuwige discussie: welke versterkerklasse klinkt het beste?

Geen. Er is sowieso bij Alpha Audio geen voorkeur. Binnen élke klasse zijn mooie en minder mooie modellen. Het is ook niet per-sé zo dat een bepaalde klasse een bepaalde ‘sound’ heeft. Klasse A is niet per definitie warm of soepel. Klasse AB hoeft ook niet altijd te lijden onder crossover vervorming. En klasse D is niet scherp, dun en rafelig. Daarbij is het zelfs zo dat buizen in basis ook geen ‘sound’ hebben: het is de tuning en het ontwerp van de fabrikant die de kleuring geeft. Een buis is in principe neutraal. Echter kan het zijn dat de luidspreker niet goed matcht met het ontwerp, waardoor kleuring ontstaat.

Maar dat geldt net zo goed voor transistorversterkers. Of klasse-D ontwerpen. Zeker oudere klasse-D ontwerpen hebben een filter aan het einde van de rit – dus voor de speaker-terminals – wat een gigantische invloed kan hebben op de weergave. Daardoor kan dus scherpte en een ‘dunne weergave’ ontstaan. Wellicht hebben klasse-D versterkers daardoor een slechte naam gekregen. Weet echter dat nieuwe modellen daar aanzienlijk minder last van hebben. Sommige modellen hebben er zelfs geen last van.

Wat we daarom altijd aanraden is: ga luisteren. Probeer modellen zonder direct te oordelen over de ‘klasse’ van de versterker. Klasse A, AB, B, D of zelfs T… het hoeft helemaal niet uit te maken. Laat uw oren oordelen. Niet de spec-sheets.

Vermogen en dempingsfactor

“Mijn speakers hebben 100 watt”. We lezen het nog weleens. En op zich snappen we de uitspraak wel. Wat het wattage op de luidspreker wil zeggen is: deze luidspreker heeft gemiddeld genomen 100 watt aan versterking nodig om goed te presteren. Een luidspreker heeft namelijk geen vermogen; de fabrikant geeft een aanbevolen vermogen op om goed te spelen.

En zelfs dat is meestal onzin. Wij kijken zelden naar vermogensadviezen op de luidsprekers. Het is namelijk niet meer dan een indicatie. Wat véél belangrijker is dan het vermogen van de versterker, is de stabiliteit van de versterker. En stabiliteit is niet écht uit te drukken. Het is afhankelijk van meerdere zaken: ontwerp, voeding, overcapaciteit. En ja: sommige merken hebben dat écht beter op orde dan anderen.

Wat we dus meestal bekijken in de specificaties, is voedingscapaciteit (uitgedrukt in VA), condensatorcapaciteit (uitgedrukt in uF) en dempingsfactor (uitgedrukt in… 100, 200, 1000, etc…maar het wordt berekend met Ohm). Dat geeft een indicatie van hoe strak en stabiel een versterker is. Vermogen kán daarbij iets zeggen over hoe luid het geheel – in combinatie met het rendement van de luidspreker – kan spelen.

Om iets uit te leggen over dempingsfactor… dit is de interne weerstand van een versterker. Hoe hoger de dempingsfactor, hoe lager de interne weerstand. En hoe strakker de weergave wordt. Dit uit zich over de gehele bandbreedte, maar zal de meeste mensen vooral opvallen in het laaggebied. Dit omdat een luidspreker daar veelal meer controle en grip vraagt.

Een dempingsfactor is altijd afhankelijk van de weerstand van de luidspreker. Dus als een versterker bijvoorbeeld een dempingsfactor heeft van 1000 en de luidspreker is 8 Ohm, dan betekent dit dat de interne weerstand van de eindversterker 0.008 Ohm is. U zult begrijpen dat dus óók de speakerkabel hier een invloed op heeft! Lange kabels brengen eigenlijk altijd de dempingsfactor om zeep. Houd daar dus rekening mee: korter is écht beter.

Matchingtips

Genoeg specificaties. Tijd voor wat concrete tips. Als je een versterker aan gaat schaffen:

  • Bekijk goed wat je zoekt op gebied van klankkarakter
  • Bekijk goed wat voor type – geïntegreerd of los – bij je past
  • Kijk goed naar het rendement van de luidspreker
    • Een laag rendement heeft meer vermogen – en soms ook controle – nodig om luid(er) te spelen
    • Een heel hoog rendement vereist iets meer matching (wordt snel opdringerig)
  • Laat versterkerklassen los: een klasse heeft lang niet altijd een ‘sound’
  • Ga vooral luisteren met uw eigen speakers. Pas dan weet je of het écht past.

Video luidspreker / versterker matchen

Q en A

Welke soorten versterkers zijn er?

In basis zijn er drie soorten: voorversterker, eindversterker en een geïntegreerde versterker.

Wat zijn versterkerklasses?

Een versterkerklasse zegt iets over de methode die gebruikt is voor versterking. Er is klasse-A, klasse-AB, klasse-B, klasse-D en sommige ontwerpers gebruiken ook wel klasse-G en klasse-T.
Klasse-D wordt ook weleens een digitale versterker genoemd, maar dit is incorrect. Klasse-D is een vorm van pulsbreedtemodulatie. Dat wil zeggen dat de voedingsspanning heel snel wordt gemoduleerd. Dat is geen digitale techniek. Een klasse-D versterker is dus nog steeds een analoge versterker.

Klinken bepaalde versterkerklasses beter?

Nee. In principe niet. Er zijn hele mooie klasse-A versterkers, maar ook hele slechte. Net als dat er mooie en minder goede klasse-D versterkers zijn. Laat het idee los dat versterkerklassen iets zeggen over de weergavekwaliteit.

Wat is een buizenversterker?

Een buizenversterker is een versterker op basis van – jawel – buizen. De term buis is wellicht wat verwarrend. Een buis is in feite een versterker. In de buis zit – heel simpel uitgelegd – een cathode en een anode. Daarop is een potentiaal verschil gezet. Door verhitting gaat een stroom lopen van de cathode naar de anode. Die stroom is in feite de versterkte versie van het muzieksignaal. Moderne buizen werken veel mooier en kunnen een behoorlijk vermogen opwekken.

17 REACTIES

  5. Misschien vind je het ook wel belangrijk of de versterker door een Japanse of Europese fabrikant met een goede reputatie en een lange Audio traditie gebouwd wordt….(Naim, Luxman, T&A etc, etc) of mag het in China in elkaar gezet worden?

    Uitleg over wanneer we van een hoog of van een laag rendement speaker spreken (welke waardes) misschien handig?

    Prettig weekend!!

  6. Goed artikel.

    Smaak is waar het om draait bij versterkers. Vergeet de klasse, en maak de keuze door te luisteren.
    Staar niet blind op prijzen, en laat je niet beïnvloeden door een buurman met een audioinstallatie van duizenden euro’s.

    Wil je een nieuwe versterker hebben, maar je boxen houden? Neem dan altijd je boxen mee. Ik heb mij daarin eens vergist, dus een verkeerde keuze gemaakt.
    Wil je nieuwe boxen, maar je versterker houden, neem dan altijd je versterker mee.
    Ga je voor alles nieuw, dan hoef je niets mee te nemen dan alleen je oren.

    Of je alles los wil of geïntegreerd, dat hangt af van je budged en de ruimte thuis.
    Maar als je een losse set tegenkomt, en je bent overtuigd dat je er jaren lekker ontspannen van kan genieten, dan is dat uitstekend.
    Zelf kies ik altijd voor geïntegreerd, omdat ik ervan hou alles in één apparaat te hebben. Het Zwitserse zakmes.

      • Inderdaad handig om thuis de installatie te proberen.
        Maar dat zullen denk ik weinig consumenten doen.

        Ik neig ook wel eens om audio te kopen online zonder eerst geluisterd te hebben. Dat was vroeger anders, je ging immers langs bij de audiozaak.
        Nog gekker, ik heb wel eens een versterker gekocht van een rek in een audiozaak zonder eerst te luisteren of de versterker met mijn boxen matched.
        Maar ik had wel eerst een luisterdemo gedaan in een andere audiozaak.
        Ik weet het nog goed, een NAD C320, Een Unison Research buizen, en een hybride versterker,

        Nou zal ik als ik een andere versterker koop, voordat ik de knoop doorhak eerst luisteren.

        • Online kopen? En wat als je een probleempje hebt? Online laten repareren, of maar een nieuwe kopen…..(wegwerp maatschappij). Nee, wij hebben een Naim installatie een week thuis mogen beluisteren….., kost natuurlijk wat meer, maar je hebt ook echte service en een dealer die met je meedenkt……
          Trouwens een Naim apparaat kan je altijd terugsturen naar Naim om te laten servicen….Ze brengen het apparaat dan weer op de originele specificaties door bijvoorbeeld het vervangen van de condensatoren (maakt niet uit hoe oud dat apparaat is). Dat noem ik nou service….., echte kwaliteit van een Europeese fabrikant die achter zijn produkt (en de klant!) staat……belangrijke eigenschappen voor mij!

          Gezellige luistermiddag!

        • ik vindt thuis proberen een voorwaarde voor aanschaf. In een winkel luisteren, zelfs met je eigen speakers of versterker, mooi maar ik weet uit ervaring dat een set die in de winkel top klinkt, thuis totaal niet kan klinken. in een winkel heb je andere een akoestische situatie, speel je vaak ook veel luider en is de ruimte ook vaak groter dan je eigen luisterruimte. niet alle winkels staan er om te springen maar daar is een oplossing voor. Bestellen via internet, heb je minimaal twee weken de tijd om de spullen te testen en kun je retourneren zonder kosten.

          • Chacun son style……beter dan die losers die bij een hifi specialist gaan luisteren en zich uitgebreid voor laten lichten en het dan uiteindelijk op internet kopen om een paar tientjes uit te sparen…….how low can you go…..

            Gezellige luister dag!!

Alpha Audio - Haarlem - Netherlands

×