We krijgen behoorlijk veel vragen in onze mailbox. En dat is fijn. Want op die manier weten we wat er bij u speelt! Sommige vragen krijgen we vaker. Denk aan vragen over energie filters – stroomfilters – en aparte groepen voor audio. Wij proberen in deze serie zaken helder op een rijtje te zetten voor u.Â
Als een hifi-systeem een bepaald niveau bereikt, wordt het tijd te kijken naar andere zaken dan de componenten zelf. Aan de basis van ieder systeem ligt de energievoorziening. Veel gebruikers zullen – logischerwijs – de apparaten gewoon in een wandcontactdoos stoppen. Of in een verdeeldoos die weer direct in de muur zit. En dat werkt: alles gaat netjes aan. En er speelt muziek. Prima toch? Nou… niet helemaal. We leggen u verderop uit, waarom.
Vervuiling
Ons lichtnet in Nederland – en België – is van zeer behoorlijke kwaliteit. Het is veelal stabiel en pieken komen weinig voor. Gelukkig maar. Maar ons lichtnet is niet vrij van vervuiling. Nu zijn er meerdere soorten ‘ruis’: common mode en differential mode. Simpel gezegd is common mode ruis, ruis die in dezelfde richting gaat op alle lijnen. Bij differential mode juist niet. Hier staat een schema. Dat maakt meer duidelijk.
Common mode ruis wordt veelal veroorzaakt door straling – GSM, wifi, bluetooth, AM/FM – omdat kabels als een antenne werken. Kabels pikken dat op en transporteren dat vrolijk naar de eindbestemming. Echter is dit vrij eenvoudig te tacklen. In geval van een voedingskabel met een forse galvanische scheiding. Een dikke trafo bijvoorbeeld. De meeste filters kunnen dat dus wel prima wegnemen. Overigens werkt deze filtering niet altijd voor eindversterkers: die kunnen in ademnood raken.
Differential mode wordt veelal al weggehaald door apparaten zelf. Daar zitten vaak filters Ãn de voedingslijn, omdat ze aan EC normen moeten voldoen. Het is dus common mode waar zaken aangepakt moeten worden.
Maar dat is toch eenvoudig? Ja, in basis wel. Maar niet altijd zonder de klank te beïnvloeden. De whitepaper van Garth Powel – Audioquest – legt dit vrij goed uit. En is gelukkig niet te ronkend geschreven. In basis komt het erop neer dat, als een filter snelheid en transparantie wil behouden, er aardig wat nodig is. En dat hebben we in praktijk ervaren.
Inbouwen?
Als haakje op het bovenstaande, willen we één ding even aanhalen. Moeten fabrikanten dit niet gewoon regelen in het apparaat zelf? Nou: dat gaat bijna niet. Kijk maar eens naar de elektronica die in een Isotek Titan EVO3 zit. Dat past gewoon niet in een eindversterker. Om over de kosten maar te zwijgen. Dus om dat niveau in te bouwen, gaat heel veel ruimte en geld kosten. Niemand zit daar op te wachten.
Hetzelfde geldt voor een Niagara 1200 bijvoorbeeld. Om dat in een bron te maken, is gewoon veel te duur, te groot en te complex. Wederom: niemand zit daar op te wachten.
Aparte stroomgroep voor audio?
Waarom filters gebruiken als zaken ook u het ook direct bij de bron kunt aanpakken? Heel goed gedacht! Met een compleet aparte groep – mét aparte aarde! – houdt u veel ellende weg van uw systeem. Denk aan invloeden van LED-verlichting, schakelende voedingen van pc’s en opladers, et cetera. Het is wel belangrijk een specialist in de hand te nemen die ook kan meten welke fase het schoonst is. Zo kunt u die fase inzetten voor uw hifi-systeem.
Er is echter een factor die u niet meepakt met deze aanpak: de invloed van hifi-componenten op elkaar. Apparaten vervuilen ook elkaar namelijk. Wie bijvoorbeeld een streamer heeft met een schakelende voeding kán ruis naar de voorversterker sturen. Dit is dan wel op te lossen met een goed, filterend stekkerblok.
Regenereren?
En hoe zit het dan met regenereren? Dat is eigenlijk een compleet verhaal apart. In feite is een regenerator een versterker die van de inkomende energiebron een zuivere sinus maakt. Dat klinkt ideaal. Echter is een regenerator géén filter én heeft een regenerator vaak een beperkte capaciteit. Ze zijn dus veelal alleen geschikt voor bronnen. Wij hebben begrepen dat het uitermate goed werkt op motoren voor platenspelers.
Onder aan de streep
Wat is beter: een aparte groep of een filter? Zoals vaak: het is de combinatie die het perfect maakt. Een aparte groep kan ruisbronnen weghouden van de hifiset. Met name in huizen met veel LED-verlichting, pc’s, tv’s, et cetera kan dat veel verschil maken. Echter zullen nog steeds componenten in het systeem zelf elkaar kunnen ‘bevuilen’. Daar zal toch nog een filter nodig zijn.
We raden altijd aan een meting te laten doen door een specialist. En probeer altijd een paar modellen voordat u tot aanschaf over gaat. Filters hebben – net als versterkers, bronnen en kabels – een klank.
Q en A
Welke soorten stroomfilters zijn er?
In basis twee: parallel en serieel. Parallelfilters staan niet direct in de stroomkring. Serieelfilters wel. Dat kan impact hebben op de dynamiek in de weergave. Echter is dat een iets te grove scheiding. Er zijn namelijk alsnog verschillen in implementatie. Denk aan apparaten die veel stroom trekken (ampère), denk aan eindversterkers, of juist: bronnen.
Is het altijd nodig een filter te gebruiken in een audiosysteem?
Nee. Zeker niet. Wie bijvoorbeeld een compleet aparte groep heeft aangelegd die heel schoon is, kan wellicht ook zonder filter prima resultaten boeken. Weet echter dat ook apparaten onderling elkaar kunnen beïnvloeden. U kunt dit effect meten met een speciale meter.
Wat is beter: een aparte groep of een filter?
Dat is niet altijd te voorspellen. Het zal per huis en systeem verschillen. Wij zouden echter toch altijd beginnen met een aparte groep, omdat u dan in ieder geval directe invloed van huishoudelijke apparatuur buiten sluit en zo veel ellende al weghoudt bij de set. Echter u houdt de beïnvloeding van apparaten in de set zelf.
En dan stroomkabels – netkbels – doen die dan wat?
Ja. Zeker! In feite is een goede netkabel namelijk ook gewoon een filter. Door de twist, opbouw en afscherming is niet alleen storing buiten te houden, maar ook deels weg te nemen.
Ik heb enkel een Hegel H390 staan als hifi set. Zit direct met de stock stroom kabel in een wcd op dit moment. In een ander wcd zit een streamer, tv, en Ziggo box. Waar kan ik de grootste stap mee maken qua net filtering op de Hegel. Gewoon een beuker van een enkele kabel kopen of toch een netfilter blok, waar ik ook de rest in kan pluggen met de standaard kabels? In de 2e optie zou ik denk ik ook geen budget hebben om nu gelijk een betere kabel voor de H390 te kopen.
Ik heb ook de H390. Aan de power kant heb ik het aangevuld met Niagara 1200, Furutech Clear Line en goede power kabels. Met deze combinatie ben ik nu tevreden. Ik hoop dit jaar nog een aparte groep te krijgen.
Kijk! Mooie stappen!
Hallo Jaap,
Naar aanleiding van de lezersvraag stroomfilter of aparte groep, en het artikel Doepke brengt audiofiele aardlek schakelaar uit, heb ik de volgende vraag.
Wat is de zin danwel onzin van een audiofiele aardlek schakelaar en een audiofiele zekering houder achter elkaar in een aparte audio groep ?, is er dan b.v. nog een meerwaarde van de een of de ander.
Wellicht ook een leuk item om een artikel te maken over een aparte audio groep.
Dank je Driek! We pakken hem mee.
En om er nog een schepje bovenop te doen……
Heb een maand met Naim installatie op een Niagara 1200 gespeeld; was eerst heel enthousiast maar vond het na een paar weken toch wat metalig gaan klinken…..Dealer zei me dat dit fenomeen hem niet onbekent voor kwam…..en nam zonder probleem de Niagara retour. Vervolgens gaf hij mij een oud stekkerblok van Furutech mee waarmee zij altijd in hun luisterruimtes werken, de Furutech E-TP609E….. Alles opnieuw aangesloten (op aparte groep natuurlijk met speciale audio zekering, en buiten aardlekschakelaar om…) en wat denk je……onze Naim installatie heeft nog nooooooit zo mooi geklonken…….Dus zoiets als een stekkerblok met passief filter kan kennelijk ook heel goed werken….., kost me wel 1500 euries……
Een eigen groep?
Dat is voor watjes.
Je eigen aansluiting dat is wat je nodig hebt!
https://gizmodo.com/obsessed-audiophiles-in-japan-are-installing-their-own-1785291714
Boem… Zo doe je dat! Ik zou toch voor een regenerator gaan… ;).
Beest van een accu en zelf genereren, heb je het volledig in eigen hand 🙂
Er is ooit een High end zaak geweest die dat zo deed.
Accu’s ruisen ook… die zijn écht niet heilig. Al zijn er wel stille accu’s. Maar die zijn zeker ook niet gratis.
Hallo Jaap, ik weet dit is een oud topic, maar voor mij actueel. We zijn een nieuw huis aan het bouwen, off grid, (Ik heb nu offerte liggen voor 10 pv panelen v 450 watt en 25 accu’s (AGM ) van 820Ah als buffer. 1 fase Omvormer /regelaar van Growatt.) Is het audio technisch beter om een aparte omvormer/regelaar te nemen voor hifi set? Lastig is wel dat er dan 2 stroombronnen zijn, moet ook veilig zijn. Zijn er audiofiele omvormers? Of is het interessanter om een 3 fase regelaar te nemen, met aparte fase voor hifi en een regenerator van bijv Kemp na de omvormer/ regelaar plaatsen. Zijn er nog andere opties? Wat lijkt jou de beste keuze? Er komt een Belden voedingskabel, doepke aardlek en gigawatt automaat en furutech wcd in .
mvg Roy Huijsmans.
Weer een mooi artikel Jaap!
Ik héb die aparte groep in de meterkast (met Siemens buiszekeringhouder en mooie zekeringen) incl. een eigen aarding. Klinkt super in combi met een serieel en een parallelfilter (van Kemp). Maar ik zou er, altijd op zoek naar nog dat streepje beter, wel eens een specialist naar willen laten kijken/meten. Ken jij namen in het zuidoosten van NL?
Dag Huite,
Dank! Goed te horen dat deze stukken bevallen.
We hebben een store locator waar alle winkels in de regio in gelist zijn. In de buurt van Arnhem zit wifimedia. Een kundige zaak. In Venlo zit Van Duppen. Ook een prima winkel met een kundige eigenaar.