Een tik, kraak of andere vervelende waarneming in een audiobestand is absoluut niet wat je wilt als liefhebber. De belangrijkste vraag is natuurlijk hoe het komt dat een dergelijke onvolkomenheid is vastgelegd. Betreft het een misser die is opgetreden tijdens het ‘rippen’ van het origineel, dan is een nieuwe ‘rip-poging’ de meest voor de hand liggende actie. Maar misschien is het ook op het origineel hoorbaar (mispersing), of is het origineel niet langer voor handen. Zijn er dan ook nog mogelijkheden? Alpha Audio zocht het uit.
Waarnemen
Tijdens het opnieuw verkennen van de – inmiddels volledig in FLAC omgezette – muziekcollectie blijkt in het nummer Away From The Sun van het gelijknamige album van 3 Doors Down op ongeveer driekwart van de track een lichte, maar duidelijke tik hoorbaar. We spelen ter controle het nummer meermaals af. Telkens is op exact hetzelfde moment (rond 2 minuut en 53 seconden) een tik waar te nemen en wel alleen op het rechterkanaal.
Beluister hier het beschadigde fragment van 10 seconden in MP3-formaat; voor deze gelegenheid geconverteerd en voorzien van een fade-in en een fade-out. De tik bevindt zich ongeveer op helft van het fragment. Maar gelukkig bestaat er zoiets als Audacity, zodat we op zoek kunnen gaan naar de afwijking in het signaal.
Over Audacity
Voor wie het programma Audacity nog niet kent is een kleine introductie wel op zijn plaats. De makers noemen Audacity een ‘vrije editor’ voor digitale audio. Een opensource (NL-alert: GRATIS!) programma, geschreven door een wereldwijd team van vrijwillige ontwikkelaars. Daar waar men met een willekeurig beeldbewerkingsprogramma de rode oogjes op de vakantiefoto’s wegpoetst, kun je dus met Audacity op eenvoudige wijze audiobestanden bewerken. Het programma is beschikbaar voor Windows 98 en later, Mac OS X, Linux en andere Unix-achtige systemen. Op het moment van schrijven is versie 1.3.14 (Béta) beschikbaar, welke ons inziens verder stabiel en probleemloos functioneert.
Voorbereiden
Door eerst een kopie van het bewuste FLAC-bestand te maken sluiten we uit dat er per ongeluk wijzigingen worden aangebracht, waar we eventueel later spijt van kunnen krijgen. Vervolgens openen we de kopie in Audacity en krijgen we het hiernaast getoonde overzicht te zien. Het eerste wat trouwens opvalt is dat het nummer behoorlijk ‘hard gemasterd’ is. Maar goed, voor nu hebben we als prioriteit om de hoorbare tik als afwijking in het signaal visueel te maken.
Opsporen
Om te zien wat het signaal op sample-niveau voorstelt dient er behoorlijk diep ingezoomd te worden. Men kan hierin een grote stap zetten door daarbij gebruik te maken van het selectie gereedschap in de statusbalk van Audacity.
In dit geval voeren we daar in: Selectie begin: 02 m 52 s en bij Type: (Lengte) 00 m 02 s. Kies vervolgens de button met het vergrootglas dat bedoeld is om de selectie in te passen of gebruik de toetsencombinatie Ctrl+E.
Daarmee ligt het punt van 2 minuut 53 seconden gecentreerd in het scherm. Vervolgens is het nog een kwestie van een keer of 10 tot 12 op het normale vergrootglas klikken om het echte sample-niveau met ‘knoopjes’ zichtbaar te maken.
Door daarna gecontroleerd (even geduld) naar rechts te scrollen zou de afwijking in het signaal vanzelf zichtbaar moeten worden. En ja hoor, vanaf de positie 02 m 53 s 03448 samples zijn er 3 samples die een rare knik in het signaal leggen, wat dus resulteert in de hoorbare tik.
Repareren
Onder het menu Effecten treffen we onder andere de functie Repareren. Met deze functie kan een selectie tot aan 128 samples ‘gerepareerd’ worden. Wat zoveel wil zeggen als dat de route die het signaal eigenlijk had moeten moeten afleggen, op basis van een start- en een eindpunt, bij benadering herberekend wordt. Bij een selectie groter dan 128 samples zou dat tot een te grote aanname leiden.
Omdat het signaal alleen op het rechterkanaal verstoord is, splitsen we in dit geval het stereospoor eerst op, zodat er 2 aparte bewerkbare sporen ontstaan. Kies hiervoor het openklapmenu, zoals getoond in de (uitvergrote) afbeelding hiernaast en klik op Stereospoor splitsen.
Vervolgens is het een kwestie van op het rechterspoor 3 samples selecteren en in de menubalk onder Effecten kiezen voor Repareren. Deze actie haalt de rare knik uit het signaal, waardoor de tik niet langer hoorbaar zou moeten zijn.
We luisteren ter controle het volledige nummer terug en krijgen de bevestiging dat de tik inderdaad niet langer hoorbaar is.
Beluister hier het gerepareerde fragment van 10 seconden in MP3-formaat; voor deze gelegenheid geconverteerd en voorzien van een fade-in en een fade-out. De tik is niet langer hoorbaar.
Voltooien
Nu de reparatie gelukt is kunnen we het linker- en het rechtspoor weer samenvoegen tot een stereospoor. Door weer in het openklapmenu – zoals getoond in Audacity – stap 4 – splitsen – te kiezen voor Stereospoor maken komen beide sporen weer samen en kan het gerepareerde audiobestand definitief weggeschreven (geëxporteerd) worden.
Conclusie
Het is dus heel goed mogelijk om onvolkomenheden in ‘geripte’ bestanden te repareren, mits de beschadiging niet te groot is. Audacity is dan een leuke, handige en slimme tool. Daarnaast herbergt deze software nog veel meer mogelijkheden, waar we bij Alpha Audio wellicht in de nabije toekomst meer aandacht aan zullen besteden.
