Y's Tweaks
Inhoud
Het verbeteren van uw geluidsinstallatie is – voor wie Alpha-Audio regelmatig leest – een voortdurende zoektocht waarbij verschillende belangen om voorrang strijden. Tijd, Geld, Ruimte en Huisgenoten zijn de elementen die de muziekliefhebber in vieren scheuren. Als we in ons audiohart kijken dan zouden speakers van 2 x 2 meter geen enkel probleem zijn, als het maar goed klinkt. Maar ja, hoe vertellen we dat thuis en wat moet dat wel niet kosten?
De audio-apparatuur die op dit moment te koop is, munt uit in soundstage en detaillering. Dat zorgt ervoor dat zaken als plaatsing en akoestische eigenschappen van de luisterruimte er echt toe doen.
Locatie, locatie, locatie
Hoe goed uw luidsprekers ook zijn, essentieel is hoe u ze plaatst. Om te beginnen ontkoppeling van de ondergrond om resonantie te elimineren. Goede speakerstatieven voor monitorspeakers of voor vloerstaanders zijn voor redelijke prijzen te koop, bijvoorbeeld van Isoacoustics. Wij gebruiken zelf een paar modellen van Isoacoustics. En ze werken geweldig goed. Niet gratis… wel effectief!
Dan de positie in uw kamer/luisterruimte. Speakers die te dicht bij de muur staan produceren vaak teveel bas. Zeker bij basreflexpoorten die naar achteren of zijwaarts zijn gericht treedt dit probleem op. Plaats daarom de speakers – in de meeste gevallen – zo ver mogelijk van de muur (liefst 70 cm of meer). Bekijk dan wat dat doet voor het laag.
Draai de speakers in en luister wat u u prettig vindt. Over het algemeen; hoe meer ingedraaid, hoe scherper de beeldvorming. En hoe minder last u hebt van de zijwanden.
Voor ribbon of AMT-tweeters geldt deze regel weer minder sterk. Let erop dat de luisterhoogte het gebied is tussen de tweeter en de driver Dit alles moet leiden tot een betere soundstage en een meer gebalanceerd klankbeeld.
Een gouden regel, is de ‘rule of thirds’. Daarbij deelt u de kamer in drie gelijke secties. De speakers komen op 1/3, u gaat zitten op 2/3. Deze plaatsingsregel zegt in zekere zin iets over de ideale luisterdriehoek, maar zorgt vooral ook voor zo min mogelijk verstoring door staande golven. Vindt u de rule of thirds onpraktisch in uw kamer, vervangt u dan het getal drie door 5. Het gaat om de verhoudingen.
Diffusie en absorptie
Een goede akoestiek van een kamer is niet alleen voor audioweergave goed, het maakt het verblijf erin prettig. Denkt u maar eens aan de keren dat u een bioscoop of een theaterzaal binnengaat; een aangename rust overkomt ons; het geluid van gesprekken in het publiek is gedempt.
Vergelijk dat met een parkeergarage waar kaal beton en glas domineren, of een groot café met industriële inrichting. Schelle, harde en doordringen geluiden maken het niet fijn om er lang te verblijven.
Dan de vraag: hoe is de akoestiek in uw huiskamer/luisterruimte? Klap eens een paar keer in uw handen op verschillende plekken en luister. Is er een nagalm, resoneert het geluid, en zijn dat vooral hoge of lagere frequenties? Hoe is het als er meer mensen in de kamer door elkaar praten? Is het goed te verstaan of gaat alles door elkaar heen?
Een mooie en zeer effectieve manier om galm weg te nemen, is het ophangen van (zware) gordijnen of het neerleggen van wat dikkere vloerkleden. Grote glazen oppervlakken en harde vloeren of plafonds zijn namelijk vaak de oorzaak van ongewenste reflecties.
Anderzijds is een kamer waar teveel geluid wordt geabsorbeerd ook ingewikkeld, want u hebt dan zware versterkers nodig om de energie in de kamer te brengen. Denk aan een bioscoop waar versterkers met duizenden Watts aan vermogen staan. Maximale controle over het geluid en een geabsorbeerde ruimte betekent dat alle energie uit de luidsprekers moet komen.
De akoestische eigenschappen van een goede luisterruimte helpen, als het goed is, de speaker om de energie over de ruimte te verdelen.
Leuk om te lezen wat anderen doen aan tweaks. Ik lees er graag meer! Hier zijn mijn tweaks:
Als eerste stroom – (1) Stroomkabel vervangen op versterker, dan de DAC en dan de streamer. Ik ben een erge fan van Garth Powell’s Storm series (2) alle hifi componenten aansluiten op een aparte stroomgroep. Geeft meer diepte, breedte en ‘refinement’ (3) polariteitscheck voor een strakker geluid. Een aparte stroomfilter, zoals de Niagara maakt in mijn geval niet veel uit.
Voor mij komt op de tweede plek: speakerkabels. Dit is een lekker controversieel onderwerp, maar iedereen die een ‘beetje’ resolvend systeem heeft, moet het een keertje geprobeerd hebben, vind ik. Ik moet nog een keertje gaan experimenteren met interconnects
Muziekserver scheiden van muziekstreaming door een aparte netwerkstreamer te gebruiken. Voor de muziekserver gebruik ik Roon. Dat klinkt misschien gek, maar ik vind dat Roon beter geluid geeft dan bijvoorbeeld Kodi of iets dergelijks. Een andere aardige tweak is het gebruik van Fidelizer op de muziekserver. Het scheelt niet veel, maar effect ervan is hoorbaar.
Netwerk ontkoppeling voor die fijne ‘blackness’: Meraki gecombineerd met glasvezel en een mediaconverter. Daar valt genoeg over te lezen op deze site en is erg leuk om uit te vogelen en een relatief goedkope tweak.
Dingen die ik nog beter zou kunnen doen: akoestiek.. Eigenlijk denk ik dat hier het meeste te halen valt omdat we in een soort stenen bunker wonen. Misschien binnenkort eens contact zoeken met GIK Akoustics. Grootste probleem is hier de geringe WAF (wife acceptance factor).
Dag Jaap,
Bedankt voor het leerzaam overzicht van interessante tips voor beter geluid.
Toch nog een vraagje.
In België is meestal de Franse socket gebruikt voor contactdozen in de muur of als losse contactdoos. Dit betekent dat de ronde aardingspin in de contactdoos maakt dat de stekker met opening voor de pin slechts op 1 manier kan aangesloten worden.
Voor alle apparatuur met aarding is er maar 1 mogelijke aansluiting.
Als de stroomdraden in de wandcontactdozen correct zijn aangesloten en geïnstalleerd, ik veronderstel dat daar een standaard richtlijn voor bestaat, dan kan er geen probleem zijn met fase of ben ik hier verkeerd?
NB ik heb maar een 1 fase aansluiting aan de meterkast.
Bedankt
Bart
t.a.v. Geoffry,
In verband met polariteit of fase van de stroomkabel had ik graag van jou meer info bekomen over de situatie in België aangezien deze verschillend is t.o.v. deze in Nederland en Duitsland.
Is het zo dat met een Belgische stekker met opening voor pinaarding en een stopcontact in de muur of een losse contactdoos met pinaarding er geen mogelijke faseproblemen kunnen zijn aangezien er maar op 1 manier kan worden ingeplugd?
Met een 2 pins stekker zonder aarding is er misschien wel een mogelijk faseprobleem aangezien er 2 mogelijkheden zijn om in te pluggen?
Kan jij dit bevestigen?
Graag meer nieuws hieromtrent.
Bedankt
Plaatsing van je speakers en de akoestische kwaliteiten van de kamer waar ze staan zijn allesbepalend. Dat zijn geen tweaks naar mijn mening, maar essentiële basisregels. Er zijn verschillende methodes om te bepalen hoe je de speakers moet plaatsen ten opzichte van je luisterpositie. Voor de speakers werkt bij mij de methode van Audio Physics het best: https://www.audioasylum.com/audio/faq/audiophysic.html
Van het YouTube kanaal van Hans Beekhuyzen heb ik de ‘subwoofer crawl’ opgepikt. Als bassen een probleem zijn (zoals in mijn onmogelijke huiskamer), en je gebruikt een subwoofer, zet de subwoofer dan tijdelijk op de plek waar je normaal zit en ga vervolgens op handen en voeten kruipen op de plek waar je de subwoofer wilt zetten om dicht bij de grond te horen waar de subwoofer het juiste effect heeft. Daar moet je hem plaatsen. Geniaal! Het werkt.
Er zijn twee tweaks die bij mij tot vrij drastisch effect hebben geleid:
– toevoegen van een Audioquest PowerQuest (stroom!). Het is de goedkoopste uit de serie, maar het maakt dag en nacht verschil. Versterker en subwoofer op de ongefilterde outlets en de streamer, router/switch en NAS op de gefilterde outlets. Jaren 70 huis met ditto stroomvoorziening en zonnepanelen op het dak, dus er valt ook wel wat te verbeteren.
– gebruik van een DesignACable Cat5e CatSnake Ethernet kabel tussen de streamer en de switch. Goedkoop, verbluffend resultaat.
Het hangt heel erg van je apparatuur af of en welke impact er is. De PowerQuest kan je vaak proberen en terugsturen als het niets doet voor je. De CatSnake is 15 Euro inclusief verzendkosten voor een meter kabel, dus de gok waard. Ik kan er nog steeds niet over uit hoe belachelijk groot de impact is van die ethernet kabel. Ik heb verschillende geprobeerd, maar deze springt eruit. De streamer is al wat ouder, dus kennelijk nogal gevoelig voor ruis en niet zo goed ontkoppeld intern om vervuiling eruit te filteren.
Daarmee wil ik niet zeggen dat dit voor iedereen hetzelfde effect heeft. Of dat het effect dat er is voor ieders oren wenselijk is. Maar als het wel wat doet in de positieve zin dan heb je er veel plezier van.
Dankjewel voor je tips, Martijn. Ik ben het zeer met je eens dat plaatsing van luidsprekers geen tweak is maar een essentie. Dat staat er volgens mij ook zo in mijn stukje (locatie, locatie, locatie).
Er zijn op internet inderdaad erg veel voorbeelden te vinden waarmee je plaatsingsproblemen kunt oplossen.
De subwoofer crawl kende ik nog niet, ik zie het zo voor me!
En ja, stroombehandeling en het uitsluiten van ruis en andere narigheid van schakelende voedingen is zeker bij digitale apparatuur iets wat gewoon moet. Onze recente test van netwerkswitches toonde dat maar weer aan. Het waren vooral de voedingen die het verschil maakten.
En zoals je zelf ook schrijft; proberen of het werkt is het beste. Dealers geven vaak de gelegenheid om apparatuur en kabels te testen; bij online koop heb je een wettelijk recht op retour.
Dag Martijn,
Bedankt voor de tips.
Altijd nuttig en interessant om eens de ervaring van gelijkgezinden te delen!
Interessant die tip van de ethernetkabel!
Ik heb nu een AQ Vodka tussen streamer en switch zitten, zou ie daar nog aan voorbij gaan?
Welke andere kabels heb je geprobeerd?
Overigens, je schijnt met de Niagara 1200 nog wel een paar stappen voorbij de Powerquest te gaan, maar ja, kost ook wel heel wat meer natuurlijk…
Ik heb de Vodka niet geprobeerd, wel een andere kabel van AudioQuest. Het is nogal setup afhankelijk wat het effect is, dus je kan niet in absolute termen praten over ‘die is beter dan die’. It depends.
Maar ik denk wel dat er weinig andere kabels zijn die zo’n goede prijs/kwaliteit verhouding hebben als de CatSnake. De Belden kabel waar hij van gemaakt is wordt in studio’s gebruikt.
Er zijn mensen die de treble van de middentonen niet prettig vinden of de bassen te luid of teveel vinden zwemmen. Ik weet niet of je bekend bent met het merk AKG en hun typische geluid van koptelefoons, maar daar doet het een beetje aan denken.
Bij mij is het effect dat het hele geluidsbeeld veel breder en dieper wordt en wat meer naar voren komt, wat ik prettig vind. De PowerQuest bracht rust en detail, maar daardoor werd het geluid ook wat afstandelijker. De Catsnake heeft dat afstandelijke weggehaald, geeft nog meer detail, maar niet teveel detail. Ik hou persoonlijk niet van ‘analytisch’ klinkende sets, ik wil wel wat ‘smeuiigheid’ in het klankbeeld houden.
Ik verheug me erop!Al naar gelang bij hoeveel powercords je de connectoren verandert,is het klankmatige verschil ook meer of minder subtiel.En zo blijven we lekker bezig ,leuke hobby!
Hallo jaap
Ook heel interessant is het vervangen van de connectoren bij powercords.Christiaan Punter heeft hierover geschreven en ik ondervind dit ook zelf.Merken verschillen onderling klankmatig,maar binnen een bepaald merk kun je ook tweaken wat betreft de plating (goud,koper,rhodium,zilver).Het kan de klank net even dat vleugje smaak meegeven wat je zoekt (iets meer warmte,een tikkie meer detail,wat meer live gevoel,iets meer muscle,een wat grotere stage etc).Wat betreft de kosten kun je het zo duur maken als je zelf wil,hangt af van wat je al hebt natuurlijk.Interessante kost,het tweaken.
Klopt! We gaan eens wat aanklooien met stekkers en kabels! :-).